دلیل گران‌فروشی سبوس به دامداران چیست؟!
قیمت سبوس حاصل از آسیابانی گندم، هر از چند گاهی محل مناقشه دامداران، کارخانه‌های آسیابانی و ستاد تنظیم بازار بوده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ حسین کاظمی | سبوس گندم که به گفته برخی دامداران تا چند سال قبل به عنوان یک ماده فرعی حاصل از آسیابانی گندم، دور ریخته می‌شد، اکنون تبدیل به وسیله‌ای برای دندان‌گردی و خالی کردن جیب دامداران مظلوم توسط عده‌ای شده است.
غافل از اینکه پیکر نحیف و رنجور صنعت دامداری توان این همه اجحاف و ظلم را ندارد و با این روند، دیر یا زود جسم بی‌رمق و رو به اغمای این صنعت را باید به دیار باقی سپرد و بعد هم نتایج تلخ آن را که گریبان‌گیر کشور می‌شود؛ شاهد بود.
جواد ابراهیمی، نایب رئیس اتحادیه مرکزی دامداران ایران و بازرس صندوق دامپروری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن گلایه از رفتار دستگاه‌های ذیربط در امر قیمت‌گذاری غیرمنصفانه سبوس، می‌گوید:
چون دامداران توان تاثیرگذاری در دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده را ندارند، عده‌ای به فکر جبران زیان‌های خود از جیب دامداران هستند.
ابراهیمی توضیح داد: دولت دو نوع گندم را یکی به قیمت ۶۶۵ تومان و دیگری به قیمت ۹۰۰ تومان که میانگین آن۸۵۰ تومان است به کارخانجات آرد می‌دهد تا با ترکیب این دو گندم، آرد مناسبی تولید شود و سبوس را که محصول جانبی آن است را به دامداران می‌فروشد.
وی گفت: در سال‌های قبل (تا حدود ۱0-۱5 سال قبل) سبوس گندم به‌عنوان یک ماده ضایعاتی حاصل از آسیاب گندم دور ریخته می‌شد، اما بعد از آن کم‌کم وارد جیره غذایی دام‌ها شد. قیمت آن از کیلویی ۵0 تومان شروع و در چند سال اخیر به قیمت یک‌هزار و ۴۰۰ تومان به دامداران فروخته می‌شد.
اگرچه قیمت ۱۴۰۰ تومان برای سبوس گندم، واقعی و مورد تائید دامداران نبود، اما از سه سال قبل تا تیرماه سال‌جاری (۱۴۰۱) به همین قیمت فروخته می شد.
در حالی که همان زمان که سبوس گندم را ۱۴۰۰ تومان به دامداران می‌فروختند، قیمت جو که ارزش غذایی به مراتب بالاتری دارد، کیلویی ۱۸۰۰ تومان بود، اما به هر حال دامداران اجبارا با این قیمت کنار آمدند.
نایب رئیس اتحادیه مرکزی دامداران کشور گفت: از تیرماه امسال و با آزادسازی نرخ ارز، ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت، به یکباره اعلام کردند که قیمت سبوس گندم ۶ هزار تومان است.
واقعیت امر این است که صنایع آسیابانی در نهادهایی مانند ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نفوذ دارند، در حالی که دست دامداران از همه جا کوتاه است و هیچ حمایتی از آنها صورت نمی‌گیرد.
در حالی‌که گندم با قیمت میانگین ۸۵۰ تومان در اختیار کارخانجات آسیابانی قرار می‌گیرد، سبوسی که از آن تولید می‌شود را به قیمت ۶ هزارتومان به دامداران می‌فروشند.
هزینه آرد و آسیابانی از جیب دامداران
ابراهیمی توضیح داد: هزینه آسیابانی هر کیلوگرم گندم ۶۰۰ تومان است اگر بخواهند هزینه آسیابانی را از دامداران بگیرند، و این ۶۰۰ تومان را به قیمت ۱۴۰۰ تومان اضافه کنیم، قیمت هر کیلو سبوس نهایتا ۲۰۰۰ تومان می‌شود.
اما بعد از پیگیری‌های اتحادیه دامداران، به ما اعلام کردند که تمام هزینه آسیابانی گندم را روی قیمت سبوس حساب می‌کنند و از دامداران می‌گیرند؛ یعنی هزینه آسیابانی کل کشور را دامداران باید پرداخت کنند که در این صورت هم اگر از یک تن گندم، ۱۵۰ کیلوگرم سبوس به‌دست آید و کل ۶۰۰ هزار تومان هزینه آسیابانی این یک تن گندم را بر ۱۵۰ تقسیم کنیم، قیمت هر کیلوگرم سبوس ۴۰۰۰ تومان خواهد شد و معلوم نیست که قیمت ۶۰۰۰ تومان را چگونه تعیین کرده‌اند؟!
یعنی به فرض اینکه دولت بخواهد کل هزینه‌های آسیابانی کشور را روی قیمت سبوس محاسبه کند و از دامداران بگیرد، باز هم هر کیلوگرم سبوس ۴ هزار تومان می‌شود؛ اما مشخص نیست که چرا این همه به دامداران ظلم می‌کنند و قیمت سبوس را ۶ هزار تومان اعلام کرده‌اند.
پرداخت زیان*GTC از جیب کشاورزان
وی در ادامه گفت: وقتی موضوع را پیگیری کردیم، طبق برخی شواهد متوجه شدیم که احتمالا شرکت GTC به‌عنوان متولی غلات و… در کشور، زیان انباشته و بدهی به کارخانجات دارد و قصد دارد به این شکل و از جیب دامداران زیان انباشته و بدهی خود به کارخانجات آسیابانی را جبران کند و معلوم نیست که براساس چه قانون، شرع و منطقی این تصمیم گرفته شده است؟! به دلیل اینکه شرکت‌هایی مثل GTC به دلیل کوتاهی خودشان بدهی‌هایی دارند، این بدهی و زیان انباشته را از جیب دامداران می‌خواهند پرداخت کنند.
صدای دامدار شنیده نمی‌شود
ابراهیمی گفت: این‌ها نمونه‌ای از ظلم و اجحافی است که در حق دامداران می‌شود و صدای آنها هم به جایی نمی‌رسد؛ دامدارانی که باید در این شرایط آزادسازی قیمت ارز، نهاده‌های خود را به این قیمت گزاف خریداری کند و هزینه‌های تولید آنها سرسام‌آور می‌شود، این گونه بی‌عدالتی و کم‌لطفی‌ها را نیز باید تحمل کنند. با ادامه این سیاست‌ها، صنعت دامپروری، اشتغال پایدار و امنیت غذایی به خطر می‌افتد و هزاران مشکل دیگر برای کشور به دنبال خواهد داشت.
ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۷۱ - بهمن ۱۴۰۱
