چرا ماهی قرمز هفت سین خطرناک است؟

مزرعه سبز : ماهی قرمز که چند سالی است مهمان سفره هفت سین ایرانیان شده جایگاهی در آداب و رسوم باستانی ما ندارد و فقط به علت رنگ قرمز مورد توجه ایرانیان قرار گرفته، از سوی دیگر در پایان نوروز بعد از رهاسازی در طبیعت به گونه ای مهاجم تبدیل می شوند که موجب نگرانی دوستداران محیط زیست شده است.

نزدیک عید که می شود خیابان های شهرها به ویژه تهران پر می شود از ظرف هایی که مملو از ماهی های قرمز و بازیگوشی است که برای زنده ماندن در تقلا هستند، تلاش می کنند تا خود را به شیلنگ آب که بهانه زنده ماندشان است نزدیک کنند، رنگ قرمز، صورتی، حجم زیاد و ولوله ای که در آن ظرف ایجاد می کنند در نگاه اول شاید برای هر بیننده ای جذاب باشد اما کارشناسان معتقدند که این ماهی بومی کشور ما نیست و حتی تا چند سال پیش جایی بر سر سفره های هفت سین ایرانیان نداشت.

ماهی قرمز هیچ ارتباطی با آداب و رسوم ایران باستان و سفره هفت سین ندارد

ماهی قرمز هیچ ارتباطی با آداب و رسوم ایران باستان و سفره هفت سین ندارد بلکه تنها دلیل استقبال از آن رنگ قرمز و زنده ای است که دارد و مورد استقبال ایرانیان قرار گرفته است. این ماهی های قرمز و پرجنب و جوش بومی کشور چین هستند که از حدود ۸۰ سال پیش همراه با دانه چای وارد ایران شدند و به مرور جایگاه خود را بر سفره های هفت سین باز کردند و اکنون عضو ثابت این سفره باستانی هستند این در حالی است که ماهی قرمز هیچ ارتباطی با آداب و رسوم ایران باستان و سفره هفت سین ندارد بلکه تنها دلیل استقبال از آن رنگ قرمز و زنده ای است که دارد و مورد استقبال ایرانیان قرار گرفته است.

قدمت ماهی قرمز در کشور ما ۸۰ سال است

شاید قدمت ماهی قرمز در کشور ما حدود ۸۰ سال باشد اما این گونه ماهی در چین دارای قدمتی بیش از ۱۶۰۰ سال است که به مرور به نقاط مختلف دنیا معرفی شد و اکنون بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از این ماهی در دنیا وجود دارد، ماهی قرمز یا ماهی حوض، یکی از نخستین ماهیانی است که به دست بشر اهلی شده است، این ماهی جزو خانواده کپور ماهیان است و در زمان امپراطوری تانگ در چین (۹۰۷-۶۱۸ میلادی) اصلاح نژاد و در زمان امپراطوری سانگ پرورش داده شد.

گفته می شود که در سال ۱۵۰۲ این ماهی زیبا به ژاپن و سپس به اروپا (۱۶۱۱)، آمریکای شمالی (۱۸۵۰) و تمامی نقاط دنیا معرفی شد و اکنون در ایران به دلیل رنگ زیبای قرمز به عنوان نماد شادی، سرزندگی و برکت وارد سفره های هفت سین شده است در حالی که تا چند سال پیش جایی در میان سفره هفت سین نداشت، به طوری که برخی به نقاشی معروف سفره هفت سین کمال المک به عنوان سندی گویا اشاره می کنند و می گویند از وجود ماهی قرمزرنگ در سفره هفت سین این نقاش بزرگ خبری نیست، آنان می‌گویند که حتی در دوره قاجار نیز مردم در سفره هفت سین از ماهی قرمز استفاده نمی کردند و این نشان می دهد که ماهی قرمز در چند دهه اخیر بر این سفره راه یافته است.

