ضرورت توسعه پرورش شتر در کشور
کشور ایران به علت قرار گرفتن روی خط کمربند خشک جهان، از نظر میزان بارندگی فقیر است. میزان ریزش باران در نقاط مختلف کشور ما از گیلان و مازندران تا بعضی مناطق کویر مرکزی بسیار متغیر است.
اخبار سبز کشاورزی؛ متوسط بارندگی در کشور ما را 180 تا 220 میلی‌متر اعلام کرده‌اند ولی به هر حال در قسمت اعظم فلات مرکزی میزان بارندگی سالیانه بسیار کم بوده و در قسمت وسیعی از حاشیه کویر مرکزی و کویر لوت و مناطق جنوب شرقی کشور، میزان بارندگی زیر 100 میلی‌متر در سال می‌باشد.
وجود تقسیمات آب و هوایی بسیار متنوع باعث ایجاد سیستم خاصی در این مناطق گردیده که هر کدام از آنها زیستگاه موجودات خاصی بوده و از نظر دامپروری نیز مهیای پذیرش انواع خاصی از دام‌ها باشند.
مثلاً در مناطق جلگه‌ای پرباران بیشتر صنعت پرورش و نگهداری گاوهای شیری رونق دارد؛ در حالی که در مناطق کوهستانی تپه‌ماهوری که بارندگی آنها بین 300 تا 500 میلی‌متر است، بیشتر مستعد پرورش و نگهداری گله‌های گوسفند می‌باشد و هر چه از این مناطق به طرف خطوط کم‌باران حرکت می‌کنیم به تدریج ترکیب گله‌ها تغییر کرده و از تعداد گوسفندان کم شده و به جای آن تعداد بز زیاد می‌شود.
به طوری که در اطراف خطوط کم‌باران با میزان بارندگی 100 میلی‌متر، بیشتر گله‌های خالص بز مشاهده می‌گردد. حال چنانچه از این مناطق فراتر رفته و سرزمین‌های بین خطوط هم باران 100- 50 میلی‌متر و حتی کمتر از آن را که معمولا در اعماق کویرها قرار دارند مورد بررسی قرار دهیم، ملاحظه می‌کنیم که در این مناطق علاوه بر فلور خاص گیاهی که اکثراً از نباتات چندساله خاردار تشکیل گردیده به علت کمبود آب آشامیدنی معمولاً هیچ دامی به غیر از شتر قادر به زندگی نمی‌باشد و این مناطق زیستگاه خاص شتر می‌باشد و طبق برآورد حدود 13 درصد از سطح کشور ما دارای بارندگی کمتر از 100 میلی‌متر می‌باشد که مساحت آن برابر با حدود 20 میلیون هکتار می‌باشد که مختص چرای شتر می‌باشد.
اگر جهت هر نفر شتر مولد 50 هکتار مرتع در نظر بگیریم، ظرفیت پذیرش شتر در این مراتع با پوشش فعلی آن در حدود 400 هزار نفر شتر مولد (در کل گله 800 هزار نفر) برآورد می‌گردد که چیزی بیش از دو برابر تعداد آمار رسمی شتر در حال حاضر کشور می‌باشد که چنانچه ما نسبت به توسعه و بهبود مراتع کشور اقدام نماییم این رقم قابل افزایش خواهد بود. ضمناً از وجود شتر می‌توانیم در بهبود وضعیت مراتع گوسفند و بز کشور که به علت چرای بیش از حد گیاهان خوش خوراک از بین رفته و گیاهان مهاجم پوشش مراتع را فرا گرفته است استفاده نمود که باز هم می‌تواند جمعیت شتر کشور را افزایش داد.
انواع گیاهان مرتعی مناسب جهت کاشت در مراتع مناطق پرورش شتر:
تاغ- در حالت طبیعی سرشاخه‌های تاغ یکی از علوفه‌های مورد علاقه شتر می‌باشد و بقایای جنگل‌های طبیعی تاغ در حاشیه خوفناک‌ترین کویرها در فلات مرکزی کشور هر بیننده‌ای را به شگفتی و تحسین وا می‌دارد؛ زیرا در شرایط سخت وجود درختانی پرشاخ و برگ و تنومندی از تاغ (ارتفاع 7 متر) به نظر خارق‌العاده می‌رسد؛ چون در این شرایط سخت حتی گون و خارشتر قادر به مقاومت نمی‌باشد.
تاغ زرد به زمین‌های سبک و شنی وابسته است در حالی که به نظر می‌رسد تاغ سیاه در زمین‌های رسی و حتی شور و با سفره‌های آب شور سطحی تا حد زیادی مقاوم است. تاغ با ایجاد شبکه وسیعی از ریشه قادر است چند ماه از زمان خشک سال که خاک عملاً فاقد رطوبت قابل استفاده است، آب مورد نیاز خود را جذب نموده و به این ترتیب در مناطقی با نزولات جوی پایین‌تر از 50 میلی‌متر در سال به رشد و نمو طبیعی خود ادامه دهد.
با ارزیابی اجمالی که از تاغ‌زارهای در دست کاشت کشور به عمل آمده، هر هکتار از تاغ‌زارها احتمالاً می‌تواند سالیانه حدود 500 کیلوگرم علوفه خشک (با توجه به مصرف شتر به 10-8 کیلوگرم علوفه خشک) را برای شترها تأمین کند استفاده از این تاغ‌زارها تنها محدود به استفاده از شاخه و برگ‌های تاغ نیست بلکه انواع گیاهان مرتعی که در پناه درختان تاغ می‌رویند نیز از دیگر منابع تأمین تغذیه شتر می‌باشد.
گیاه اسفناج وحشی- اسفناج وحشی از جمله گیاهان بوته‌ای چندساله می‌باشد که کشت آن در شرایط آب و هوایی خاص کشور ما نتیجه بسیار مطلوب و خوبی دارد. گیاهی خوش‌خوراک و مناسب برای تغذیه شتر می‌باشد و در مقابل خشکی و کم‌آبی و گرمای زیاد مقاوم بوده و در محیط‌های شور به خوبی رشد می‌کند به علاوه از شوری خاک می‌کاهد و در نتیجه باعث ایجاد محیطی مساعد برای رشد و تجدید حیات گیاهان می‌گردد.
درخت کُنار- درخت کُنار مخصوص نواحی گرم و خشک و نواحی نیمه‌گرم جنوب کشور است (خوزستان، ایلام، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، کهکیلویه و بویراحمد و... ) ارتفاع آن به 8 متر و بیشتر هم می‌رسد. میوه آن گرد، در بعضی مواقع تخم مرغی شکل است برگ‌های آن گرد مایل به بیضی شکل است. در زمستان سبز است و برگ‌های آن نمی‌ریزد این گیاه از تیره عناب می‌باشد.
کنار در خاک‌های سبک شنی، شنی لومی، لومی شنی، شنی رسی و در خاک‌های سنگلاخی رشد خوبی داشته و در خاک‌های رسی رشد کمتری دارد و از سن 5 تا 10 سالگی محصول می‌دهد. تولید علوفه سالیانه آن حدود 1000 کیلوگرم در هکتار است.
درخت گز- درخت گز، دارای گونه‌های متنوعی از شوره‌گز گرفته تا گزهای درختی تنومند همچون گز شاهی را شامل می‌شود. این گیاه در باتلاق‌های نمک و شورهزارها از رشد و نموی مناسبی برخوردار است. ولی برخلاف تاغ برای رشد خود نیاز به آب دارد.
