حکمرانی دستوری به حکمرانی قانون تغییر یابد

اخبار سبز کشاورزی؛ همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران 1404، صبح امروز با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اساتید پژوهشگران اقتصادی و اقتصاد کلان در محل سالن همایش‌های هتل المپیک تهران، برگزار شد.

در این همایش ابتدا دکتر حجت‌الله صیدی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارای و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سخنانی مجموعه فعالیت‌هایی که برای گسترش حضور بخش خصوصی تمهید شده را بیان کرد.

وی از مشکلات و موانعی که بر سر توسعه بنگاه‌های اقتصادی قرار دارد انتقاد کرد و گفت: ناترازی‌های گوناگون مانند ناترازی‌های گاز، برق و... مشکلات متعددی برای بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی به‌وجود آورده است.

صیدی از دستوری بودن مولفه‌های گوناگون در اقتصاد ایران انتقاد و تصریح کرد: مثلا در یک مجموعه پالایشگاهی درحالی‌که مثلا تولید بنزین خودرو نیاز و بازار مطلب وی دارد، به‌طور دستوری به پالایشگاه فرمان داده می‌شود که بنزین هواپیما تولید کند. همچنین نرخ و بازر ارز هم تابع دستورهاست و آزادی عمل ندارد.

وی از تلاش برای جذب شرکت‌ها و مجموعه‌های تولید به بازار سرمایه خبر داد و گفت: تلاش می‌کنیم تا پایان سال 1404، هزار شرکت دیگر را به مجموعه بورس اضافه کنیم.

دیگر سخنران افتتاحیه این همایش دکتر محمود سریع‌القلم بودکه سخنرانی خود را به روندهای اقتصادی سیاسی بین‌الملل در سال 2025 اختصاص داد.

وی ابتدا سیاست‌ها و راهبردهای ایالات متحده آمریکا پس از به قدرت رسید ترامپ را مورد توجه قرار داد و تاکید کرد: مهم‌ترین خصوصیات دونالد ترامپ بودن شفاهی بودن اوست؛ چنانکه وقتی خواندن مقاله و کتاب و نوشته نیست و بیشتر تصمیم‌هایی که می‌گیرد براساس اطلاعات شفاهی دریافت شده از اطرافیان اوست.

سریع‌القلم بنیاد هرتیج را مهم‌ترین بنیادی که به کار تربیت نیرو برای دولت‌های ایالات متحده، نیرو تربیت می‌کند خواند و گفت: در 4 سال گذشته این بنیاد 54 هزار مدیر برای اداره امور ایالات متحده در رده‌های مختلف تربیت و معرفی کرده است.

این اقتصاددان برجسته سپس به اولویت‌ها و راهبردهای اصلی دونالد ترامپ در فعالیت‌های حکومتی‌اش پرداخت و اول بودن ایالات متحده آمریکا برقراری روابط دو جانبه به‌جای روابط چند جانبه، تعیین دستورکار برای جهان، تولید ثروت از روابط سیاسی، اقتصادی، ژئوپلیتکی و در صدر قرار دادن های‌تک آمریکا را اولویت‌های دونالد ترامپ در فعالیت دولتش دانست و گفت: چند گونه هوادار ترامپ را در اجرای برنامه‌هایش پشتیبانی می‌کنند که تندورهای جهان محور، آسیامحوران، آمریکامحوران هواداران اول امریکا و ناسیونالیست‌های اقتصادی هستند.

سریع‌القلم به افزایش میزان استفاده از هوش مصنوعی در فعالیت‌های دولت ایالات متحده اشاره کرد و گفت: طی چهار سال آینده باید 25 درصد از کارکنان فعلی دولت آمریکا کاهش یابند و اخراج شوند.

وی برقراری محوریت جهانی برای صنعت های‌تک ایالات متحده آمریکا، حل منازعه اوکراین و ارتقای نقش امریکا به عنوان ارشدترین نقش در بازار انرژی جهانی را ازجمله راهبردهای عملیاتی دولت ترامپ نام برد و گفت: ترامپ در سیاست‌هایش در پایان دادن به جنگ اوکراین، افزایش نقش اروپا در پرداخت هزینه‌های جنگ روسیه و اوکراین، به تاخیر انداختن عضویت اوکراین در ناتو و اتحادیه اروپا، معامله تامین امنیت ملی اوکراین در قبال حق برداشت از معادن کمیاب اوکراین راهکاریی است که ترامپ در سیاست‌های خود در مورد اوکراین لحاظ کرده است.

