افزایش بهره‌روی از منابع آبی با فناوری‌های نوین آبیاری
بحران آب و خشکسالی‌های اخیر در کشور ضرر و زیان فراوانی را در بخش کشاورزی به تولیدکنندگان و آحاد مردم وارد کرده است
مزرعه سبز : خشکسالی‌های اخیر در کشور ضرر و زیان فراوانی را در بخش کشاورزی به تولیدکنندگان و آحاد مردم وارد کرده است که البته دلایل بسیاری از جمله عدم مدیریت صحیح آب، کم بارشی در طول این سال‌ها، وجود و استفاده نا به جا از ذخایر آب‌های زیرزمینی و حفر چاهای غیرمجاز که به راستی شیره آب زمین را خشکانده، این وضعیت اسف‌بار را به وجود آورده است.
از طرفی عدم سنجش و محاسبات کارشناسی وجود آب و کیفیت و کمیت آب در اراضی کشاورزی نیازمند آب، زحمات سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی را تحلیل می‌برد. مجموعه شرکت « مهندسین مشاور اکتشافات آب ویرا » خوشبختانه در طول این مدت فعالیت‌هایی کارساز و عملیاتی را انجام داده است و کمک شایان توجهی را به آب کشاورزی کرده.
این شرکت مجموعه‌ای تحقیقاتی و مطالعاتی است که با بهره جستن از متخصصین در این صنعت و دانش محور بودن آن و شناخت ژئوفیزیک مناطق مختلف کشور در جهت شناسایی سفرهای آب زیرزمینی و تشخیص و تفکیک لایه‌های شوری یا شیرینی آب در زیر سطح زمین و ده‌ها آیتم و ویژگی‌های متعدد توانسته گام‌های موثری را در راستای این هدف ملی که همانا حفظ ذخایر آبی کشور است، بردارد.
مزرعه سبز همواره در جهت انعکاس فعالیت در جوانان خلاق كشور كوشا بوده است و در این رابطه با آقای مهندس مروتی، مدیر جوان و خلاق این مجموعه گفت‌وگویی را با ایشان ترتیب داده‌ایم که مشروح آن به شرح زیر است:
لطفا خلاصه ای از سابقه شرکت و اینکه با چه هدفی این مجموعه را راه‌اندازی کرده‌اید، توضیح دهید.
شرکت مهندسین مشاور اکتشافات آب ویرا با اهداف ارائه خدمات مشاور با کیفیت مطلوب در زمینه آب، فاضلاب و زهکشی، نقشه برداری و انجام مطالعات ژئوفیزیکی و زمین‌شناسی با استفاده از دانش مهندسین مجرب فعالیت می‌کند. این شرکت از زمان تاسیس تاکنون بیش از 500 پروژه در زمینه مشاور زمین‌شناسی احیای چاه‌ها و قنات‌های متروکه، شناخت آبخوان و نوع آبخوان، تشخیص کیفیت آب آبخوان (شیرین-شور) فعالیت کرده است.
چه راهکارهایی را در وضعیت فعلی بحران آب مناسب می‌دانید که بتواند به بخش کشاورزی ما کمک کند؟
با توجه به شرایط حساس آب در ایران و شرایط اقتصادی ما بر جامعه و عدم شغل روستاییان و کشاورزان، مناسب‌ترین راه حل به نظر تغییر الگوی کشت و آبیاری، کاهش بهره‌برداری یا بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی، پر یا مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز در سطح کشور، اجرای آیین‌نامه مصرف بهینه و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز از طریق نصب کنتورهای هوشمند آب و برق راهکار مناسب مقابله با این شرایط است
جدای از سیستم‌های آبیاری نوین و هوشمند (قطره‌ای و…) روش‌های کوتاه‌مدت که توجیه اقتصادی نیز داشته باشد، بیان بفرمایید.
جلوگیری از برداشت غیرمجاز، اجرای طرح ضریب تعدیل بهینه برای کل کشور و نصب اجباری کنتور هوشمند آب و برق، فرهنگ‌سازی در مبارزه با کم‌آبی و استفاده متعارف از منابع آب زیرزمینی می‌تواند در مصارف آب خانگی، کشاورزی، صنعتی موثر بوده و نتایج آن در چند سال مملوس خواهد بود.
امروزه و از دیرباز میزان هدر رفت آب در کشاورزی فراوان بوده، به نظر شما علت چیست و راه حل آن چیست؟
مردم با صرفه‌جویی و درست مصرف کردن آب، بخش‌های کشاورزی و صنعتی با ایجاد روش‌های نوین آبیاری و کشت محصولات با مصرف آب کمتر، تلاش وزارت نیرو و در رأس آن دولت با مقابله با برداشت غیرمجاز و بی‌رویه از چاه‌های مجاز و غیر مجاز و اختصاص بودجه لازم مطالعاتی و عملیاتی در مطالعات در پیشگیری و کنترول این پدیده می‌تواند سهیم باشد.
