نقش و اهمیت تشکل‌ ها در مدیریت اجتماعی

به مناسبت 8 اسفند (27 فوریه)، روز جهانی تشکل‌های مردم نهاد (NGOs)

مزرعه سبز : انسان موجودی است اجتماعی و جهت تامین نیازهای خویش، نیازمند کارِگروهی و جمعی است. انسان ها، به شکل فردی، نقاط ضعف زیادی دارند؛ ولی وقتی عضو یک گروه و یا تشکل می شوند می‌توانند از ظرفیت و توان سایر اعضای گروه بهره‌مند شوند و نقاط ضعف همدیگر را پوشش دهند. هم در آموزه های دینی و هم تجربه تاریخی و تمدنی نشان دهنده نقش و اهمیت گروه ها و تشکل های اجتماعی است.

یادداشت /سیدابوالفضل میرقاسمی؛ عضو هیات مدیره کانون تکرا و عضو هیات موسس انجمن ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی : در آموزه های دینی ما تاکید شده که «یدالله مع الجماعه» (دست خداوند با گروه و جماعت است و خداوند حامی تشکل های مردمی است).

در جوامع هندو معتقدند که اگر 5 نفر هندو جایی باشند، نفر ششم خود خداوند است و در هندوستان برای برنامه ریزی و مدیریت محلی ، در جوامع روستایی، یک شورای پنج نفره وجود دارد که به آن پنجاتی (Panjati پنج آیت یا پنج نشانه) گفته می شود.

کشور ایران دارای شرایط جغرافیایی خاصی (درگیر خشکسالی و کم آبی از زمان های قدیم) است؛ بنابراین در نظام کشاورزی و آبیاری ایران ، همواره کارِ گروهی برای تامین آب نظیر کار پر زحمت حفر قنات و لایروبی آن، و یا لایروبی انهار بزرگ در دشت سیستان که توسط طوفان شن پر می شده اند و یا مدیریت بندسارها و خوشاب ها، نیازمند همت، تلاش و انجام کارِ گروهی بوده است و تشکل هایی نظیر واره و بُنه و… وجود داشته و بسیار موثر بوده اند.

از طرف دیگر، افرادی که شغل و پیشه ای دارند دارای دغدغه های مشترکی هستند و ممکن است مشکلاتی برای ایشان پیش آید که به تنهایی توان چانه زنی با دولت و حل آن را نداشته باشند؛ ولی در قالب یک تشکل صنفی (به عنوان مثال، تشکل کشاورزان، باغداران، زنبورداران، مرغداران، مرتعداران، جنگل نشینان و یا …) بهتر می توانند مشکلات خویش را مرتفع نموده و حقوق صنفی خویش را از دولت مطالبه کنند.

طبق اصول هرم مازلو، انسان ها پس از تامین نیازهای اولیه خویش به مرحله خودشکوفایی رسیده و از انجام کارهای فرهنگی و اجتماعی و کمک به هم نوع خویش، لذت معنوی می برد. بنابراین، همکاری با موسسات نیکوکاری و انجام کار خیر، هم به رفع بخشی از نیازهای اقشار آسیب پذیر کمک می کند و هم سبب رشد و تعالی روحی و معنوی افراد خیر می شود.

در بعضی جوامع، حجم مسایل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی به حدی زیاد است که دولت به تنهایی ناتوان است از رفع همه آن مشکلات؛ لذا نیاز است که از ظرفیت گروه ها و تشکل های اجتماعی ، موسسات خیریه، همچنین از ظرفیت بخش خصوصی در قالب مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها ( CSR ) حُسن استفاده را بنمایند.

نظر شما چیست؟