معرفی کتاب «تکثیر و تدارک بذر گندم»

دکتر جواد وفابخش معاون امور زراعت وزارت جهادکشاورزی که پیش از این قائم مقام این معاونت بوده و البته کار خود را از مراکز خدمات کشاورزی(نقطه صفر اداری، در کنار تنی چندی از کارشناسان ارشد مجریان طرح، مسئولان بذر و… در تهیه، تدوین و انتشار دو کتاب «تکثیر و تدارک بذر گندم» و همچنین «تکثیر و تدارک بذر جو» مشارکت داشته است.

این دو کتاب برای سال زراعی 1401-1400 قابل استفاده است. نقش گندم در تامین غذای روزانه ساکنان کره زمین پیوسته موجب در اولویت قرار گرفتن تولید آن در سرتاسر جهان بوده و از آن جائی که هرگونه کاهش تولید بنا به دلایلی از قبیل خشکسالی و بلایای طبیعی می‌تواند حتی به قحطی و مرگ و میر در منطقه‌ای منجر شود، برنامه‌ریزی برای کشت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در چهار دهه اخیر به دلیل رشد جمعیت و نیاز روزافزون به تامین نان و سایر فرآورده‌های به دست آمده از گندم، این محصول با صفت استراتژیک از ارزش ویژه‌ای برخوردار و مبدل به یک دل مشغولی واقعی و مستمر، برای مسئولان بخش کشاورزی گردیده است. نوسانات تولیدگندم در سال‌های مختلف دولت‌ها را وادار به وارد کردن حجم عظیمی از گندم(تا 7 میلیون تن) کرده است، بنابراین تهیه و تدارک و آماده بودن پیش از فصل کاشت آن، بسیار حیاتی و مهم است.

در سال زراعی 1401-1400 به علت خشکسالی بی‌سابقه وکاهش محصول و نیز مجادلات مربوط به قیمت‌گذاری برای خرید گندم، امکان ذخیره‌سازی بذر توسط کشاورزان و همچنین تهیه بذور استاندارد برای کشت‌های پائیزه را با چالش‌هایی مواجه کرده است و به نظر می‌رسد که بخش کشاورزی با معضل کمبود بذر روبرو شود.

در این راستا مسئولین بخش زراعت و کارشناسان مرتبط با کشت گندم در وزاتخانه جهادکشاورزی، کتابی تحت عنوان (تکثیر و تدارک بذر گندم) برای سال زراعی 1401-1400 را به زیور طبع آراسته و به علاقمندان تقدیم کرده‌اند. این کتاب حاوی نکات مهم در معرفی واریته‌های گندم، مطابق با شرایط اقلیمی کشور است که در صورت توجه به این موضوع و انتخاب نوع مناسب می‌توان ضمن جلوگیری از زیان‌های ناشی از عوارض طبیعی و اقلیمی، سازگارترین نوع گندم را برای کشت انتخاب کرد.

تدوین‌کنندگان این کتاب، جواد وفابخش، معاون وزیر امور زراعت، اسماعیل اسفندیاری‌پور، مشاور وزیر و مجری طرح گندم، محمد احمدی فر، رئیس گروه بذر، یوسف یوسفی بجوانی و جعفر زارعی، کارشناس مسئول بذر گندم، می‌باشند. تهیه و مطالعه این کتاب را به کارشناسان و علاقمندان به تولید گندم، توصیه می‌کنیم.

 معرفی کتاب تکثیر و تدارک بذر جو

چندین دهه است که بخش کشاورزی با معضل کمبود بذر، بذرهای مناسب برای شرایط اقلیمی و آب و هوایی متفاوت، انواع پرمحصول، زودرس و سایر ویژگی‌هایی که بتوانند برآورنده نیازهای انواع مصرف‌کنندگان از انسان‌ها گرفته تا دام و طیور و آبزیان باشد روبرو است. در سال‌های دور و حتی در برخی از سال‌ها که کشاورزان احساس می‌کنند امکان دارد با کمبود تهیه بذر برای کشت‌های آتی خود مواجه شوند، اقدام به ذخیره آن برای سال زراعی بعد کرده‌اند.

با نوآوری‌هایی که در چند دهه گذشته در تولید انواع بذور به وجود آمده کوشش گردیده تا مراکز تحقیقاتی و نیز صادرکننده بذور گواهی شده موجبات انجام بهترین کشت‌ها را به وجود آورند.

در سال جاری زراعی به دلیل اختلاف نظرهایی که بین کشاورزان گندمکار(که احتمالا به کشت جو نیز اقدام می‌کنند) و دولت به وجود آمد، به نظر می‌آید که تهیه بذر برای کشت محصولات اساسی با مشکلاتی مواجه گردد. جو از جمله بذوری است که به دلیل کاربردهای متفاوت در تغذیه دام و انسان در زمره محصولات استراتژیک محسوب گردیده و به ویژه بخش دامپروری نقشی اساسی دارد، بنابراین در اختیار داشتن بذوری که بتواند نیازهای این بخش را برآورده نماید از اهمیت زیادی برخوردارند.

برای انجام اقدامی مثبت در این راه، به همت جمعی از اعضاء معاونت زراعت وزارت جهادکشاورزی، کتابی تحت عنوان(تکثیر و تدارک بذر جو)، ترتیکاله و جو بدون پوشینه، را به علاقمندان کشت جو عرضه کرده‌اند که زمینه کاربری آن برای سال زراعی 1401-1400 است.

تهیه و تدوین‌کنندگان کتاب مذکور

جواد وفابخش، معاون وزیر در امور زراعت

فرامک عزیز کریمی، مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی

محمد احمدی‌فر، رئیس گروه بذر،

مهرداد آزادی، کارشناس مسئول گروه بذر

آیدا رحمانی، رئیس گروه جو دفتر غلات و محصولات اساسی هستند کهدر این راه برای راهنمایی علاقمندان مجموعه‌ای کامل را برای شناساندن انواع بذور جو و تریتیکاله‌ها گردآوری کرده‌اند.

کشاورزان علاقمندان و همچنین مروجان و مسئولان کشاورزی به کشت جو در اقلیم‌های مختلف کشور می‌توانند با مطالعه این کتاب، زمینه‌های شناخت خود از انواع جو را غنا بخشیده تا بتوانند در صورت لزوم بهترین واریته‌های جو را انتخاب نمایند.

حسین کاظمی ـ روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی