تولید محصولات گلخانه‌ای با اهداف صادراتی
استان آذربایجان‌شرقی یکی از قطب‌های مهم کشاورزی است که هرساله سهم قابل‌توجهی از تولید انواع محصولات زراعی، باغی، دام، طیور و ... در کشور را به خود اختصاص می‌دهد.
استان آذربایجان‌شرقی رتبه اول توسعه گلخانه‌ها
استان آذربایجان‌شرقی یکی از قطب‌های مهم کشاورزی در ایران است که هرساله سهم قابل‌توجهی از تولید انواع محصولات زراعی، باغی، دام، طیور، شیلات و … در کشور را به خود اختصاص می‌دهد. اراضی کشاورزی آذربایجان‌شرقی در حدود 4/1 میلیون هکتار است که 27درصد کل مساحت استان را شامل می‌شود. از این مقدار حدود 200 هزار هکتار آن اراضی آبی و 632 هزار هکتار اراضی دیم است.
محصولات متنوعی از دیرباز در این استان کشت می‌شده، اما در سال‌های اخیر با توجه به بعضی توانمندی‌ها و ضرورت‌ها، توسعه گلخانه‌ها نیز در استان شروع و پیشرفت‌های مناسبی را شاهد بوده است. در مدت 4 ماهه نخست سال 1400 این استان موفق به کسب رتبه نخست کشور در توسعه گلخانه‌ها گردید.
به همین بهانه با مهندس محمدباقر بی‌پروا، مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌شرقی به گفت‌وگو نشستیم:
تولید با مزیت صادرات
محمدباقر بی‌پروا، مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار «دام و کشت و صنعت» می‌گوید: در استان آذربایجان‌شرقی با وجود کشاورزان بسیار خوب و شرایط مناسب، تقریبا از 7-6 سال قبل احداث گلخانه‌ها را آغاز کرده‌ایم.
خوشبختانه در برخی نقاط این استان، به‌خصوص در مناطق آزاد مانند جلفا و ارس شرایط مناسبی برای احداث گلخانه‌ها وجود دارد و سرمایه‌گذاران بزرگی در این حوزه ورود کرده‌اند و محصولاتی مانند فلفل، گوجه‌فرنگی، خیار و بادمجان تولید می‌شود.
وی افزود: مزیتی که گلخانه‌ها برای استان ما و این سرمایه‌گذاران دارند، این است که امکان صادرات مستقیم محصولات فراهم است و حدود 80درصد تولیدات گلخانه‌ای استان به کشورهای عربی، روسیه و اوراسیا صادر می‌شود، حتی در چند سال اخیر که کرونا باعث تعطیلی بسیاری از مشاغل شده است، صادرات تولیدات گلخانه‌ای ما به خوبی برقرار است. بی‌پروا اضافه کرد: بیش از 1000 نفر در این گلخانه‌ها اشتغال‌زایی صورت گرفته و علاوه‌بر آن نقش مهمی در آموزش متخصصان و کارشناسان ایجاد کرده است.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: امسال نیز تعهد ما توسعه 115 هکتار گلخانه برای 4 ماهه نخست سال بود که تاکنون 5/155 هکتار انجام شده است، یعنی در حدود 40درصد نیز از برنامه جلوتر هستیم و با توجه به استقبال سرمایه‌گذاران برنامه‌های خوبی برای آینده در نظر گرفته شده است.
بومی‌سازی تجهیزات
بی‌پروا افزود: خوشبختانه طی چند سال اخیر، گلخانه‌سازان، با اقداماتی که انجام داده‌اند، بسیاری از قطعات مورد نیاز گلخانه‌ها را بومی‌سازی و تولید می‌کنند. به‌طوری که در ابتدای شروع به ساخت گلخانه‌ها در این استان، 80درصد تجهیزات آن از خارج تامین می‌شد و 20درصد نیز داخلی بودند. اما اکنون به جایی رسیده‌ایم که این درصدها دقیقا روندی معکوس یافته و حدود 80درصد تجهیزات ایرانی و با کیفیت بسیار خوب تولید می‌شوند.
وی گفت: در برنامه‌های آتی چشم‌انداز مناسبی برای توسعه گلخانه‌ها در این استان در نظر گرفته‌ایم. به‌طور مثال یک پروژه 1000 هکتاری را در دست اقدام داریم که مقدمات اجرایی آن در حال انجام است تا در قالب شهرک‌های گلخانه‌ای عملیاتی گردد. استقبال از گلخانه‌ها برای سرمایه‌گذاری بسیار خوب و متقاضیان زیادی برای آن وجود دارد؛ چرا که نتیجه کار را دیده و ما نیز از این بابت مشکلی نداریم.
گلخانه‌ها رو به توسعه هستند و به دلیل برخی مشکلات اقلیمی ناچاریم به سمت توسعه کشت در محیط‌های کنترل شده حرکت کنیم. در گلخانه میزان تولید بسیار بالا رفته؛ چون از تمام روش‌های فنی و مهندسی استفاده شده است. از طرف دیگر برنامه‌های آینده ما تنوع‌بخشی به محصولات گلخانه‌ای است و در نظر داریم که باغ‌ها را هم به‌صورت متراکم و گلخانه‌ای احداث نماییم.
توسعه سایبان‌ها
وی افزود: علاوه‌بر گلخانه‌ها، توسعه سایبان‌ها را نیز در برنامه‌های کاری خود داریم که با هدف مقابله با تگرگ و سرما انجام می‌شوند، ضمن آن که می‌توانند تا 30درصد در مصرف آب صرفه‌جویی ایجاد کنند. سیستم‌هایی را برای کاهش سرمازدگی باغات تدارک دیده‌ایم و از آن جمله همین سایبان‌ها نیز می‌توانند در کنترل سرمازدگی موثر باشند.
مشکلات توسعه گلخانه‌ها
بی‌پروا در مورد چالش‌های توسعه گلخانه‌ها نیز گفت: پیش از این به وسیله تبصره 4 اقدام به صدور پروانه برای تاسیس گلخانه‌ها می‌کردیم که مقداری راحت‌تر بود، اما در حال‌حاضر تاسیس گلخانه مشمول تبصره ۱ گردیده و صدور پروانه برای گلخانه مقداری مشکل‌تر شده است.
ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۵۶
