همه‌گیری نگران‌کننده آبله میمون

اخبار سبز کشاورزی؛ این سازمان با اعلام اینکه شیوع فزاینده آبله میمونی (Mpox) در قاره آفریقا، یک «وضعیت اضطراری» بهداشتی در دنیا است، هشدار داد، این ویروس ممکن است به مرزهای بین‌المللی سرایت کند.

آبله میمون ویروسی است که معمولاً در نواحی غربی و مرکزی آفریقا یافت می‌شد، اما این روزها در حال سرایت گسترده در خارج از این نواحی است؛ امری که از سال ۲۰۰۳ به این‌طرف، بی‌سابقه است.

درحالی‌که هیچ واکسن اختصاصی برای آبله میمون وجود ندارد، واکسن‌های درمان آبله مؤثر است و ۸۵ درصد محافظت در برابر این بیماری را تأمین می‌کند.

 بیش از ۱۴ هزار مبتلا و هشدار سازمان بهداشت جهانی

براساس منابع موجود، آبله میمون یک بیماری بسیار نادر است که عمدتاً از طریق حیوانات آلوده در نواحی غربی و مرکزی آفریقا سرایت می‌کرده است. موارد در اروپا و سایر نقاط جهان هم بسیار نادرتر بوده است و در کل یک بیماری کم‌خطر محسوب می‌شود. آبله میمون در ظاهر شبیه آبله مرغان است و با جوش و لکه‌های قرمز و همچنین احساس ناخوشی همراه است.

بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، در سال‌جاری بیش از ۱۴ هزار مورد ابتلا به این بیماری و ۵۲۴ مورد مرگ بر اثر آن در قاره آفریقا ثبت شده است

براساس گزارش «یورونیوز»، بیانیه «آدهانوم قبریسوس» مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، پس از نشست کمیته اضطراری آژانس بهداشت سازمان ملل که در روز سه‌شنبه هفته گذشته منتشر شده است، گسترش این بیماری را در قاره آفریقا، یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی عنوان کرده بود.

این برای دومین‌بار در دو سال گذشته است که برای بیماری آبله میمونی یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی جهانی اعلام می‌شود.  وضعیت اعلام‌شده، بالاترین سطح هشدار سازمان جهانی بهداشت محسوب می‌شود و هدف از تعیین آن، تسریع تحقیقات، تأمین مالی و انجام اقدامات بین‌المللی بهداشت عمومی و همکاری برای مهار بیماری است.بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، در سال‌جاری بیش از ۱۴ هزار مورد ابتلا به این بیماری و ۵۲۴ مورد مرگ بر اثر آن در قاره آفریقا ثبت شده که از آمار سال گذشته فراتر رفته است. بیماری آبله میمونی که بر اثر عفونت به ویروس آبله میمونی پدیدار می‌شود، یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات است که پیش از این عمدتاً در مناطق جنگلی آفریقای حاره‌ای دیده می‌شد، اما طی دو سال گذشته در دیگر مناطق جهان به‌ویژه اروپا مشاهده شده است

 این بیماری به‌طور معمول بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. دوره پنهان آبله میمونی پس از ابتلای افراد به ویروس، بین ۵ تا ۲۱ روز است؛ به‌عبارت دیگر، علائم بیماری در مبتلایان، بین ۵ تا ۲۱ روز پس از ورود ویروس به بدن بروز می‌کند.

افزایش ۱۶۰درصدی موارد آبله میمونی یا (mpox)

آبله میمونی پیش از این در سال ۲۰۲۲ شیوع داشته و در همان سال در ابتلای اولیه، بیش از ۸۰ مورد ابتلا به این نوع آبله در اروپا، آمریکا، کانادا و استرالیا شناسایی شده است. گسترش این نوع آبله برای دانشمندان غیرمنتظره بوده، اما احتمال شیوع همگانی و سریع آن در سال ۲۰۲۲ بسیار کم عنوان شده بود و آن‌طور که وزارت بهداشت بریتانیا اعلام کرده بود، اکثر کسانی که به این نوع آبله مبتلا می‌شوند، ظرف چند هفته بهبود می‌یافتند.

