داروهای دامی تضمین سلامت انسان

اخبار سبز کشاورزی؛ مهیا کردن زیرساخت‌ها و الزامات پرورش انواع دام(سبک و سنگین) و طیور و آبزیان، ساز و کارهای خود را می‌طلبد، چرا که پرورش‌دهندگان و تولیدکنندگان که نقش انکارناپذیری در امنیت غذایی جوامع بشری دارند. باید پیوسته در اندیشه و دغدغه تهیه، بودن یا نبودن، کمیت، کیفیت و چگونگی به‌دست آوردن نهاده‌های دارویی مورد نیاز در پرورش انواع دام، طیور و آبزیان باشند.

نگرانی از سهولت و سلامت دستیابی به انواع داروهای دامی

سلامت و سهولت دست‌یابی به انواع داروها و مکمل‌های غذایی در ایران همیشه موجبات نگرانی تولیدکنندگان و پرورش‌دهندگان دام و طیور را فراهم نموده که در سال‌های اخیر تقریبا به مشکلی غیرقابل حل مبدل شده است. اگر چه بخش زیادی از داروهای دامی مورد نیاز در داخل تولیدمی‌شوند، اما نیاز به واردات همچنان وجود دارد.

در سال‌های نه‌چندان دور به دلیل نبود دانش شناخت بیماری‌های دامی و داروهای مربوطه، همه ساله تعداد زیادی از دام‌ها جلوی چشم دامداران تلف می‌شدند، اما دیگر این گونه نیست، چرا که در اکثر موارد با اقدام به پیشگیری از شیوع بیماری‌ها و تلفات وارده جلوگیری می‌شود. آموزش علوم دامی به شیوه جدید از سال 1324 آغاز که در سال 1340 به یک رشته دانشگاهی تبدیل شد.

پیشرفت‌های حاصل‌شده در تولید داروهای دامی و طب دامی

طب دامی اگر چه نه به اهمیت پزشکی انسانی اما کمتر از آن نیست، چرا که به‌دلیل برخی ازبیماری‌های مشترک دام و انسان این اشتراک موجب انجام تحقیقات و مطالعات گسترده‌ای گردیده و با رسیدن به نتایج یکسان، طب دامی به پیشرفت‌های قابل‌توجهی دست یافته است.

شیوع جهانی برخی از بیماری‌های طیور نظیر آنفولانزا، نیوکاسل و ... موجب درک ضرورت پایش و پیگیری در مبارزه با این دسته از بیماری‌ها گردید که در نتیجه منجر به تاسیس شرکت‌های داروسازی و نیز وارد کردن برخی از داروهای خارجی شد.

70 شرکت فعال داروی دامی در ایران

هم‌اکنون افزون‌بر 70 شرکت و کارخانه داروسازی یا واردکننده دارو در سرتاسر کشور به فعالیت مشغولند و نیازهای دارویی بخش دامپروری، مرغداری و آبزیان را تهیه و در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.

از بین این تعداد شرکت‌های داروسازی، تعدادی دارای سوابق دیرینه بوده و علاوه‌بر طیف داروهای انسانی به تولید داروهای دامی نیز می‌پردازند. شاید قدیمی‌ترین این شرکت‌ها، "شرکت داروسازی ابوریحان" باشد که از سال 1343 فعالیت‌های داروسازی دارد.

"شرکت رویان دارو" با تولید حدود یکصد قلم انواع دارو نقش مهمی در تامین داروهای دامی در کشور دارد و "شرکت تولید داروهای دامی ایران" با سابقه‌ای 40 ساله نیز در این عرصه فعال است. شرکت‌ها دیگری نیز وجود دارند که هر یک در توان خود اقدام به تولید داروهای دام و طیور می‌نمایند.

عوامل بیماری‌زا

دام‌ها و طیور و آبزیان نیز توسط عوامل مختلف دچار بیماری می‌شوند. بیماری‌های این دسته از جانوران می‌تواند ویروسی، باکتریایی، قارچی، انگلی، متابولیکی یا بسته به شرایط محل زندگی حتی محیطی باشد. شاید موثرترین بیماری‌های دام و طیور ریشه ویروسی داشته باشند که به‌دلیل سرعت در انتشار، می‌توانند موجب خسارات شدید در کوتاه‌مدت گردند. بیماری‌هایی ازقبیل: نیوکاسل، آنفولانزا، آبله، پاستورلوز و ... از این دسته از بیماری‌ها هستند که باید ضرورتاً قبل از شیوع آنها اقدام به واکسیناسیون طیور نمود. بیماری‌های دامی(‌سبک و سنگین) نیز به‌نوبه خود ریشه و علل مختلفی دارند. این بیماری‌ها نیز به اشکال ویروسی، باکتریایی، قلب و عروق، متابولیکی، انگلی، پوستی و ... دیده می‌شوند. بیماری‌هایی ازقبیل: تب‌برفکی که بسیار شایع است، شاربن(سیاه‌زخم) که می‌تواند خسارت سنگینی بر جای بگذارد. تیلریوز، جنون‌گاوی، انگل فاسیولوزیس(کپلک)، آبله گاوی، تب‌مالت، طاعون و ... که هر یک به‌نوبه خود و درصورت شایع شدن، خسارت‌بار خواهند شد.

در اینجا داروسازان نقش ارزنده خود را ایفا و کارخانه‌های داروسازی از تلف‌شدن دام‌ها و طیور جلوگیری می‌کنند. دامداران، مرغداران و پرورش‌دهندگان آبزیان باید بدانند که دام‌ها نیز بیمار می‌شوند، با این تفاوت که آنها قادر به بیان بیماری خود نیستند، بلکه تولیدکننده باید هر چه سریع‌تر به کمک دامپزشک و یا افراد مجرب به کمک دام بشتابد.