فقط بهتر از هیچ چیز

اخبار سبز کشاورزی؛ این نمایشگاه هم مانند خود مطبوعات، افت و خیزهای زیادی را تحمل کرده است. مکان آن تغییر یافته، فرمان آن در فصول گوناگون سال حرکت کرده و رویکردهای آن نیز به فراخور رویکرد برگزار کننده آن دچار دگرگونی شده است.

امسال نیز و در روزهای پایانی سال نمایشگاه مطبوعات در مصلی بزرگ تهران افتتاح شد. در گذشته هم این نمایشگاه در همین مکان برگزار شده و تجربه‌های زیادی در این باره وجود دارد. جالب است که مصلی به مرکز برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و مصلی تهران وجود دارد.

اما نمایشگاه امسال در مصلی بزرگ تهران رونق چندانی نداشت، شاید بهترین دوران برگزاری نمایشگاه مطبوعات، روزهایی باشد که در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، در این نمایشگاه در جوار نمایشگاه کتاب و در مرکز نمایشگاه بین المللی تهران برگزار می‌شد.

در آن هنگام که بهار مطبوعات ایران حساب می‌آید، همه یا تقریبا همه کسانی که برای بازدید از نمایشگاه کتاب می‌آمدند و از جمله رئیس جمهور وقت، سری به هم به نمایشگاه مطبوعات می‌زدند احوال روزنامه نگاران را می‌پرسیدند.

حتی از پیش از برگزاری این نمایشگاه هم می‌شد فهمید قرار نیست نمایشگاه پرشور دیگری برگزار شود؛ مشکلات پایان سال مدیران و گرفتاری‌های آن، انتخابات و درگیری‌هایی که برای مطبوعات را غرفه‌های خالی تشکیل می‌دادند و اگرچه برخی از همین غرفه‌های خالی، نام نشریه یا سایتی را بر تارک خود داشتند، اما هیچ موجود زنده یا اثری از یک رسانه در آن دیده نمی‌شد.

از این بابت گمان نمی‌رود که تعداد غرفه های فعال در این نمایشگاه بیش از 150 غرفه بوده باشد.

هر چند که تعداد کل غرفه های موجود در این نمایشگاه احتمال به 200 تا 250 غرفه بالغ می‌شود.

به نظر می‌رسد که مقامات اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی برای آنکه به این نمایشگاه رونق بخشید و همه نشریات سراسری و مخصوصا روزنامه‌های سراسری صاحب شهرت را به نمایشگاه بیاورند، تمهیدات گوناگونی را اندیشیده‌اند.

در این تمهیدات البته شامل واگذاری غرفه رایگان هم بوده و برخی از روزنامه‌ها گفته‌اند که اداره کل مطبوعات داخلی، از مشوق واگذاری غرفه رایگان برای کشاندن پای آنان به نمایشگاه کرده است.

هرچند که این غرفه رایگان به دیگر رسانه‌ها و نشریات اختصاص پیدا نکرده است. در عین حال نمی‌توان انکار کرد که همه غرفه های بزرگ و مجلل در نمایشگاه مطبوعات امسال به غرفه رسانه‌های دولتی تعلق دارد.

در واقع این رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها که با بودجه عمومی مستقیم یا غیر مستقیم، فعالیت می کند، از پرداخت ده‌ها میلیون تومان برای اجاره و تجهیز غرفه‌شان هراسی نداشته‌اند. اما در مقابل رسانه‌های بخش خصوصی از غرفه‌هایی ساده و گاره محقر بهره برده‌اند و تفاوت زیادی در ظاهر و وسعت میان غرفه رسانه‌های دولتی و خصوصی وجود دارد.

حضور برخی نشریات داخلی مانند نشریات داخلی بانک‌ها، فراجا و ... در این نمایشگاه تعجب برانگیز است؛ انتظار عمومی از چنین نمایشگاه‌هایی آن است که رسانه‌های تخصصی یا عمومی که مخاطب آزاد دارند و همه شهروندان- هر یک به نوعی مخاطب آن محسوب می‌شد، غرفه اجاره و با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.

اما نشریات داخلی که رفتاری شبیه بخشنامه‌های داخلی دارند و مخاطب سازی در خارج از سازمان متبوع‌شان نیست، معمولا در هیچ  نمایشگاهی شرکت نمی‌کنند؛ چراکه مخاطبی فراتر از سازمان خود ندارند.

اما در این نمایشگاه میزان استقبال از حضور چنان کم بوده که اداره کل مطبوعات داخلی برای تکمیل غرفه‌های فعال، مبادرت به پذیرش این گونه رسانه های کرده است.

با این همه نمی‌توان انکار کرد که همین نمایشگاه با همه ایرادهایی که به آن وارد است فقط از عدم برگزاری آن بهتر است و کسانی که به دیدار آن می‌روند، این نکته را در می‌یابند که فعلا رسانه‌ها زنده هستند و نفس می‌کشند.