اما اکنون شیوع گسترده و فزاینده آن، موجبات نگرانی سازمان‌های جهانی را در پی داشته است. زیرا دنیا تازه از یک اپیدمی عمومی و کشنده به‌نام کرونا نجات یافته و آن را از سر گذرانده است. سایه کرونا و سویه‌های جدید آن هنوز در کشورها وجود دارد، اما کشف و تولید واکسن، امیدواری عمومی را در پی داشت؛ اگرچه تجربه تلخی را در کشورها رقم زد. اکنون نیز نگرانی‌ها بابت شیوع این بیماری در اروپا و آمریکا و کشورهای آسیایی بیشتر شده است.

اکنون مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا، از افزایش ۱۶۰درصدی موارد آبله میمونی در آفریقا خبر داده است.

به نقل از «الجزیره»، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا اعلام کرده، ۱۵ کشور آفریقایی از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون، ۱۴۵۱ مورد مرگ ناشی از mpox (آبله میمونی) را گزارش کرده‌اند. این مرکز در آخرین گزارش وضعیت mpox قاره‌ای خود، اعلام کرد که از ابتدای سال ۲۰۲۲ تا ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴، در مجموع ۳۷۵۸۳ مورد ابتلا به mpox و ۱۴۵۱ مورد مرگ ناشی از این بیماری از ۱۵ کشور عضو اتحادیه آفریقا گزارش شده است.

براساس گزارش آژانس مراقبت‌های بهداشتی تخصصی اتحادیه اروپا، از ابتدای امسال تا ۲۸ ژوئیه، در مجموع ۱۴۲۵۰ مورد ابتلا به mpox و ۴۵۶ مورد مرگ ناشی از آن از ۱۰ کشور آفریقایی گزارش شده است. شبکه الجزیره می‌گوید، داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا نشان می‌دهد که تعداد موارد جدید mpox و مرگ‌ومیر گزارش‌شده تاکنون در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳، به‌ترتیب ۱۶۰ درصد و ۱۹ درصد افزایش داشته است.

دَه کشور آفریقایی که در سال‌جاری موارد ابتلا به mpox را گزارش کرده‌اند، عبارتند از: بروندی، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، غنا، لیبریا، نیجریه، رواندا و آفریقای جنوبی. جمهوری دموکراتیک کنگو حدود ۹۶.۳ درصد از کل موارد و ۹۷ درصد از کل مرگ‌ومیرهای گزارش‌شده در سال‌جاری را به خود اختصاص داده است.

سویه خطرناک mpox در اروپا

سه روز پیش هم «یورونیوز» خبر داد، دولت سوئد گزارشی مبنی‌بر شناسایی اولین مورد ابتلا به سویه کشنده «ام‌پاکس» یا آبله میمون در این کشور داده است که اولین مورد ابتلا در خارج از قاره آفریقا نیز محسوب می‌شود. سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که احتمال دارد به‌زودی «موارد وارداتی» بیشتری از این ویروس در اروپا شناسایی شود.

اکنون یک سویه خطرناک دیگری از آبله میمونی شناسایی شده است که سازمان بهداشت جهانی درباره آن هم هشدار داده است.

نوع مسری‌تر و خطرناک‌تر بیماری آبله میمون یا ام‌پاکس (MPox)، با نام «Clade I» مشهور است و کارشناسان این سازمان می‌گویند که درحال نظارت دقیق وضعیت گسترش آن هستند.

سازمان جهانی بهداشت که پیش از این در روز چهارشنبه، سطح هشدار بین‌المللی خود در مواجهه با افزایش مجدد موارد ابتلا به این ویروس در قاره آفریقا را به بالاترین سطح افزایش داده بود، در بیانیه جدیدش اعلام کرد: «احتمالاً در روزها و هفته‌های آینده، موارد وارداتی بیشتری از «کلاد۱» در اروپا ثبت خواهد شد.»

