کنار آمدن با آمارهای رسمی

اخبار سبز کشاورزی؛ در ساعت‌های اولیه آغاز روز شنبه، یعنی کمتر از 8 ساعت بعد از پایان رأی‌گیری دو انتخابات برای تعیین نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، خبرگزاری جمهوری اسلامی بدون ذکر منبع و براساس دریافت از منابع غیررسمی، اعلام کرد که 41 درصد از واجدان شرایط رأی‌دهی در این انتخابات شرکت کرده‌اند.

ایرنا این رقم را حدود 25میلیون نفر برآورد کرده است؛ در واقع منابع غیررسمی عنوان محترمانه‌ای است که می‌توان در ذیل آن اندیشه‌های فردی، برآوردهای مشاهده شده، شایعات و یا حتی خبرهای ساختگی را منتشر کرد.

این نکته نیز مهم است که گاهی مقامات دولتی و حکومتی وقتی نمی‌خواهند مسئولیت انتشار خبر را برعهده گیرند و یا محتوای خبر به‌طور کامل مورد تایید این مقام‌ها نیست، به‌طور غیررسمی مبادرت به انتشار خبر می‌کنند و به رسانه‌های همکار توصیه می‌نمایند که خبر از جانب مقامات یا منابع غیررسمی منتشر شود.

از این بابت اخبار غیر رسمی هم می‌تواند درست یا تا حدودی درست باشد و هم می‌تواند نادرست یا تا حدودی نادرست باشد.

در عین حال ارقام منتشر شده از جانب ایرنا می‌تواند از جانب مقام‌های دولتی و حکومتی هم بیان و تکرار شود. اگر چنین شود انتشار این گونه اخبار می‌تواند به این معنا باشد که مقامات وزارت کشور و ستاد برگزاری انتخابات، خواسته‌اند قبل از آنکه آمار را به افکار عمومی ارائه کنند، آن را انتشار دهند و واکنش شهروندان را نسبت به ارقام انتشار یافته ارزیابی کنند.

 البته پرسش مهم آن است که اگر رقم ارائه شده از جانب مقامات مسئول به جای 41 درصد، 61 درصد باشد، آیا شهروندان می‌توانند آن را راستی‌آزمایی کنند؟

پاسخ به این سوال حتما منفی است و به هیچ صورتی نمی‌توان درمورد ارقام ارائه شده چه از طرف رسانه‌های حکومتی و چه از جانب مقامات رسمی، راستی‌آزمایی کرد.

البته اظهاراتی که شهروندان درمورد خلوت بودن حوزه‌های رأی‌گیری بیان و طبق آن اظهار می‌شود که آمار شرکت‌کنندگان در انتخابات جمعه گذشته حدود 20 تا 25 درصد بوده است، معیار مشخصی ندارند و مشاهدات عینی هم نمی‌تواند محل اعتنا باشد.

البته یک قرینه مهم برای راستی آزمایی آمار ارائه شده میزان کل آرای ماخوذ از هر حوزه انتخابیه، میزان آرای باطله و میزان رای نامزد یا نامزدان پیروز در آن حوزه انتخابیه است.

تازه در این موارد هم حتی اگر اختلاف فاحشی میان این آمار باشد باز هم نمی‌توان نتیجه دقیق از این اختلاف دریافت کرد. مثلا اگر کل آراء اخذ شده حدود 5/ 1 میلیون رای اعلام و اظهار شود که نامزد پیروز فقط 10 هزار رأی کسب کرده و آرای باطله هم حدود 100 هزار رأی بوده می‌توان نتیجه گرفت که به احتمال زیاد 5/ 1 میلیون رأی اخذ شده با اغراق و بزرگ‌نمایی اعلام شده است.

البته هنوز آمار کلی در این باره ارائه نشده و در خصوص آمارهای ارائه شده هم این امکان وجود دارد که به وسیله برنامه‌های نرم‌افزاری رایانه‌ای هم آمارها با میزان 40 درصد اظهار شده، منطبق گردد.

در این صورت، اگرچه مخالفان جمهوری اسلامی چه در داخل و چه در خارج کشور بر اساس گزراش‌های دریافت شده و آنچه مشاهدات عینی خوانده شده، ادعای حضور 40 درصد رای دهندگان یعنی مشارکت حدود 25 میلیون نفری واجدان شرایط را رد می‌کنند اما هیچ راهی برای راستی آزمایی این رقم و تایید یا رد آن وجود ندارد.

میزان آرای اخذ شده از هر یک از استان‌های کشور بر اساس آنچه در پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور منعکس شده به نسبت تعداد واجدان شرایط که پیش از این از طرف وزارت کشور و سازمان ثبت احوال معرفی شده بود نیز نسبت‌های 30 تا 41 درصد را نشان می‌دهد و از این بابت تفاوت فاحشی که به‌طور غیررسمی بیان و اظهار شده بود، ندارد.

در مجموع آمار ارائه شده از سوی دولت چه باورپذیر باشد و چه باورپذیر نباشد و شهروندان ایرانی در روز جمعه جمعیت رأی‌دهنده منطبق بر میزان آرای ماخوذ را ندیده باشند، به هر حال قابل راستی‌آزمایی نیست و به راحتی نمی‌توان آن را تایید کرد یا مردود شمرد. در این صورت تنها راه کنار آمدن با آمارهای ارائه شده عبور از مقطع کنونی است.