سریع‌القلم با تاکید بر اینکه هیچ کشوری بدون تعامل سازنده با روسیه، چین و ایالات متحده نمی‌تواند رشد و توسعه پایدار دست پیدا کند، اسرائیل را مهم‌ترین کشوری که با مذاکره ایران و ایالات متحده مخالف دارد توصیف کرد و گفت: هدف اسرائیل قفل کردن مذاکرات با ایالات متحده و نیز جلوگیری از اجرای برجام است.

وی از این نکته نتیجه گرفت که ایران هرچه زودتر باید مذاکره با ایالات متحده را آغاز کند.

سریع القلم تصریح کرد: اگر در یک دهه آینده نتوانیم به توسعه دیجیتال و اقتصاد دیجیتال دست یابیم و نتوانیم توسعه پایدار کشورمان را حاصل کنیم به کشوری شبیه پاکستان تبدیل خواهیم شد که البته مقداری سطح رفاه بهتری از پاکستان دارد.

وی در پایان تصریح کرد: حتی اگر 20 درصد از وعده‌های ترامپ محقق شود و 20 درصد از برنامه‌های وی اجرا و اهدافش حاصل شود، در پایان 4 سال آینده دنیا با آمریکای قوی‌تر، ثروتمندتر و صاحب نفوذتر مواجه خواهد شد.

دکتر موسی غنی‌نژاد، عضویت هیات علمی دانشگاه تهران و اقتصاد صاحب‌نظر در موضوع‌های توسعه‌ای دیگر سخنران این همایش بود که گفتار خود را به موضوع اثرات خصوصی سازی در ایران اختصاص داد.

وی با تاکید بار این که در امر خصوصی‌سازی موضوع هایی نظیر آزادی کسب و کار و آزادسازی اقتصادی اولویت و اهمیت به مراتب بالاتری نسبت به مالکیت دارند، گفت: بدون آزاد سازی اقتصاد در ایران، خصوصی شدن اقتصاد در کشورمان نه فقط چیزی را حل نمی‌کند که گاهی موجب پیچیده‌تر شدن مسائل خواهد شد.

وی همچنین نظام حکمرانی کشورمان را دارای اشکال خواند و گفت: بدون رفع اشکال از نظام حکمرانی ایران، هیچ اقدامی در زمینه تغییر مالکیت اقتصادی، خصوصی سازی و .... ثمربخش نخواهد بود.

غنی نژاد مهم‌ترین مشکل در نظام حکمرانی کشور را عدم رعایت حرمت قانون دانست و گفت: نظام حکمرانی نه جای حرمت بخشیدن و عمل به قانون ، نظام دستوری را حکمفرما کرده است. در این صورت در موارد متعدد به جای آنکه براساس قانون رفتار شود، با دستور کارها پیش می‌رود و دستور جایگزین قانون می‌شود.

غنی‌نژاد نرخ ارز و نظام بانکی را دو موضوعی که اداره دستوری آنها آشکار است، معرفی کرد و توضیح داد: تمام نظام بانکی از جمله سود بین بانکی سود سپرده، حجم وام‌های اعطایی و... همه و همه به طور دستوری تعیین می شود در بازار ارز نیز همان گونه که مشاهده شد چند نرخی بودن ارز مهم‌ترین نشانه‌ای از دستوری بودن تعیین نرخ ارز است.

غنی نژاد نتیجه حکمرانی دستوری به جای حکمرانی قانون را نور چشم‌گزینی به جای شایسته گزینی و شایسته سالاری دانست و گفت: حکمرانی دستوری مردم و شهروندان را به خودی و غیر خودی تقسیم می کند و بر اساس همین خودی و غیرخودی بودن، رفتار اقتصادی تعیین و تدوین می شود.

دکتر غنی‌نژاد در پایان سیاست‌گذاری دستوری را عامل همه مشکلات کشور دانست و ابراز عقیده کرد: تا وقتی حکمرانی دستوری در ایران وجود دارد، خصوصی‌سازی، آزادسازی اقتصادی و بازار آزاد معنایی نخواهد داشت و محقق نخواهد شد.