ظرفیت‌ها و مزیت‌های تولید گندم در ایران

تامین نان 85 میلیون نفر در یک ماه با جلوگیری از ضایعات گندم

عقبه کشت و کار گندم را ده هزار سال تخمین می‌زنند؛ در حفاری‌هایی که جارمو (jarmo) نزدیک سلیمانیه عراق به دست آمده است، توانسته‌اند برای گندم حدود ده هزار سال عمر تعیین کنند.

اخبار سبز کشاورزی ؛ اسماعیل اسفندیاری پور، مشاور وزیر و مجری اسبق طرح گندم | حدس زده می‌شود جنوب غرب آسیا سوریه و فلسطین مبدأ گندم باشد. در این مناطق از گندم برای تغذیه انسان استفاده می‌شد. چینی‌ها کشت و کار گندم را مربوط به 2700 سال قبل از میلاد مسیح دانسته‌اند و در ایران سابقه قدمت گندم در حفاری‌های در بین مردم قدیمی‌ترین دشت‌نشین، مردم سیلک نزدیک کاشان از 5 هزار سال پیش کشت گندم رواج داشته و نقش گندم روی سکه‌های تاریخی روایتگر آن است.

بیشتر بخوانید: برداشت ۸ هزار و ۴۴۰ کیلو گندم در هکتار عادی می‌شود

زراعت در کشور 80 درصد امنیت غذایی را تامین می‌کند

سهم گندم در امنیت غذایی در عرصه سرانه پروتئین 44 درصد و در عرصه انرژی سهم 40 درصد است و نقش بارزی در امنیت غذایی آحاد افراد جامعه و ثبات اجتماعی دارد.

زراعت در کشور 80 درصد امنیت غذایی را تامین می‌کند و سهم زراعت در ایران با محوریت گندم بوده و زراعت در ایران گندم‌بنیان است.

نکته بارز اینکه هر دوره‌ای در کشور به تولید گندم اهمیت داده شده و به آن در سطوح عالی توجه شده است زراعت و تولید آن رونق گرفته، سایر محصولات هم تحت تاثیر آن واقع شده و توسعه یافته‌اند.

به تبعیت از آن زندگی روستاییان و کشاورزان در مناطق روستایی با توسعه تولید گندم و دیگر محصولات زراعی بهبود و ارتقا یافته؛ بنابراین لازم است که در برنامه‌های توسعه‌ای کشور به این مهم توجه لازم مبذول شود.

بیشتر بخوانید: اهمیت کشت گندم در ایران

ضرورت پرداخت یارانه به بخش کشاورزی

اهمیت امنیت غذایی از آن جهت حائز اهمیت است که کشورهای توسعه یافته و غربی و عضو OECD ابتدا و در وهله اول در تولید محصولات اساسی و امنیت غذایی و توسعه و ثبات آن و بهره‌گیری از تکنولوژی بیشترین توجه را معطوف داشته‌اند و سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی کرده‌اند و علی‌رغم اقتصاد و بازار حاکم بر آن کشورها که پرداخت یارانه را در اقتصاد بر نمی‌تابند؛ ولی برای کشاورزی سوبسیدهای خاص مناسب شرایط کشاورزی کشورهایشان در نظر می‌گیرند، به نحوی که سالانه حداقل 600 میلیارد دلار یارانه در بخش کشاورزی پرداخت می‌نماید.

این نشان‌دهنده آن است که کشاورزی به جهت پر ریسک بودن آن و ایجاد اطمینان برای تولیدکنندگان با پرداخت یارانه به طرق مختلف ریسک تولیدکنندگان را به حداقل ممکن می‌رساند و این امر ضروری است که به ایجاد زیرساخت‌ها توجه لازم مبذول شود و تولیدکنندگان به‌ویژه گندم برای دست‌یابی به تکنولوژی و افزایش بهره‌وری مورد حمایت و توجه قرار گیرند.

بیشتر بخوانید: تولید بیش از ۱۵ کیلو گندم به ازای هر میلی متر بارندگی

در برنامه هفتم توسعه به کشاورزی با محوریت گندم توجه شود

الزامات تولید ایجاب می‌کند که برنامه هفتم توسعه به کشاورزی با محوریت گندم عنایت لازم و درخور شود و منابع برای توسعه و ارتقای بهره‌وری در نظر گرفته شود و نهاده‌های موثر در تولید و سیاست‌های حمایتی و قیمتی پایدار، برای دلگرمی تولیدکنندگان در برنامه گنجانده شود و شرایط دسترسی کشاورزان به نهاده فراهم گردد.

