حباب قیمت لوبیا چیتی: چرا قیمت لوبیا چیتی ناگهان سر به فلک کشیده است؟

این روزها، قیمت لوبیا چیتی به شکل عجیبی بالا رفته و نگرانی‌های زیادی را برای مصرف‌کنندگان و حتی بنکداران ایجاد کرده است. انگار یک "حباب" بزرگ به بازار این ماده غذایی پرمصرف رسیده!

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ اما پشت پرده این گرانی چیست؟ چرا قیمت لوبیا چیتی تا این حد از قیمت واقعی خود فاصله گرفته است؟ برای پیدا کردن پاسخ، سراغ کارشناسان بازار رفته‌ایم.

قیمت واقعی لوبیا چیتی چقدر باید باشد؟ نظر کارشناس چیست؟

بر اساس گفته‌های آقای حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، وضعیت فعلی قیمت لوبیا چیتی به هیچ وجه منطقی نیست. طبق ارزیابی‌های این اتحادیه:

•          قیمت عمده‌فروشی لوبیا چیتی باید حداکثر حدود ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد.

•          قیمت نهایی لوبیا چیتی برای مصرف‌کننده باید نهایتاً به ۲۰۰ هزار تومان در هر کیلو برسد.

با این حال، واقعیت بازار چیز دیگری می‌گوید! در حالی که قیمت عمده‌فروشی باید ۱۵۰ هزار تومان باشد، در حال حاضر عمده‌فروشان لوبیا چیتی را حدود ۲۷۰ هزار تومان به ازای هر کیلو عرضه می‌کنند! و این اختلاف فاحش، مستقیماً بر قیمت مصرف‌کننده تأثیر گذاشته و شاهد افزایش قیمت لوبیا چیتی در برخی فروشگاه‌ها تا مرز ۵۰۰ هزار تومان هم بوده‌ایم!

آقای فرهادی به صراحت تأیید می‌کند که هر رقمی بالاتر از ۲۰۰ هزار تومان برای قیمت لوبیا چیتی مصرف‌کننده، مصداق "حباب" است. حبابی که به دلیل عدم تعادل در بازار و کاهش عرضه شکل گرفته است.

پشت پرده گرانی: دلایل اصلی ایجاد حباب قیمت لوبیا چیتی

چه عواملی دست به دست هم داده‌اند تا قیمت لوبیا چیتی تا این حد افزایش یابد و به یک حباب تبدیل شود؟ سخنگوی اتحادیه بنکداران به چند عامل کلیدی اشاره می‌کند:

1.  تغییرات نرخ ارز در اواخر سال گذشته: در اواخر سال ۱۴۰۲، با تغییر در سازوکار نرخ ارز نیمایی و حرکت به سمت بازار توافقی، این سیگنال به واردکنندگان حبوبات ارسال شد که قیمت‌ها در آینده نزدیک افزایش خواهد یافت. این موضوع باعث شد تا واردکنندگان و تأمین‌کنندگان از عرضه کامل محصولات خود خودداری کنند و شاهد "عرضه قطره‌چکانی" یا به عبارتی، عرضه بسیار محدود در بازار باشیم.

2. تأثیر افزایش نرخ ارز در بازار آزاد: هم‌زمان با تغییرات نرخ نیمایی، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد نیز در اواخر سال گذشته به گرانی عمومی دامن زد و حبوبات نیز از این قاعده مستثنی نبودند.

3.  کاهش عرضه و افزایش بی‌رویه قیمت: نتیجه این عوامل، کاهش شدید عرضه در بازار بود که به افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت انواع حبوبات منجر شد. اما در این میان، قیمت لوبیا چیتی بیش از سایر حبوبات افزایش یافت و رشد قیمتی آن تا ۲۰۰ درصد نیز مشاهده شد!

4-  عرضه کنترل‌شده توسط واردکنندگان: به گفته کارشناسان، در شرایطی که بازار با کمبود روبرو است، واردکنندگان که عمده عرضه‌کننده هستند، از شرایط سوءاستفاده کرده و با روش‌هایی مانند عرضه کنترل‌شده و بدون توجه به تقاضا، کنترل قیمت‌ها را در دست می‌گیرند و باعث رشد غیرمنطقی قیمت‌ها می‌شوند.

با اینکه در هفته‌های اخیر شاهد فروکش کردن نسبی نرخ ارز و کاهش حدود ۲۰ درصدی قیمت لوبیا چیتی و سایر حبوبات بوده‌ایم، اما همچنان قیمت‌ها بسیار بالاتر از نرخ واقعی و منطقی خود قرار دارند.

نقش تولید داخلی و واردات در بازار لوبیا چیتی

بخش‌هایی از نیاز کشور به لوبیا چیتی از طریق تولید داخلی، به ویژه در استان‌های فارس (حوالی شیراز) و مرکزی (خمین) تأمین می‌شود. اما متأسفانه، خشکسالی سال گذشته به خصوص در منطقه شیراز، باعث کاهش قابل توجه تولید داخلی این محصول شد.

در چنین شرایطی، دولت باید با تسهیل واردات، کمبود تولید داخلی را جبران می‌کرد تا بازار با مشکل مواجه نشود. اما به گفته سخنگوی اتحادیه، این اتفاق نیفتاد و در نتیجه بازار لوبیا چیتی با کمبود عرضه و بر هم خوردن تعادل روبرو شد که زمینه را برای افزایش غیرمنطقی قیمت فراهم کرد. اصلی‌ترین کشورهای مبدأ واردات لوبیا چیتی به ایران شامل چین، قرقیزستان و ازبکستان هستند.

راه حل چیست؟ چطور حباب قیمت لوبیا چیتی را بترکانیم؟

با توجه به شرایط فعلی و دلایل ایجاد حباب، کارشناسان معتقدند تنها راه حل، ورود و اقدام مستقیم وزارت جهاد کشاورزی به بازار است. با دخالت تنظیم‌گرایانه دولت و تسهیل واقعی جریان واردات، می‌توان تعادل را به بازار بازگرداند، دست دلالان و کنترل‌کنندگان عرضه را کوتاه کرد و حباب قیمت لوبیا چیتی را از بین برد تا این ماده غذایی مهم دوباره با قیمت منصفانه و منطقی به دست مصرف‌کننده برسد.

امید است با اقدامات به‌موقع مسئولین، شاهد شکسته شدن این حباب قیمتی و ثبات در بازار این حبوبات محبوب باشیم.