مزایای اسیدهای ارگانیک در تولید انبوه مرغ

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ امروزه سالن‌های مرغداری به مرغدار اجازه می‌دهند تا تعداد بیشتری مرغ را در هر سالن پرورش دهد؛ ضمن آن که محیط مناسبی برای زندگی کوتاه آن‌ها مهیا نماید.

در این عرصه، اسیدهای ارگانیک قادر به کاهش واکنش‌های التهابی، حفظ سلامت دستگاه گوارش و عملکرد رشد پرندگان هستند.تولید انبوه گوشت مرغ(HSD)، اغلب به‌منظور حداکثر بهره‌برداری از منابعی از قبیل فضا، موادغذایی و نیروی کارگر و بهره‌وری اقتصادی است.

گرچه تولید انبوه گوشت مرغ (HSD) می‌تواند به افزایش محصول بینجامد، اما امکان دارد موجب چالش‌هایی همچون مشکلات تنفسی، بالا رفتن فشار و پرخاشگری، بر هم خوردن سلامت دستگاه گوارش و ناهنجاری‌ها در پاهای مرغ‌ها گردد و سلامت عمومی پرندگان را به خطر بیندازد.

اساسا پرورش‌دهندگان مرغ نیازمند یک توازن بین حداکثر تولید و اطمینان از سلامت و رفاه پرندگان هستند. این کار، با به‌کارگیری کارکردهای مدیریتی مناسب، مانند: تهویه کافی، کنترل بیماری‌ها و مهیا کردن موادغذایی به‌منظور مدیریت چالش‌های مرتبط با تولید انبوه است.

اضافه کردن مکمل‌ها در جیره غذایی مرغ‌ها یکی از استراتژی‌های دستیابی به حداکثر وزن تولید شده در واحد مترمربع است که در همان زمان باید از ورود خسارت به‌دلیل انبوه جمعیت مرغ‌ها، جلوگیری به عمل آورد.مشخص گردیده که اسیدهای ارگانیک موجب اصلاح و بهبود اثرات منفی و استرس‌های ناشی از فشردگی جمعیت در مرغ‌‌ها از راه ترمیم جمعیت میکروبی دستگاه گوارش، کاهش التهاب‌ها و تولید اسیدهای چرب با زنجیره‌های کوتاه می‌شوند.

زیان‌های تولید انبوه

افزایش تولید در سیستم‌های انبوه موجب بالا رفتن استرس در مرغ‌ها می‌شود؛ که اثراتی منفی بر رشد آن‌ها به جا می‌گذارد. پرندگانی که دچار استرس می‌شوند، گرفتار التهاب و عوارض گوارشی شده که چنین آسیب‌هایی به باکتری‌های مضر اجازه می‌دهند تا وارد جریان خون آن‌ها شوند.

علاوه‌بر آن، پرورش بیش از ظرفیت مرغ در سالن اثراتی منفی بر تعادل میکروبی دستگاه گوارش مرغ‌ها وارد کرده که می‌تواند منجر به افزایش استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها گردد و بنابر برآوردهای به عمل آمده تا نیم‌درصد بر ضریب تبدیل(FCR) موادغذایی تاثیر می‌گذارد.

چالش‌های ناشی از سیستم‌های پرورش انبوه مرغ از آن جهت اهمیت دارند که باید در پی یافتن راه‌حل‌هایی برای حفظ سلامتی پرندگان و رشد آن‌ها بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.

کاربری اسیدهای ارگانیک

افزودن اسیدهای ارگانیک به جیره‌های غذایی مرغ‌ها موجب کاهش pH غذاهای نیمه‌هضم شده(Chyme) در قسمت فوقاتی دستگاه گوارش و افزایش فعالیت آنزیم‌های هضم‌کننده مواد غذایی می‌شود. این حالت اسیدی موجب کاهش پاتوژن‌های بیماری‌زا و ثبات باکتری‌های مفید در سرتاسر سیستم گوارشی می‌شود.

اولین مرحله تخمیر در سیستم گوارشی این‌گونه رخ می‌دهد و امکان دارد که pH آن تحت‌تاثیر مواد مصرف شده قرار گیرد. علاوه‌بر آن، جیره غذایی خیلی خنثی ممکن است

موجب محدود شدن اسیدیته بخش ابتدایی سیستم گوارش شود و به باکتری‌های بیماری‌زا اجازه دهد که فعال شده و آنزیم‌های هضم‌کننده را کاهش دهند. نتیجه چنین روندی ورود پروتئین هضم نشده به انتهای روده و بروز التهاب در دستگاه گوارش است.

چنین عارضه‌ای باعث کاهش عملکرد پرنده و خروج مدفوع آبکی خواهد شد که همین امر به نوبه خود مشکلاتی در پی دارد. به‌عنوان یک استراتژی باز دارنده، افزودن اسیدهای ارگانیک به حفظ شرایط اسیدی در ابتدای دستگاه گوارش و کمک به بقای باکتری‌های مفید کرده و کیفیت استفاده از موادغذایی را بهبود می‌بخشد.

علم چه می‌گوید؟

در یک بررسی در مورد اثرات تولید انبوه مرغ با جیره غذایی پایه و غذای دارای اسیدهای ارگانیک، 528 پرنده در سه گروه تولیدی، تقسیم‌بندی شدند:

• گروه اول با مقدار معمولی و کم از جوجه‌ها؛

• گروه دوم با تعداد زیاد از جوجه‌ها و بدون موادغذایی سرشار از اسیدهای ارگانیک؛

• گروه سوم به روش انبوه و غذای دارای اسیدهای ارگانیک بود.

مرغ‌ها از نظر فاکتورهایی چون عملکرد رشد، چگونگی جامعه میکروبی روده‌ها و عکس‌العمل به استرس‌ها مورد بررسی قرار گرفتند و در مقایسه‌های به عمل آمده، تاثیر مثبت اسیدهای ارگانیک بر رشد مرغ‌ها در شرایط انبوه مشخص گردید.       

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۴-اسفند ۱۴۰۲