هم‌زمان، مقامات بهداشتی چین هم روز جمعه از افزایش نظارت بر موارد مشکوک و کنترل مرزهای خود برای جلوگیری از ورود این بیماری به کشورشان خبر دادند. این کنترل شامل اشیاء و همچنین افرادی می‌شود که گمان می‌رود از مکان‌های مشکوک عازم چین شده‌اند.

اما پس از آفریقا و اروپا، این بیماری اکنون در خاورمیانه نیز گزارش شده است. براساس خبری که «العربیه» داده است، وزارت بهداشت پاکستان پنجشنبه ۲۵ مرداد اعلام کرد: اولین مورد مشکوک ویروس مرگبار آبله میمون یا ویروس «ام‌پاکس»، در «خیبر پختونخوا» ثبت شد.

«ارشاد روغنی» مدیر صحت عامه استان خیبر پختونخوا، اعلام کرد که بیمار پاکستانی، مردی ۳۴ساله است و هم‌اکنون تحت درمان است.

وضعیت آبله میمونی در ایران

براساس گزارش «ایرنا»، سال ۱۴۰۱ اولین آبله میمونی در ایران مشاهده شده بود. سخنگوی وقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، از مشاهده اولین مورد ابتلا به آبله میمونی در کشور خبر داده بود . براین‌اساس، شناسایی این مورد با همکاری بیمار که ساکن اهواز بود صورت گرفت. یک زن ۳۴ساله بود و خانواده او از طریق مشاهده ضایعات پوستی مورد را گزارش داده و بلافاصله قرنطینه شده و با تأیید آزمایش‌های اولیه و نهایی، دوره بیماری خود را در منزل طی کرد.

روز گذشته مدیر دفتر آموزش و ارتقاء سلامت وزارت بهداشت، در گفت‌وگویی با ایسنا درباره شیوع و پاندمی آبله میمونی توضیح داد: شیوع‌های مختلفی از انواع مختلف آبله میمونی با شیوه‌های انتقال و سطوح مختلف خطر در کشورهای مختلف رخ داده است.

«فرشید رضایی» درباره واکسن آبله میمونی بیان کرد: درحال‌حاضر، دو واکسن برای آبله میمونی استفاده می‌شود. سازمان بهداشت جهانی و برخی کشورها مانند نیجریه و جمهوری دموکراتیک کنگو، این واکسن‌ها را تأیید کرده‌اند.

او با بیان اینکه دسترسی به واکسن مناسب بی‌خطر مانند دوران کووید۱۹ یک موضوع اصلی در مواجهه با بیماری آبله میمونی و پیشگیری از این بیماری است، افزود: سازمان بهداشت جهانی به‌منظور امکان افزایش فوری واکسیناسیون، ۱.۴۵ میلیون دلار از صندوق اضطراری سازمان بهداشت جهانی برداشت کرده است و این احتمال وجود دارد که طی روزهای آینده به پول بیشتری نیاز داشته باشد. سازمان بهداشت جهانی برای تأمین تمام نیازها علیه آبله میمونی، به کمک‌های مالی نیاز دارد.

«ایرج خسرونیا» رئیس جامعه پزشکان داخلی ایران هم به «ایرنا» گفته بود: این احتمال وجود دارد که به‌دلیل ضعف سیستم ایمنی و بی‌توجهی به بهداشت فردی و اجتماعی، بیماری‌های عفونی مانند آبله میمون، کرونا، سرخک و غیره شیوع بیشتری پیدا کنند.

او گفت: آبله میمون از نظر علائم، شباهت‌هایی به آنفلوانزا دارد، ولی با بدن‌درد، لرز، تب، استخوان‌درد شدید، به‌خصوص با تورم غدد لنفاوی گردن و دست‌ها همراه است؛ چون بیمار سخت درگیر می‌شود و گاهی منجر به مرگ خواهد شد.

خسرونیا تأکید کرد: هنوز داروی خاصی برای این بیماری در نظر گرفته نشده، ولی مهم‌ترین اقدام، رعایت نکات پیشگیرانه، بهداشت فردی و زدن ماسک است.