اعلام نام رئیسی به‌عنوان کاندیدای دولت برای وزیر کشاورزی ده‌ها ستاد، کمیته و ... با پسوندکشاورزی به ترویج توانمندی و اقتصاددانی رئیسی در حوزه کشاورزی پرداختند.
یک مرد و یازده اقلیم
در نخستین روزهای اعلام نام رئیسی به‌عنوان کاندیدای دولت سیزدهم برای وزارت جهادکشاورزی ده‌ها ستاد، کمیته، اتاق فکر، شورای حمایتی و … با پسوند کلمه کشاورزی در دولت مردمی ایران‌قوی 1400 به ترویج توانمندی‌ها و اقتصاددانی رئیسی در حوزه کشاورزی پرداختند، و هر کس از هر ناحیه، داعیه وزیر شدن داشت.
اما در انتها نام فردی به‌عنوان وزیر پیشنهادی وزارت جهادکشاورزی به مجلس اعلام شد که نه رزومه‌ای بر نیزه کرد و نه مصاحبه مطبوعاتی و رسانه‌ای ترتیب داد بلکه با خیال راحت تنها با اتکاء به مدارج کاری خود پیش رفت و با رای حداکثری(252) سکان هدایت بخش کشاورزی را در دست گرفت.
قبل از آن، برخی از کسانی که برای وزیر شدن با وی رقابت می‌کردند در کار حمایت از وزیر پیشنهادی و جلب آراء نمایندگان برای رای تایید وی با هر امیدی وارد کارزار شدند و آن را به رخ ساداتی‌نژاد کشیدند که رای فلان چند نماینده را برای حمایت و تایید شما گرفتیم، در حالی که آن چند نماینده بعضا خود معامله‌گران قهارتری بودند و تمایل داشتند آراء خود را با نصب مدیران یا پروژه‌های دلبند خود تهاتر کنند!
اقتدار کشاورزی، جایگزین نفت
ساداتی‌نژاد در برنامه مکتوبی که به‌عنوان «تحول کشاورزی ایران با رویکرد جهانی» به مجلس ارائه نمود، آرزو کرد تا کشاورزی را در قالب موتور محرکه اقتصادی، جایگزین نفت نماید.
برنامه‌ای که بیشتر جهت‌گیری و رویکرد منطبق با فضای عمومی جامعه داشت و مهلت می‌خواهد تا برنامه شود و قابلیت اجرایی واقعی و کامل پیدا کند با این همه، ساداتی‌نژاد در برنامه‌های خود به ناچار تکیه بر آمارهای دست‌ساز وزارتخانه، مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و … زده که به‌نظر می‌رسد اگر در ابتدا، تعریفی از آمار واقعی می‌داد بسیار شایسته‌تر بود. به‌عنوان مثال زمانی که ساداتی‌نژاد رقم 129 میلیون تن(تقریبا مجازی) را به‌عنوان پایه تولید می‌پذیرد، یعنی که به این رقم صحه گذاشته است.
در حالی که کارشناسان و ارزیابان فنی و آنها که سرشان در حساب و کتاب و هکتار و کیلوگرم و تناژ و تبدیل و تقسیم است، به این رقم نمی‌رسند اما وی تعهد می‌کند که در افق 1404، به میزان 165 میلیون تن یعنی در پایان هر سال زراعی 9 میلیون تن اضافه بر تولیدات سال قبل گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، گندم و … محصول تحویل دهد؛ آن هم با این شرایط نهاده‌ها، آب، میزان رضایت و اقبال کشاورزان، خزانه خالی ارزی و … .
در این میان اما می‌توان به عملیاتی بودن بخش‌های زیادی از برنامه‌های ساداتی‌نژاد اعتماد بیشتری داشت که پیش از این به گفته معاونان وزارت جهادکشاورزی، تنها فردی که به دقت و با حوصله به نظرات، نقدها و تحلیل‌های معاونان، چالش‌ها و راه‌کارهای آنان گوش فرا می‌داد و همواره از آنان سوال می‌کرد، ساداتی‌نژاد بود.
وی در دوران ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس نیز گر چه بسیار جدی و غیرقابل نفوذ می‌نمود اما مدعوین به کمیسیون کشاورزی از محاسبهگر بودن او و یادداشت‌برداری و سوالات فراوان وی تا رسیدن به حقیقت و البته پافشاری بر نظرات خود می‌گویند.
