گوسفندها چه می‌خورند؟

گوسفندها با پشم‌های پف کرده فراوان و ظاهر آرام و موقر خود یکی از حیوانات آرام و با اخلاق اجتماعی هستند.

اخبار سبز کشاورزی | این حیوان اهلی شده توسط انسان، دارای مراتب گروهی در داخل گله در هنگام چرا در مراتع و همراهی با چوپان خود است.

اگرچه آن‌ها اغلب در مراتعی که توسط گله‌داران نگه‌داری می‌شوند، زندگی می‌کنند، اما رژیم غذایی آن‌ها به شکل حیرت آوری متنوع است.

گوسفندها چه می‌خورند؟

به چگونگی غذا خوردن این حیوان نجیب می‌پردازیم تا ببینیم آن‌ها در شرایط اسارت در دامداری‌ها و یا آزاد، برای ادامه حیات خود چه می‌خورند؟ از آن‌جایی که این حیوان اساسا علف‌خوار است، معمولا مجموعه‌ای از گیاهان خانواده گندم«گراس‌ها»، لگوم‌ها(شبدر، یونجه) و هر گیاه قابل خوردنی را مصرف می‌کند.

شاید تعجب آور باشد که گوسفند می‌تواند در چراگاهی که فقط دارای گیاه چچم یا تیموتی (Timothy) باشد، زنده بماند و در ماه‌های گرم به حیات خود ادامه دهد.

گوسفندها مانند سایر نشخوارکنندگان دارای یک سیستم گوارشی پیچیده برای خرد کردن مواد خورده شده هستند. آن‌ها با دریافت موادغذایی از گیاهان آن‌ها را به صورت نیمه جویده فرو برده و پس از مدتی با بالا آوردن آن‌ها و جویدن کامل، مجددا به سمت سیستم گوارشی خود می‌فرستند.

اگر چه این روش اندکی غیرمعمولی است اما به این طریق عناصر غذایی مورد نیاز خود را از گیاهانی که چندان ارزش غذایی بالایی ندارند، به دست می‌آورند.

گوسفندها طیف وسیعی از انواع گیاهان را می‌خورند، اما بیشتر به آن‌هایی که سریعتر قابل مصرف هستند علاقه دارند. علف شیر تیغک، یولاف، تخم آفتابگردان، یونجه، شبدر سفید و قرمز، و بسیاری گیاهان دیگر توسط این حیوان خورده می‌شوند.

گوسفندها تمایل کمتری به گیاهان خشبی دارند؛ چرا که ناچار از جویدن زیاد و هضم مشکل آن‌ها هستند. بنابراین علف‌ها و گیاهان نرم و لطیف را ترجیح می‌دهند.

گوسفند چقدر غذا می‌خورند؟

نیازهای غذایی گوسفند همانند اکثر نشخوارکنندگان در حد بالایی است. معده چند حجره‌ای آن‌ها برای فرآوری و تولید انرژی به مقدار زیادی از موادغذایی نیاز دارد، به همین دلیل گوسفندها بین 6 تا 8 ساعت در روز در حالت چرا هستند، بنابراین برای یافتن غذای کافی به انرژی زیادی احتیاج دارند. اما به طور کلی گفته می‌شود که دامداران برای مشخص کردن مقدار غذای گوسفندها یک فرمول ساده را به کار می‌برند.

این فرمول عبارت است از 300 گرم غذا به ازاء هر کیلو وزن بدن که بعنوان مثال یک گوسفند 50 کیلویی در طول روز به حدود 6/5 کیلو غذا نیاز دارد. یکی از مزایای این شرایط آن است که غذای مصرفی گوسفندها از مراتع و چراگاه‌ها تامین می‌شود و گوسفندها به این طریق خودشان در پی یافتن غذا هستند. گله‌های بزرگ گوسفند در چراگاه‌ها در صورتی که به مدت زیادی در چنین اراضی باشند آسیب زیادی به آن وارد می‌کنند، بنابراین گله‌دارها آن‌ها را به صورت تناوبی بین اراضی مراتع به حرکت در می‌آورند.

غذای زمستانی گوسفندها

امروزه بسیاری از گوسفندها با هدف پرواربندی در دامداری‌ها نگهداری می‌شوند و مثلا در منطقه‌ای مانند اسکاتلند(انگلستان) تعداد گوسفندها از ساکنان آن بیشتر است، چرا که میلیون‌ها گوسفند در دامداری‌ها پرورش داده می‌شوند. هنوز در اروپای مرکزی تعداد زیادی گوسفند به صورت وحشی در طبیعت زندگی می‌کنند، اگر چه تاثیری بر چراگاه‌ها ندارند.

در شرایط اسارت، گوسفندها به آن مقدار غذایی که در شرایط چرا در مراتع می‌خورند، نیاز دارند و به همین علت دامداران باید این مقدار غذا را در اختیار آن‌ها قرار دهند تا رشد یکنواختی داشته باشند. به دلیل آن که در زمستان‌ها مراتع فاقد علوفه هستند، بنابراین گوسفندداران باید غذایی همانند مراتع به گوسفندها بدهند که در اینجا ناچار از اضافه کردن مکمل‌ها به غذای آن‌ها هستند. در زمستان غذای گوسفندها ترکیبی از موادی مانند کاه، غلات، علوفه سیلویی، انواعی از علوفه‌ها و ترکیبات حاوی مس است.

برای تهیه یک ترکیب یکنواخت از این مواد بهتر است در دامداری‌های بسته از یک فیدرمیکسر استفاده شود. ترکیب فوق موجب تقویت و افزایش توان گوسفندها در زمستان می‌شود.

غذای بره‌ها

بره ها جیره غذایی متفاوتی با والدین خود دارند. مانند تمام پستانداران، بره‌ها در روزهای اول زندگی باید از شیر مادر تغذیه کنند و تقریبا پس از دو هفته باید مقدار کمی از علوفه و غلات در اختیار آن‌ها قرار داده شود. در 4 تا 6 هفتگی به طور هم‌زمان از شیر مادر و سایر منابع غذایی تغذیه می‌شوند. و در 12 تا 14 هفتگی از خوردن شیر مادر جدا و باید به تدریج به سمت چرا کردن بروند.

گوسفندها چه در شرایط طبیعی یا در دامداری‌ها، حیوانات بی‌دفاعی هستند و توسط حیواناتی چون روباه، سگ، گرگ، خرس، عقاب و سایر شکارچیان مشابه مورد حمله و تهاجم قرار می‌گیرند، هر چند در مکان‌های بسته و محدود چنین خطراتی بسیار اندک است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۸- آبان ۱۴۰۱