بودجه 1402 و دروغ‌های آشکار

هر دو ادعای سیدابراهیم رئیسی درباره بودجه 1401 و 1402 به سرعت رد شد؛ رئیس جمهور در جریان دفاع از کلیات بودجه در مجلس شورای اسلامی ابتدا تاکید کرد که در بودجه سال جاری کسری رخ نداده است و از این بابت دغدغه رهبری درمورد تورم ناشی از کسری بودجه مورد توجه قرار گرفته است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ نادر کریمی جونی | در این باره برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان امور اقتصادی توضیح داده بودند که دولت در هر جا پول کم آورده وظیفه‌های متناظر درآمدهای محقق نشده را حذف کرده و از این بابت کاملا طبیعی و قابل قبول است که با حذف هزینه‌های و مخارج دولت، کسری بودجه اتفاق نیفتد.

اما در روزهای گذشته، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در یک بررسی کامل از بودجه جاری و عملکرد دولت درباره آن تصریح کرده بود که بودجه امسال 200 هزار میلیارد تومان کسری دارد.

این گزارس رسمی که منتشر شده در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است و به صراحت ادعای رئیس جمهور را رد می‌کند.

اکنون این پرسش مهم وجود دارد که آیا وقتی سید ابراهیم رئیسی از کلیات بودجه 1402 دفاع می‌کرد و آیا وقتی احسان خاندوزی از عملکرد بودجه 1401 دفاع می‌کرد، کسری قابل توجه از سوی رئیس و وزیر مشاهده شده بود ولی دولت و اعضای آن ترجیح داده بودند که آشغال‌ها را زیر فرش پنهان کنند و با انکار کسری بودجه، همه چیز را عادی جلوه دهند؟

سیدابراهیم رئیسی همچنین درباره بودجه سال آینده هم ادعا کرده که این بودجه فاقد کسری خواهد بود و تمامی تدابیر اندیشیده شده که کسری در بودجه رخ ندهد.

این در حالی است که اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مانند رشید رضایی کوچی معتقدند که مانند بودجه سال جاری در سال آینده هم بودجه دچار کسری خواهد بود و این کسری با افزایش 20 درصدی روبه رو می‌شود و به‌ رقم 240 تا 300 هزار میلیارد دلار بالغ خواهد شد.

البته اگر نمایندگان در جریان بررسی لایحه دخل و خرج مملکت، بندها، ردیف‌ها و تبصره‌های آن اصلاح کنند، ممکن است این کسری کاهش یابد و آن طور که دربرآوردهای بدبینانه گفته می‌شود به 300 هزار میلیارد تومان نرسد.

اما واقعا این امر ضمانت اجرایی ندارد، هر چند که محمدباقر قالبیاف تصریح کرده است قرار نیست مجلس سقف بودجه 1402 را افزایش دهد. در این صورت دست‌کم این انتظار وجود دارد که مجلس به کسری بودجه دامن نزند.

با این حال نمی‌توان انکار کرد که به‌زعم بسیاری از کارشناسان اظهارات رئیس جمهور درمورد عدم وقوع کسری بودجه در لایحه دخل و خرج 1402، صحیح نیست و دروغ شمرده می‌شود.

در این نقطه هم این پرسش مهم وجود دارد که آیا سیدابراهیم رئیسی و همکارانش از جمله احسان خاندوزی نمی‌دانند که بودجه تدوین شده برای سال آینده از کسری پنهانی رنج می‌برد و این کسری در سال آینده خود را نمایان می‌کند؟

ادعای دومی که از سوی کارشناسان رد شد، موضوع شفافیت بودجه است. نه فقط وزیر امور امور اقتصادی و دارایی که شخص رئیس جمهور هم ادعای شفافیت را درمورد بودجه مطرح ساخته‌اند، در واقع رئیس جمهور توضیح داده که درآمدهای مشکوک و غیرقابل اتکاء حذف شده و همه ردیف‌های درآمدی مندرج در بودجه 1402 قطعی و قابل اتکاء هستند.

به همین دلیل، همه ردیف‌های هزینه‌ای مابه‌ازای درآمدی دارند و قابل پرداخت هستند. این مبنای استدلال دولت درباره شفافیت بودجه است.

اما به جر کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، حال امام جمعه موقف تهران هم وارد ماجرا شده و به عدم شفافیت بودجه اعتراض کرده است.

علی اکبر ابوترابی‌فرد این هفته و از تریبون نماز جمعه به عدم شفافیت در بودجه 1402 اعتراض و پیش‌بینی کرد که این عدم شفافیت سرانجام به کسری بودجه ختم شود.

در واقع امام جمعه موقف تهران که خود سابقه نایب رئیسی مجلس شورای اسلامی را در کارنامه دارد به روشنی در مورد احتمال عدم وصل درآمدهای بودجه سال آینده صحبت کرده و به این ترتیب آشکار ساخت که بودجه به جای آنکه براساس عقل و منطق تدوین شده باشد، بر اساس امید و روز نگاشته شده و از این بابت علاوه‌بر اینکه شفافیت ندارد؛ احتمال عدم تحقق درآمدها و در نتیجه پدید آمدن کسری بودجه و افزایش میزان تورم در جامعه به شدت افزایش یافته است.

در جریان تصویب کلیات بودجه نیز همین نظر از سوی برخی نمایندگان مخالف کلیات بودجه ذکر شد؛ اما سرانجام نمایندگان به این کلیات رأی دادند و آن را تصویب کردند.

بدین ترتیب هر دو دعای سید ابراهیم رئیسی دروغ انگاشته شده، اما دقیقا معلوم نیست که آیا این دروغ‌ها آگاهانه گفته شده یا کم‌اطلاعی رئیس جمهور را به بیان چنین سخنانی نادرستی ترغیب کرده است.