مخالفت دوستداران محیط زیست

مساله مهم در زمینه ماهی قرمز غیر بومی بودن آن است که ممکن است با ورود به طبیعت به گونه ای مهاجم تبدیل و عرصه را برای گونه های بومی تنگ کند. حال مساله مهم در مورد ماهی قرمز و مخالفت دوستداران محیط زیست با آن این است که این یک گونه غیر بومی است که ممکن است با ورود به طبیعت به گونه ای مهاجم تبدیل و عرصه را برای گونه های بومی تنگ کند چون توان رشد این ماهی در طبیعت زیاد است و همین دلیل نگرانی محیط زیستی ها است.

سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست دراین باره گفته بود که ماهی قرمز جزو گونه های بومی کشور نیست از این رو بنا به گفته متخصصان اگر در طبیعت رها شود به عنوان یک گونه مهاجم موجب آسیب به محیط زیست می شود بنابراین شهرداری ها مکانی را برای رها سازی ماهی قرمز در نظر می گیرند و بهتر است هموطنان ماهی قرمز خود را در آن مکان ها رها کنند.

غیر بومی بودن ماهی قرمز

حسین عبیری گلپیایگانی فعال محیط زیست دراین باره به ایرنا گفت: شواهد نشان می دهد فقط در کشور چین مردم در مراسم عید خود از ماهی قرمز استفاده می کردند و در پایان مراسم نیز ماهی ها را در آبهای روان رها می کردند اما از حدود ۸۰ سال پیش همزمان با ورود چای از چین به ایران استفاده از ماهی قرمز در جشن های نوروزی که یکی از اعیاد مخصوص ایرانیان است، شایع شده است.

وی افزود: مساله مهم درباره ماهی های قرمز بومی نبودن آنها است و از آنجا که بسیاری از ایرانیان هم بعد از ایام نوروز آن را در رودخانه ها و نهرها رها می کنند جای نگرانی دارد چون می توانند به گونه ای مهاجم تبدیل شوند و موجب تنگ شدن عرصه برای گونه های بومی شوند. این در حالی است که شهرداری ها مکانی هایی را برای رها سازی ماهی های قرمز تعیین می کنند بنابراین خوب است که هموطنان به جای رها کردن ماهی در طبیعت به این مکان ها تحویل دهند.

مساله مهم در زمینه ماهی قرمز غیر بومی بودن آن است که ممکن است با ورود به طبیعت به گونه ای مهاجم تبدیل و عرصه را برای گونه های بومی تنگ کند.

این فعال محیط زیست اظهار داشت: مساله مهم دیگر در مورد ماهی قرمز نحوه تکثیر و پرورش آن است، ممکن است در هنگام تکثیر و پرورش آنها از آب های آلوده و غیربهداشتی استفاده شود که عامل انتقال بیماری های ویروسی، انگلی و یا باکتریایی باشند و یا هنگامی که زمان پرورش ماهی ها کامل شد و باید برای فروش جابجا شوند در هنگام حمل و نقل به بدن ماهی ضربه زده شود که موجب مجروح شدن ماهی و انتقال باکتری به فرد شود.

عبیری ادامه داد: اگر بخواهیم به جنبه اقتصادی آن نیز نگاه کنیم می بینم که مقرون به صرفه نیست، فرض کنید که حدود ۱۰ میلیون خانوار ایرانی تصمیم به خرید ماهی قرمز بگیرند و به طور میانگین هر خانواده دو ماهی بخرد حدود چند میلیارد تومان پول برای آن هزینه می شود که مبلغ چشمگیری است که متاسفانه بیشتر آنها تا پایان تعطیلات نوروزی زنده نخواهند ماند، این در حالی است که عمر طبیعی ماهیان قرمز بین ۱۲ تا ۲۰ سال است اما در تنگ های بلورین حداکثر ۲ ماه بیشتر زنده نمی مانند.

وی درباره انتقال ویروس کرونا از طریق ماهی قرمز گفت: درباره اینکه ماهی های قرمز ویروس کرونا را منتقل می کنند یا نه جای تامل دارد اما ممکن است ظرفی که این ماهی ها در آن قرار دارند به ویروس آلوده شده باشد و یا فردی که به این حیوان دست زده ناقل ویروس باشد بنابراین بهتر است که رعایت کنیم و به دلایلی که گفته شد از خرید ماهی قرمر خودداری کنیم.