ارزش افزوده 90 برابری زنبورعسل

اخبار سبز کشاورزی؛ ارزش افزوده 90 برابری زنبورعسل در فعالیت‌های خارج از کندو، منجمله گرده افشانی زنبورعسل در مزارع، باغات و مراتع در کالیفرنیای آمریکا باعث شده تا بابت استقرار 2 هفته‌ای هرکندوی زنبورعسل برای گرده‌افشانی در باغات بادام (آمریکا معدن بادام جهان لقب گرفته) 150 الی 200 دلار به صاحب کندو پرداخت ‌شود.

به واقع اگر زنبورعسل نباشد یا در عملیات گرده‌افشانی و تلقیح گیاهان مشارکت نکند، قحطی پدید می‌آید. در ایران تنها 10 درصد گرده‌افشانی توسط باد و پروانه‌سانان انجام و 90 درصد آن به وسیله زنبورهای عسل و دیگر زنبورهای گرده‌افشان صورت می‌گیرد و ارزش حاصل از دخالت زنبورعسل در گرده‌افشانی در دنیا تا 143 برابر بیشتر از فرآورده‌هایی مانند عسل و… گزارش شده است.

به همین جهت باغداران و زارعین حتی در کشور ترکیه، بابت استقرار کندوهای زنبورعسل در محل فعالیت خود به زنبورداران وجوهاتی پرداخت کرده و منتظر نوبت می‌مانند. در واقع، بیشترین توانایی ارزشمند زنبورعسل در احیای مراتع و بهبود راندمان کمی و کیفی تولیدات زراعی و باغی است که متأسفانه به درستی شناخته نشده است. در حالیکه زنبورعسل در طبیعت با دخالت در گرده‌افشانی و افزایش تولید محصولات کشاورزی و احیای محیط زیست، مهم‌ترین نقش خود را ایفا می‌کند.

اینها همه دلایلی غیرقابل انکار در لزوم حمایت از صنعت زنبورداری و آگاه‌سازی کشاورزان از مزایای آن در راستای پذیرش و نگهداری کلنی‌‌های زنبورعسل در مزارع و باغ‌هایشان است؛ زیرا تمامی باغداران امکان زنبورداری و نگهداری از کندوهای زنبورعسل ندارند. از سوی دیگر باغدارها، فقط برای مدت کوتاهی به حضور زنبورها در زمین‌های کشاورزی و باغ‌های خود نیاز دارند و بنابراین نیازی به مهارت زنبورداری ندارند.

مدیریت زنبورها در عملیات انتقال گرده

البته مهارت در مدیریت زنبورها به منظور گرده‌افشانی نیز اهمیت زیادی دارد. به طوری که زنبورهای جمع‌کننده گرده، بیشتر از زنبورهای جمع‌کننده شهد در گرده‌افشانی مؤثرند و باغداران کندو‌هایی را ترجیح می‌دهند که جمعیت بیشتری از آنها جمع‌کننده گرده هستند. جالب است کندوهای بزرگ که تعداد زیادی زنبور نوزاد دارند بیشتر از کندوهای کوچک، زنبور جمع‌کننده گرده در باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی دارند. یکی از مشخصه‌های مهم در عملکرد زنبورها در امر گرده‌افشانی، نیروی حوزه‌ای یا به عبارتی دیگر، تعداد واقعی زنبورهای عسل در باغ است.

یک دهه پیش معاونت امور تولیدات دامی برای استفاده هر چه بیشتر از کُلنی‌های زنبورعسل در باغ‌ها و مزارع، پیشنهاد داده بود که زنبورداران با اعمال قانون، مجال آن را پیدا کنند در باغ‌ها و مزارع وارد شده و در بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی دخیل شوند.

عفت رئیسی، از پیشکسوتان زنبورداری که به صورت علمی در این حرفه فعالیت دارد، استفاده از بسترهای قانونی موجود در بخش کشاورزی و حمایت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه را ضروری می‌داند. وی با تأکید بر اهمیت نقش صنعت زنبورداری در بخش کشاورزی و تولید محصولات باغی، از بی‌توجهی به این مهم ابراز تأسف می‌کند.

رئیسی می‌گوید: با وجود این ارزش افزوده حاصل از انتقال کندوها به مزارع، مراتع و باغات، متاسفانه نه وزارت کشاورزی این موضوع را ترویج و فرهنگ‌سازی می‌کند و نه برای کندوداران مانند گوسفندداران پروانه و مجوز حضور در مراتع صادر می‌کنند در حالیکه چرای بی‌رویه گوسفندان باعث فقر مراتع می‌شود اما حضور هر چه بیشتر زنبور در مراتع می‌توانند به سر سبزی بیشتر مراتع بی انجامد.

وی در ادامه می‌گوید: به‌رغم روند رو به کاهش جمعیت زنبورهای عسل در کشورهای اروپایی، طبق آمارهای اعلام شده، رشد و توسعه زنبورداری در ایران قابل توجه است و در کنار افزایش میزان تولید عسل با برنامه‌ریزی و بسترسازی مناسب، می‌تواند بیشترین سود را در زمینه افزایش بهره‌وری و بهبود محصولات باغی و زراعی از طریق این صنعت نصیب بخش کشاورزی نماید.