قیمت گوشت دوباره جهش کرد | افزایش ۴ باره در کمتر از یک هفته!
قیمت گوشت تنها در یک هفته چهار بار افزایش یافت! کمبود نهاده‌های دامی، خشکسالی و ضعف مدیریت در توزیع عامل جهش دوباره قیمت گوشت در کشور است
در بازار پر‌نوسان این روزهای کشور، حالا گوشت هم رکورددار افزایش قیمت شده است. تنها در یک هفته، بهای انواع گوشت قرمز تا چهار بار افزایش یافت — اتفاقی که بسیاری از کارشناسان آن را نشانه‌ی هشدار جدی در زنجیره تأمین نهاده‌های دامی و ضعف سیاست‌گذاری می‌دانند.
چرا قیمت گوشت سر به فلک کشید؟
اخبار سبز کشاورزی؛ کاهش اعتبارات کالاهای اساسی در بودجه سال ۱۴۰۴ یکی از عوامل کلیدی در شکل‌گیری بحران کنونی است. تصمیمی که در ابتدای نیمه دوم سال باعث شد صدای نارضایتی از سوی تولیدکنندگان و بازار بلند شود و بسیاری از نهادها را وادار به پاسخگویی کند.
به‌گفته فعالان این حوزه، نایابی نهاده‌های دامی باعث افزایش شدید قیمت گوشت گوساله شده و نوسان قیمتی در بازار مرغ و تخم‌مرغ به اوج رسیده است؛ تا جایی‌که در برخی استان‌ها قیمت‌ها در طول یک هفته سه تا چهار بار تغییر کرده‌اند.
هشدارهایی که جدی گرفته نشد
هشدارهای فعالان دامپروری از اسفند سال گذشته درباره کمبود نهاده‌ها و کاهش تولید، بارها در جلسات رسمی مطرح شده بود. اما معاونت توسعه بازرگانی وقت وزارت جهاد کشاورزی به گفته‌ی تشکل‌های کشاورزی، نه‌تنها به این پیام‌ها بی‌توجه بود، بلکه حتی حاضر به برگزاری جلسات کارشناسی با تولیدکنندگان نشد.
نگاه کارشناسی | بحران مدیریتی در سامانه بازارگاه
افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، ضمن تأکید بر اهمیت تأمین به‌موقع نهاده‌های دامی گفت:
«کشور در شرایط خشکسالی قرار دارد و این موضوع از مدت‌ها قبل پیش‌بینی شده بود. اما متأسفانه تدابیر لازم از سوی نهادهای مسئول — از وزارت جهاد کشاورزی تا بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه — اتخاذ نشد.»
او با اشاره به عملکرد ضعیف سامانه بازارگاه افزود: «در نیمه نخست سال، بازارگاه عملاً به جولانگاه واسطه‌ها و دلال‌ها تبدیل شد و شبکه توزیع نهاده به جای حمایت از تولید، درگیر رانت و بی‌نظمی شد.»
بدهی‌های سنگین دولت و رکود در واردات نهاده
این مقام صنفی همچنین یادآور شد که بسیاری از واردکنندگان نهاده‌های دامی هم‌اکنون از دولت مطالبات ارزی معوق ۸ تا ۹ ماهه دارند. او گفت: «بسیاری از شرکت‌ها کل سرمایه خود را برای واردات صرف کرده‌اند، اما هنوز مطالباتشان از دولت پرداخت نشده. در نتیجه تأمین نهاده به‌شدت کند و بازار در تنگنا قرار گرفته است.»
خشکسالی، بحران خاموشی که شعله‌ور شد
صدر دادرس هشدار داد که پیامدهای خشکسالی امسال کم‌سابقه است و اگر ستاد بحران کشور برای آن برنامه‌ریزی فوری نکند، کاهش تولید دام سبک و سنگین در نیمه دوم سال قطعی خواهد بود.
او اضافه کرد: «هرچند سقف واردات نهاده افزوده و برخی تغییرات در مدیریت بازارگاه اعمال شده، اما بدون تأمین منابع ارزی و برنامه‌ریزی برای خشکسالی، این اصلاحات موقتی است.»
چشم‌انداز پیش رو | امید به آرامش در بازار گوشت
کارشناسان معتقدند در صورتی که واردات نهاده دامی با ارز ترجیحی تسریع شود و بازارگاه شفاف‌تر عمل کند، می‌توان در ماه‌های پایانی سال شاهد کاهش تدریجی تنش در بازار گوشت بود.
اما در شرایط فعلی، روند فزاینده‌ی قیمت‌ها نه‌تنها فشار مستقیم بر خانوار‌ها وارد می‌کند، بلکه تولیدکنندگان دام را نیز در آستانه توقف فعالیت قرار داده است.
جمع‌بندی
افزایش ۴ باره قیمت گوشت در یک هفته، نشانه‌ایاهنگی میان نهادهای مسئول، ضعف در تأمین نهاده و ضربه‌ی مستقیم خشکسالی بر تولید است. اگر دولت سیزدهم و نهادهای اقتصادی چاره‌ای فوری نیندیشند، باید منتظر موج بعدی گرانی در سایر کالاهای پروتئینی نیز بود.
