لزوم بهینه سازی سیستم آبیاری و استفاده از پساب در کشاورزی

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از مهر، علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست روز سه شنبه در نخستین همایش ملی مدیریت کیفیت آب و سومین همایش ملی مدیریت مصرف آب که به صورت آنلاین برگزار شد، بخشی از شرایط کنونی منابع آبی کشور را ناشی از تغییر اقلیم و بخشی را نیز به نحوه مصرف خارج از عرف این منابع برشمرد و گفت: که البته در همه دنیا این شرایط وجود دارد و فقط مختص کشور ما نیست.

تغییر اقلیم واقعیتی انکار ناپذیر است

سلاجقه با اشاره به تغییرات اقلیمی افزود: تغییر اقلیم واقعیتی انکار ناپذیر است که به دنبال آن تنوع زیستی نیز تحت تاثیر قرار گرفته و دچار تغییر و دگردیسی شده است؛ اگر به تبعات این مساله در ایران و دنیا نگاه کنیم می بینیم که باید به سمت تغییر رویکرد و فرهنگ در مصرف منابع آبی حرکت کنیم در مدیریت منابع آبی کشور کوتاهی و قصور کرده ایم.

وی با بیان اینکه به اندیشه اندیشمندان و تذکر دانشمندان و محققان در این زمینه کم توجهی شده است، بیان کرد: اگر به دانش بومی ایران نگاه کنیم می بینیم که مدیریت و بهره برداری از منابع آبی موضوع بسیار اساسی و از گنجینه های گرانبهایی بود که با برنامه ریزی و اصولی مصرف می شد که می تواند نه فقط مورد استفاده ایران بلکه کشورهای دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد.

معاون رئیس جمهور عنوان کرد: باید نگاه جامع به مدیریت منابع آب در حوضه آبخیز در قالب برنامه استراتژیک حوضه آبخیر مد نظر قرار گیرد و تخصیص آب در بخش های مختلف مبتنی بر اکوسیستم و خدمات حوضه آبخیز انجام می شد، شاید اگر این اتفاق می افتاد اکنون وضعیت آبی کشور بهتر بود.

وی اظهار کرد: در بخش های تغییر کاربری اراضی، مصرف آب در صنایع، مصارف خانگی و شرب کشور که امروز با مشکلاتی روبرو هستیم اگر درست و علمی پیش می رفتیم شاید امروز چنین مشکلاتی نداشتیم و با توجه به اهمیت موضوع آب و نحوه تخصیص آن به بخش های مختلف شاید ایجاب می کرد که تخصیص آب در سازمان محیط زیست مدیریت شود که امیدواریم همه دستگاه های مرتبط دست به دست هم دهند تا منابع آبی به بهترین شکل مدیریت شود و در بهترین شرایط قرار گیرد.

کمبود آب داریم

سلاجقه با اشاره به اینکه کمبود آب داریم و باید آب موجود هم به شکلی کاملاً عادلانه به بخش های مختلف تخصیص یابد و درست مورد استفاده قرار گیرد تصریح کرد: علاوه بر اینکه کمیت آب دچار تغییر شده کیفیت آب هم دچار تغییر شده، و دبی رودخانه ها و چشمه ها کاهش یافته از این رو عناصری که در آب وجود دارد به غلظت رسیده اند که این مساله شرایط زیست را برای آبزیان با مشکل مواجه کرده و بحث خفگی آبزیان هم در همین راستا و به علت کاهش اکسیژن رخ می دهد، متاسفانه در شرایطی که کمیت آب کشور تحت تاثیر قرار گرفته موضوع کیفیت آب به فراموشی سپرده شده در حالی که یکی از دغدغه های اصلی است و باید با جدیت به آن پرداخته شود و آب قابل استحصال به بهتریت شکل مورد استفاده قرار گیرد تا کمترین هدر رفت را داشته باشیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در همه نقاط دنیا مصرف آب در بخش کشاورزی بیشترین بخش را به خود اختصاص داده و سهم زیادی داشته است، درحال حاضر بیش از ۷۲ درصد در این بخش آب مصرف می شود که با بهینه سازی سیستم آبیاری و استفاده از پساب می توان در این زمینه صرفه جویی کرد.

وی با توجه به اهمیت بازچرخانی آب و استفاده مجدد از آن با ابراز تاسف از اینکه سیستم های فاضلاب شهری ما در بیشتر نقاط کشور تکمیل نشده اند اظهار کرد: باید این بخش هرچه زودتر تکمیل شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: سیستم های آبرسانی دچار فرسودگی شده اند و این مساله نشت و هدر رفت آب را زیاد می کند، بر اساس استانداردهای جهانی ما ۵ تا ۸ درصد هدر رفت آب ناشی از فرسودگی لوله ها داریم که رقم بسیار بالایی است.

عدم کارایی تصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی

سلاجقه از عدم کارایی تصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی و عدم کارایی آن سخن گفت و گفت: بر اساس مطالعات سازمان حفاظت محیط زیست، تخلیه و رهاسازی فاضلاب های خام سهم اول آلودگی محیط زیست و منابع آبی را به خود اختصاص داده است.

وی افزود: در حال حاضر ۴۰ تا ۴۵ درصد جمعیت کشور فاقد شبکه فاضلاب هستند و اگر فاضلاب این درصد را تصفیه کنیم ۳.۸ تا ۴.۵ میلیارد متر مکعب آب تصفیه شده وارد چرخه مصرف دوباره می شود که معادل یک دوم آب شرب کشور است که با توجه به شرایط موجود منابع آبی کشور باید با جدیت مد نظر قرار گیرد.

وی نبود تعادل بین برداشت و میزان داشته های آبی در کشور را موجب افزایش دشت های ممنوعه کشور دانست و فرونشست زمین را به عنوان یکی از معضلات جدی این معضل برشمرد و گفت: برای کاهش و مقابله با این شرایط باید فکری برای حقابه های محیط زیستی کشور کنیم چون با ادامه این روند زیرساخت های کشور با مشکلات زیادی مواجه می شود.

سلاجقه خاطرنشان کرد: کل حجم پساب تولیدی تصفیه خانه های شهری ۱۲۵۵ میلیون متر مکعب است که چیزی حدود ۳۶۴ میلیون متر مکعب در آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد که رها می شوند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه آب، نیازمند قیمت گذاری اقتصادی است همانطور که در بیشتر کشورهای دنیا انجام شده است، عنوان کرد: آب به عنوان یک کالای اقتصادی استراتژیک در دستور کار سازمان ها و نهادهای مرتبط قرار گرفته و سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به اسناد بالادستی و وظایف ذاتی خود موضوع پایش کمی و کیفی منابع آبی کشور را در دستور کار قرار داده است، در بعد وظایف حاکمیتی خود را ملزم می داند بیشتر از گذشته نسبت به پایش منابع آبی کشور اقدام کند و خود را بیش از پیش مکلف به اجرای قانون در این زمینه می داند.