خشکسالی جدی‌ترین تهدید برای حیات وحش

خشکسالی‌های پی در پی و برداشت بیش از حد از آب سفره های زیر زمینی، بسیاری از چشمه‌ها و منابع آبی که نقش حیاتی برای تأمین آب حیات‌وحش را در استان یزد داشته اند خشکیده و امروزه خشکسالی و انقراض برخی گونه ها تهدید جدی برای حیات وحش یزد به شمار می رود.

به گزارش مزرعه سبز به نقل از ایلنا، تا همین چند سال پیش دشت‌های یزد پر بود از پرندگان و چرندگان و خزندگان زیبایی که به حیات وحش استان زیبایی و رنگ و بوی دیگری داده بود. به طوریکه یک سوم پرندگان کشور و پستانداران وحشی، ۸۰۰ گونه گیاهی، ۱۹۰ نوع پرنده، ۶۰ نوع پستاندار و ۴۰ نوع خزنده را در خود جای داده بود. اما این روزها به واسطه خشکسالی ها عواقب بسیار خطرناکی برای جمعیت گونه‌های مختلف جانوری استان پیش بینی می شود.

بیش از ۱۰ سال است که نقاط مختلف استان با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می کند و این دوره طولانی خشکسالی به همراه افت سطح آب های زیر زمینی، موجب کاهش رطوبت خاک و نابودی پوشش گیاهی در زیستگاه‌های دشتی استان شده و در دشت‌های استان مانند کفه پنج انگشت ابرکوه، مهدی آباد بهادران، پناهگاه حیات وحش دره انجیر و دشت های بهاباد به وضوح دیده می‌شود و بر زندگی حیات وحش نیز تاثیر داشته است.

زخم خشکسالی بر پارک ملی سیاهکوه

به گفته کارشناسان و فعالان محیط زیست، خشکسالی سال‌های اخیر بیشترین خسارت‌ها را به پارک ملی سیاهکوه وارد کرده است و آنطور که پیداست تکرار خشکسالی‌ها منجر به کاهش جدی رویش گیاهی شده و پیامد این پدیده نیز کاهش جمعیت گونه‌های چون کل و بز، قوچ و میش و علف‌خواران در منطقه است.

گرچه به همت محیط زیست در سال‌های گذشته تعدادی آب انبار برای رفع تشنگی حیات وحش استان ساخته شده که به آنها آبرسانی می شود اما این آب انبارها تا حدی مشکل کم آبی زیستگاه‌های حیات وحش را رفع می کند و تاثیری در تغذیه حیات وحش ندارد.

از سویی در چنین شرایطی انتظار افزایش جمعیت حیات وحش باطل است اما باید تلاش کرد همین جمعیت موجود شامل کل و بز، قوچ و میش حفظ شوند.

حسن اکبری، از فعالان محیط زیست و از مدیران و معاونان پیشین اداره کل محیط زیست در استان یزد که آشنایی کامل با مناطق استان را دارد در خصوص وضعیت حیات وحش استان گفت: از جمله پیامدهای خشکسالی بر حیات وحش، خروج حیات وحش از مناطق حفاظت شده و نباید فراموش کرد که کاهش جمعیت علفخواران موجب به هم ریختن نظم زنجیره غذایی در هر منطقه می شود.

توسعه معادن، ساخت جاده و تصادف حیات وحش را تهدید می کند

وی با بیان اینکه در کنار خشکسالی، توسعه معادن، ساخت جاده و تصادف جاده ای از جمله مشکلات طبیعت استان هستند افزود: متاسفانه مرگ و میر حیات وحش یزد ناشی از تصادفات جاده ای رو به افزایش است به گونه‌ای که شاهد تلف شدن بسیاری از گونه‌های ارزشمند و در معرض خطر انقراض در جاده های استان هستیم.

اکبری با تاکید بر اینکه نباید با رفتارهای نادرست عرصه را برای حیات وحش تنگ کنیم خاطرنشان کرد: این استان در برگیرنده طیف متنوع از زیستگاه های جانوری است و به غم اقلیم خشک و سخت آن بیش از یک سوم پرندگان کشور و همچنین یک سوم پستانداران وحشی در آن زیست می کنند.