مشارکت کشاورزان و برگزیدگان و آنان که در بنیاد ملی گندم‌کاران از درون بخش، سابقه همکاری در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی را در دهه اخیر داشته‌اند در سیاست‌گذاری از نظرات آنان استفاده شده تا از مسیر این رویکرد امر تولید گندم روان و تسهیل گردد و از همراهی تولیدکنندگان بهره‌مند شد.

در تدارک نهاده‌های تولید بذر از ارقام برتر با بهره‌گیری از قابلیت‌های جهانی موسسات تحقیقی بین‌المللی_ شرکت‌های بخش خصوصی داخلی و خارجی در ایجاد ارقام جدید در داخل و توسعه و تقویت تحقیقاتی بخش خصوصی از معرفی ارقام و… مانند کشورهای توسعه یافته از ظرفیت نیروی انسانی متخصص بهره‌برداری لازم صورت گیرد برای نمونه کشور ترکیه الگوی مناسبی است.

قیمت و تدارک کودهای شیمیایی که غذای گیاه است به منظور مغذی کردن دانه گندم و محصولات کشاورزی و دسترسی زارعین به سموم و ماشین‌آلات و تجهیزات مکانیزاسیون و آبیاری از ضروریات است که در روش ارائه خدمات آن به زارعین تجدیدنظر جدی در روش‌های موجود و اصلاح آنها وجود دارد که با اصلاح و ارتقای آن بهره‌وری از نهاده‌ها خصوصا در زمینه آب و آبیاری حاصل می‌گردد.

با انجام اقدامات لازم در مناطق مستعد تولید گندم در کشور و استفاده از آبیاری میکرو یا قطره‌ای و حمایت از این رویکرد امکان تولید گندم به‌ازای هر مترمکعب آب تا دو کیلوگرم گندم وجود دارد.

نمونه آن در شهرستان داراب در استان فارس و در زمین زراعی آقای بهارلو کشاورز و گندمکار تعاونی پسته‌کاران فارس است که در زمین زراعی خود با هر متر مکعب آب امکان تولید تا 2 کیلومتر گندم مهیا است و نیاز به حمایت واقعی در برنامه هفتم دارد. در این سطح تا حدود 600 هزار هکتار در کشور برای توسعه مزارع آبیاری با روش میکرو فراهم است.

با ورود کمباین‌هایی با تکنولوژی جدید امکان افزایش سالانه 600 هزار تن جو و کلزا هم فراهم می‌شود

با ورود کمباین‌هایی با تکنولوژی جدید و سرمایه‌گذاری در این زمینه فقط در گندم از ضایعات جلوگیری و امکان افزایش سالانه 600 هزار تن جو و کلزا هم فراهم می‌شود.

اکنون سالانه حداقل 800 هزار تن محصول آماده در اثر ناکافی و مستهلک بودن کمباین‌ها از دست می‌رود، ظلمی بالاتر از این به گندمکار و تولیدکننده کشور نمی‌توان کرد؛ چنانچه متوسط واردات مابه‌ازای این 800 هزار تن را در هر کیلو 20 هزار تومان در نظر بگیریم، معادل 16 هزار میلیارد تومان می‌شود و با توجه به اینکه قیمت هر کمباین نو را حدود هفت میلیارد تومان است با جلوگیری از ریزش این مقدار و ارزش ریالی آن امکان واردات و خرید 2 هزار و 285 دستگاه کمباین با تکنوژی روز میسر است.

بیشتر بخوانید: افزایش عملکرد گندم تحت تاثیر بذور غنی شده با روی

تامین نان 85 میلیون نفر در یک ماه با جلوگیری از ضایعات گندم

کشور ترکمنستان از همین حربه برای خودکفایی گندم استفاده نمود. لازم به ذکر است که با این میزان ضایعات فقط در هنگام برداشت گندم، نان 85 میلیون نفر در یک ماه تامین است و مشکلات اساسی کشاورزی از اصلاح این سیاست‌گذاری‌ها است.

چنانچه کشاورزان گندمکار احساس و باور کنند که دولت و سیاست‌گذار به نظرات آنان در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها و نرخ‌گذاری کالاهای تولیدی آنان اهمیت می‌هند و برای آنان نقش واقعی و صوری قائل است، نه قیمت‌گذاری که سال‌جاری آنان را دلگرم به تولید کند و اهتمام لازم را به‌عمل آورده و نیاز گندم کشور را تامین کند. انتظار واقعی از مجلس است که در این مهم ورود و تصمیم عالمانه اتخاذ و ردیف اعتباری ویژه‌ای برای تولید و پایداری این محصول اساسی و دیگر محصولات اتخاذ نماید.