سرمایهگذاری در امنیت غذایی برای آیندگان
افزایش قیمت کالاهای اساسی خوراکی، خطر کمبودها و حتی قحطی مواد غذایی و عواقب ناشی از بیماریهای همهگیری چون کرونا، موجب نگرانی در سرتاسر جهان شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ برای کاهش تهدیدات فزاینده در امنیت غذایی جهانی، سرمایهگذاری در زیرساختهای تولید غذا یکی از وظایف مسئولان هر جامعهای است؛ اما سرمایهگذاران نیز نقش مهمی به دلیل امکان تاثیر در کاهش قیمت تمام شده مواد غذایی دارند.
در حالی که راهکارهای زیادی در توفیق به این امر مهم وجود دارد، زنجیره تولید غذا«از مزرعه تا سفره»، محرک قابلتوجهی در تولید ناخالص ملی(GDP) است که بهعنوان مثال، این زنجیره تولید در سال 2021 معادل 1264 تریلیون دلار به(GDP) آمریکا افزوده است، عاملی که در سایر کشورها نیز بنا بر ویژگیهای آنها، تاثیرگذار است. موادغذایی و به طور ویژه قیمت آنها، اثرات قابلتوجهی بر اقتصاد جهانی و تورم در کشورهای در حال توسعه دارد.
نکته بسیار مهم و آنچه بارها از سوی مراجع رسمی جهانی و آمارگران بیان شده، ضایع شدن یکسوم از کل مواد غذایی تولید شده در سطح جهان، در فاصله زنجیره از مزرعه تا سفره است. حال سرمایهگذارانی که در مورد جنبههای ناشی از این موضوع تمرکز میکنند، با جلوگیری کردن از ضایع شدن این مقدار قابلتوجه از موادغذایی، علاوهبر امکان دسترسی مصرفکنندگان به غذای بیشتری، بر قیمتها و درنهایت امنیتغذایی میتوانند اثرگذار باشند.
اولین فرصت سرمایهگذاری در این زمینه از مزرعه شروع میشود. همکاری با کشاورزان در انتخاب نوع محصول و اجرای بهترین عملکردهای مدیریتی براساس حوزههای جغرافیایی، موجب تعادل و توازن در امور و ارتقای پایداری میشود. مدیریت پایدار مزرعه و تلفیق استانداردها به سرمایهگذاران کمک میکند که همگام با کشاورزان موجب ثبات و پایداری امور کلیدی و اساسی شوند. چنین استانداردهایی سرانجام در سایر بازارهایی که دستاندرکار تهیه کالاهای اساسی غذایی هستند و نیز شرکتهای مصرفکننده، به اجرا درخواهد آمد. در تولید مواد اولیهای نظیر سویا، ذرت، گندم و ... کشورهای در حال توسعه با مشکلاتی نظیر حفاظت از منابعی چون آب و خاک، فرسایش اراضی و هزینههای کارگری رو بهرو هستند که اگر بر همین روال ادامه یابد، میتواند امنیت غذایی را در بسیاری از کشورها با مخاطره مواجه نماید.
هنگامی که به زیرساختهای تولید غذا از قبیل فرآوری موادغذایی در شرایط کنترل حرارت و تاسیسات برودتی نگریسته میشود، فرصتهای قابل توجهی در بهبود بهرهوری از طریق سرمایهگذاری ایجاد میگردد. زیرساختهای بهینه شده تولید غذا قادرند به کاهش ضایعات موادغذایی کمک بسیاری نمایند، ضمن آن که نسبت به دسترسی به موادغذایی فاسد شدنی در تمام طول سال، نوسانهای زنجیره تهیه غذا و در پایان، کاهش قیمت برای مصرفکننده نهایی، امکانات بهتری فراهم نماید. نگاه کارشناسی میگوید ضایعات غذایی، 25درصد از محصولات تولیدی در اراضی کشاورزی را شامل شده و موجب بهرهبرداری نامناسب و منفی در تولید گاز CO2 میشوند.
امکانات سردخانهای در جهان، نزدیک به 50 سال قدمت دارند، بنابراین ضرورت دارد که برای ادامه کار و همچنین نگهداری بخش بیشتری از موادغذایی تولید شده، تکنولوژی آنها ارتقا یافته و مقدار آنها نیز افزایش یابد. با توجه به افزایش تقاضا برای موادغذایی ارگانیک و فسادپذیر از قبیل میوه و سبزیها، سرمایهگذاری در صنایع سردخانهای بسیار کمتر از حدود مورد نیاز است که احتمالا دلیل آن میتواند نیاز به سرمایههای کلان در این زمینه باشد.
تاکنون سرمایهگذاران توجه قابلقبولی نسبت به فرصتهای مرتبط با امنیت غذایی و پایداری آن نشان دادهاند، اما به سرمایههای بیشتری نیاز است. کشتهای عمودی در ابتدا به عنوان یک راهحل انقلابی برای تامین موادغذایی مناطق شهری مورد تشویق قرارگرفت، ولی متاسفانه این صنعت هنوز از نظر هزینههای تولید توانایی رقابت با روشهای سنتی را ندارد، ضمن آن که این روش هنوز درگیر چالشهایی از قبیل رعایت موازین زیستمحیطی، بازاریابی و تامین هزینههای تولید است.
هرچند سرمایهگذاری در زیرساختها به تنهایی موجب کاستن چالشهای امنیت غذایی نخواهد شد اما به نظر میرسد ایجاد یک فضای توانمند با وضع دستورالعملهای حمایتی برای عملکردهای پایدار و مساعدتهای صنعتی، لازمه تغییر در سیستمهای غذایی برای زنجیره تولید غذا است.
سرمایهگذاران، کشاورزان، دانشمندان، دولتمردان، شرکتهای تولید غذا و شهروندان باید برای این امر مهم متفق و یکدست باشند، چرا که تشریک مساعی در هر یک از امور مرتبط با زنجیره غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است. با یکیشدن و مهار نیروهای خرد و اندک میتوان تغییرات مثبتی به وجود آورد که موجب امنیت غذایی بیشتری برای زمان حال و آیندگان گردد. هرگونه سرمایهگذاری در توسعه استفاده بهینه از محصولات کشاورزی باعث امنیت غذایی خواهد شد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۴-اسفند ۱۴۰۲