وی با بیان اینکه تراژدی خشکسالی؛ گرسنگی و مرگ حیات‌وحش را رقم می زند عنوان کرد: گرسنگی یکی از علت های از بین رفتن وحوش است که از خشک شدن و از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه تا تلفات کل و بز را در پی دارد.

کاهش پوشش گیاهی منجر به نابودی حیات وحش است

وی با بیان اینکه متأسفانه خشکسالی‌های طولانی مدت در کنار تغییر اقلیم سبب از بین رفتن بخش عمده‌ای از پوشش گیاهی و در نتیجه تلفات حیات وحش می شود ادامه داد: پناهگاه حیات وحش بوروئیه در شهرستان خاتم، یکی از مناطق غنی است که در طول یک دهه گذشته در معرض تهدیدات جدی قرار گرفته و در جدالی نابرابر با خشکسالی و شکار غیرمجاز، برای حفظ گونه‌های نادر گیاهی و جانوری تلاش می‌کند.

تعدد غارها در پناهگاه حیات وحش بوروئیه به عنوان یکی از اشکال مهم و تاثیرگذار پناه در ارتقا مطلوبیت زیستگاه برای بسیاری از گونه‌های حیات وحش به ویژه کفتارها و خفاش‌ها بسیار موثر بوده است اما در زمینه بسیاری از راسته‌ها به ویژه جوندگان و خفاش‌ها و رده خزندگان منطقه، مطالعات جامعی صورت نگرفته و اطلاعات اندکی در دسترس است.

یکی دیگر از فعالان محیط‌زیست یزد با اشاره به وضعیت نامطلوب حیات‌وحش و نگرانی‌هایی که درباره انقراض گونه‌های مختلف و نادر حیات‌وحش در استان وجود دارد گفت: از بین رفتن گونه‌های گیاهی، نیاز غذایی گونه‌های جانوری را نابود و آینده گونه‌های حیوانی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد.

حمله حیوانات به دام‌ها و مزارع پیامد خشکسالی است

رضا دهقان با اشاره به ضرورت تامین آب و غذای حیات وحش در شرایط اقلیمی دشوار یزد برای پیشگیری از تلفات جانوری اظهار داشت: یزد گونه‌های جانوری متعدد و گرانبهایی دارد که هم نیاز طبیعت هستند و هم جاذبه‌هایی طبیعی به ‌شمار می‌روند که از بین رفتن آنها، تبعات بسیاری به‌دنبال دارد.

وی با اشاره به اینکه در چندسال گذشته مردم برای تامین آب حیات وحش مشارکت داشته اند اضافه کرد: تنها آب‌رسانی به حیات‌وحش و رها کردن علوفه‌های خشک به عنوان تغذیه حیات وحش از سوی مسئولان و اداره کل محیط زیست انجام می شود که کافی نیست و مردم هم باید در این زمینه ایفای نقش کنند.

وی با بیان اینکه خسارت‌های ناشی از خشکسالی و کم‌آبی به کشاورزان آسیب‌های قابل‌توجهی وارد می‌کند، عنوان کرد: خبرهای گاه و بی‌گاه از حمله حیوانات به دام‌ها و ازبین بردن مزارع، نشان از گشنگی و تشنگی حیات‌وحش دارد که باید مورد توجه همگان قرار گیرد نه اینکه برای نابودی حیات وحش اقدام شود.

گفتنی است، توجه به حیات وحش و محیط زیست حیوانات یکی از مهمترین مسائلی است که باید بیش از گذشته به آن توجه شود. مردم روستاها که نزدیکترین قرابت را با حیات وحش دارند نیز باید در برداشت از منابع آبی دقت بیشتری داشته باشند تا سهم حیات وحش حفظ شود زیرا گرایش حیات وحش به اراضی کشاورزی و وارد آمدن خسارت به کشاورزان و دامداران است و در صورت بی توجهی، احتمال بروز مشکلاتی در این زمینه بالاست.