ساداتی‌نژاد در برنامه خود، اشارات جدی به برون‌سپاری و چابک‌سازی، استفاده از مشارکت مردمی تامین امنیت‌غذایی، فسادستیزی، حمایت از سرمایه‌گذاری در کشاورزی، پاسخگویی به ذی‌نفعان ازجمله دست در جیب کشاورزان نکردن، قیمت‌گذاری اجباری نکردن و … نام برده که در یک کلام، سپردن کار کشاورزی به بهره‌برداران و نمایندگان آنان در تشکل‌ها و دخالت نکردن معنی می‌شود تا وزارتخانه تنها نظارت و حمایت بکند.
تسهیل فرایند صدور مجوزها، توانمندسازی عشایر و روستاییان، سرعت و دقت در اجرای الگوی کشت، کشاورزی قراردادی، افزایش بهره‌وری، ترویج سهم‌بری از دانش تولید، ضریب نفوذ دانش، ایجاد پالایشگاه غلات و برخی محصولات دیگر در منطقه، یکپارچه‌سازی داده‌ها و اطلاعات کشاورزی (تصحیح آمار و اطلاعات) ازجمله ایده‌هایی است که قاعدتا تز و آنتی‌تز آن دیده شده است.
از دیگر سو، ایده‌های ویژه‌ای مانند تولید غذا و پروتئین در اراضی بدون آّب، سنددار کردن اراضی کشاورزی، خودکفایی در محصولات اساسی، توسعه دیپلماسی و بهبود طراز تجاری، خوداتکایی در هسته‌های اولیه تولید بذر و مواد ژنومیک دیگر نهاده‌ها گرچه می‌تواند عملیاتی باشد اما در یک برنامه یک‌ساله، یا 4 ساله و آنهم با منابع مالی و تضادهای سیاسی موجود، خودتحریمی‌ها و … جای بحث و اما و اگر دارد.
موضوع دیگری که شبهه کارشناسی دارد تعهد افزایش سطح زیرکشت اراضی دیم از 4/4 میلیون هکتار(که امسال کمتر از 4 میلیون تن محصول داده) به 10 میلیون هکتار است(بگذریم که برخی اعتقاد دارند تا 50 میلیون هکتار کشت دیم نیز ممکن است) یعنی فقر بیشتر خاک و آب در زمین‌هایی که کمتر از 50 میلی‌متر بارندگی دارند.
البته دیسک‌زدن و بذر پاشیدن در 10 میلیون هکتار زمینی که اگر حداقل 15 میلیون تن گندم یا جو ندهد قاعدتاً اشتباه و تضعیف منابع آب و خاک را به همراه دارد؛ یا افزایش ضریب مکانیزاسیون در کشاورزی از 7/1 به 2/2 در هنگامه‌ای که تراکتور به‌میزان کافی وجود ندارد و رانت محسوب می‌شود، یا با توصیه نماینده مجلس توزیع می‌گردد و آنچه هست، نه استاندارد است و نه به‌صرفه و از طرفی تعرفه‌های سنگین باندی اجازه نمی‌دهد انواع تراکتور و ادوات با کیفیت وارد و رقابت منطقی شود.
فراموش‌شدگان
در همین حال در این برنامه مسائل با اهمیتی چون تحول در آموزش، ترویج و برون‌سپاری تحقیقات دولتی، اصلاح بخش‌های مشکل‌دار و لاینحل زنجیره‌های ارزش به‌ویژه در صنعت دام و طیور یا امر اجتناب‌ناپذیر استارت‌آپ‌ها، کشاورزی خانوادگی(فامیلی) و تلفیقی در روستاها به صورت جامع دیده نشده است.
ساداتی‌نژاد با مشاوره‌های خوبی که از مدیران، معاونان و کارشناسان گرفته، برخی از اصحاب رسانه‌های تخصصی و البته مدیران‌ارشد و میانی وزارتخانه که با تمام توان در حال ارائه راه‌حل و راهکار به ساداتی‌نژاد بوده(تا وی احساس نکند در کار صدارت تنها و یا کم اطلاع نسبت به مدیریت منابع و توسعه است) و در حال تعامل با وی هستند.
به همین جهت انتظار می‌رود گزینش و چینش معاونان وزیر، روسای سازمان‌های مستقل، مدیرعامل بانک کشاورزی و مدیران‌کل استان‌ها با بررسی کامل عملکرد، توان اجرایی و مدیریتی افراد معرفی شده و حتما غیرسیاسی و غیرجناحی بودن آنها صورت گیرد.
