آیا تولیدکنندگان امسال هم با مشکلات ارزی دست به گریبان می‌شوند

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ حالا که رئیس جمهور در یک دیدار رسمی در این باره سخن می‌گوید می‌توان فهمید که نگرانی‌هایی که در این باره ابراز شده و می‌شود، دست‌کم حداقل از توجیه عقلی را دارا بوده و تا آنجا مهم بوده است که سیدابراهیم رئیسی خود به میدان آمده و نه در یک نشست غیررسمی یا معمولی که در حضور بالاترین مقام کشور به مخاطبان اقتصادی خود اطمینان داده که نگران تامین ارز نباشند چون ایران در سال گذشته بیش از 76 میلیون دلار درآمد ارزی داشته و همه این درآمد اکنون در اختیار دولت است و از آن برای پرداخت نیازهای ارز و از جمله واردات استفاده خواهد شد.

این اطمینان بخشی البته روی کاغذ سازوکار درستی دارد و همگان می‌توانند مشاهده کنند که اطلاعات تقریبا صحیحی از زبان رئیس جمهور شنیده شده است.

البته دسترسی به آمار درآمدهای ارزی ایران برای همگان میسیر نیست و نمی‌توان فهمید که آیا میزان درآمد ارزی حاصل شده همان است که رئیس جمهور بیان کرده یا نه و علاوه‌بر آن نمی‌توان متوجه شد که آیا این درآمدهای ارزی – اعم از آنکه در درون حساب‌های ارزی ایران باشد یا نه- آیا در اختیار و تصاحب ایران است و ممکن است ایران نتواند این پول را به نحوی که خود مایل است به مصرف برساند.

قدرمسلم آن است که برخی پول‌هایی که ایران از کشورهایی نظیر عراق طلب دارد، ممکن است تحت تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار داشته باشد و در این صورت احتمالا ایران نمی‌تواند بدون دردسر و آزادنه از این پول‌ها مصرف کند.

علاوه‌بر این پول‌هایی که در قطر و از محل پرداخت بدهی کره جنوبی به ایران در حساب‌های ارزی برخی بانک‌های ایرانی قرار دارد، ممکن است قابل برداشت نباشد هرچند که تاکنون در مورد برداشت یا عدم برداشت پول از این حساب‌ها خبری منتشر نشده است.

برای ارزیابی اظهارات آقای رئیس جمهور البته نیازی نیست به گذشته‌ای دور مراجعه کنیم همین سال گذشته، دشواری‌های زیادی بر واردکنندگان کالا تحمیل شده، این واردکنندگان هم شامل واردکنندگان مواد اولیه بوده و هم کسانی که کالای آماده مصرف را وارد کرده‌اند تحت تاثیر دشواری‌های قرار گرفته‌اند.

در عین حال، آنچه در مورد ارز مسافرتی در سال گذشته رخ داد، نمی‌توان از چشمان تیزبین شهروندان ایرانی دور بماند.

البته دولت نمی‌تواند بگوید ارز مسافرتی، جزو تعهدات دولت نیست و در بررسی‌های اقتصادی نمی‌تواند محل توجه باشد.

این دفاع تا حدودی درست است، اما به هر حال وقتی دولت ارز مورد نیاز مسافران را تامین نمی‌کند، نیاز مسافران به بازار غیررسمی سرریز می‌شود و باعث وقوع جهش قیمتی در این بازار می‌شود. مساله‌ای که در سال گذشته هم مشاهده شد.

با این حال تولیدکنندگان و واردکنندگان هم در سال گذشته با مشکلات زیادی در مورد تامین ارز مواجه بودند چنانکه تولیدکنندگان کود و سم کشاورزی که مواد اولیه و تکنیکال را از خارج وارد و در ایران محصول نهایی را تولید می‌کنند، از اینکه ارز در فرایندی پیچیده و گاهی کمتر از میزان نیاز ایشان، تخصیص یافته و اعطا شده است گلایه داشته‌اند این موارد به‌گونه‌ای گسترد در مورد واردات مواد اولیه لاستیک، واردات نهاده‌های دامی، ماشین‌آلات و مواد اولیه نساجی و... هم مشاهده شده است.

در یکی از بارزترین نمونه‌های، مواد اولیه لاستیک، تایر خودروها وارد نشده و بسیاری از تولیدکنندگان تایر در ایران تولید خود را کاهش دادند، در نتیجه قیمت تایر به‌و‌یژه برای خودروهای سنگین و از جمله کامیون ها و کشنده‌ها افزایش چشم‌گیری داشت و این جهش قیمت تایر بر روی کرایه حمل محصولات کشاورزی و دامی، تاثیر ملموسی داشت.

در مواردی هم نبود ارز باعث عدم واردات یا واردات با تاخیر نهاده‌های دامی شد و تولیدکنندگان پروتئین‌های دامی را به دردسر انداخت.

جالب است که در پایان سال گذشته برای برخی واردکنندگان پیامکی از سوی بانک مرکزی ارسال شده که به ایشان تذکر داده که سهیمه ارزی‌شان به پایان رسیده است. این در حالی است که واردکنندگان مذکور به صورت اعتباری کالا را خریداری و به داخل منتقل کرده و همه تشریفات قانونی را انجام داده بودند اما در حالی که در ابتدا بانک مرکزی با تامین ارز موافقت کرده بود با ناگاه نظرش را تغییر داد و از تمام شدن سهیمه‌بندی ارزی واردکنندگان خبر داده بود.

این باعث شد تا واردکنندگانی که چنین پیامکی دریافت کرده‌اند یا منتظر ورود به سال 1403 و استفاده از سهمیه ارزی سال جدید شوند و یا کالای وارد شده را به مبدا عودت دهند.

این که در سال جدید آیا این تجربه تکرار خواهد شد یا نه، چندان معلوم نیست و دست کم از نظر رئیس جمهور چنین اتفاقی نخواده افتاد؛ اما واردکنندگان همواره مشاهده کرده‌اند که آنچه در عمل رخ می‌دهد با آنچه وعده داده می‌شود تفاوت داد.