مبحث سدسازی‌هایی را که در این چند دهه اخیر انجام شده تا چه حد دخیل در مورد بحران آب می‌دانید؟
متاسفانه در سطح کل کشور ایران بیش از 700 سد بزرگ وجود دارد که با اهداف کنترول سیلاب و مدیریت آب سطحی و حفاظت از منابع آب زیرزمینی است؛ اما متاسفانه سالانه موارد قابل توجهی از آب در پشت سدها تبخیر می‌شود.
به گفته کارشناسان آب، کشوری که بدترین حالت اگر 40 درصد منابع آب تجدید شونده خود را برداشت کند دچار شرایط بحران می‌شود و این در حالی است که ایران بیش از 85 درصد از منابع آب تجدیدشونده کشور را مصرف کرده است؛ لذا در آینده با خطرات جدی و چالش‌های غیرقابل جبران مواجه خواهدشد. بخشی از قصور هدر رفت آب در بخش کشاورزی مربوط به وزارت نیرو است 30 تا 50 درصد از آبی که در پشت سدها به سمت زمین‌های کشاورزی روانه می‌شوند، پیش از رسیدن به مقصد هدر می‌رود، چون هنوز کانال انتقال آب به زمین‌های کشاورزی احداث نشده است و اگر هم احداث شده باشد، ایرادات اساسی دارد.
درمورد حفر کانال‌های خاکی آبیاری و انجام و امكان عملیاتی شدنش را در مزارع کشور توضیح دهید.
با حفر و ایجاد کانال و شبکه آبیاری مهندسی شده و انتقال و هدایت آب را از مبدا به سمت مقصد (مزارع کشاورزی) می‌توان از هدر رفتن آب قابل توجهی جلوگیری کرد؛ هر چند از این طریق نیز تبخیر آب از سطح کانال می‌تواند هدر رود، ولی این روش می‌تواند هم در تسهیل آبیاری و هم در افزایش محصول کشاورزی موثر باشد.
تا چه حد ورود تکنولوژی‌های روز را در امر آبرسانی به مزارع و به طور کلی کشاورزی کشور ضروری می‌بینید؟ (در بحث آب)
امر تکنولوژی به روز در امر آبرسانی در شرایط کنونی بسیار مفید و کارساز است. استفاده از روش‌های نوین آبیاری هم می‌تواند از تبخیر و هدر رفتن آب جلوگیری کند و هم با استفاده از این روش‌ها امکان مصرف بهینه نیرو وجود دارد. استفاده از طرح به روزرسانی تکنولوژی آبرسانی از تبخیر منابع طبیعی جلوگیری می‌کند و هم از لحاظ هزینه‌های اقتصادی برای کشاورزان به صرفه است.
آیا تا به حال در جهت احیای آب‌های زیرزمینی و چشمه‌ها، قنوات و دیگر امور کارهایی انجام شده یا خیر؟
شرکت مهندسین مشاور اکتشافات آب و ویرا بیشتر در زمینه احیا و چاه قنات، چشمه متروکه با استفاده از تکنولوژی بروز ژئوفیزیکی فعالیت می‌کند و در حال حاضر توانسته در این زمینه موفق عمل کند و چندین چاه و قنات متروکه را احیا و چندین پروژه نیز با استفاده از روش‌های نوین ژئوفیزیکی تعیین محل جهت حفر چاه پیشنهاد کرده که به حول قوه الهی موفق و سربلند بوده، این شرکت همچنین در بحث عملیات زمین‌شناسی معدن نیز فعالیت داشته است.
ویژگی‌های تحقیقاتی و مطالعاتی تحت مدیریت خود را به صورت فهرست‌وار بفرمایید.
بعد این شرکت در سطح کشور چندین پروژه موفق با استفاده از روش های ژِئوفیزیکی جهت احیای چاه و قنات متروکه داشته و توانسته آبخوان مناسب جهت حفرچاه و همچنین چاه جدید پیشنهاد بدهد
وزارت جهاد کشاورزی در مورد پروژه‌های شما کمکی کرده؟ در پایان اگر انتظاراتی از وزارتخانه‌ها و نهادها دارید و یا پیام و صحبتی در مواردی که ذكر نشد دارید بفرمایید.
در پایان از همه وزارتخانه‌ها برای همکاری با شرکت‌های خصوصی و مشاور نهایت تشکر را داریم و از همه وزارتخانه‌ها به خصوص وزارت نیرو خواستاریم تا از روش‌های نوین وکارآمد مهندسی استفاده کنند.
آدرس پیج اینستاگرام: https://www.instagram.com/ekteshafatabvira/
امیر هوشنگ عسگر سمنانی ـ کارشناس تبلیغات
