کشاورزان کشور هر روز گرفتارتر می شوند

صدای کشاورزان مظلوم را بشنوید

اخبار سبز کشاورزی : سال ۱۳۷۴ بعد از مدت ها وكالت و مدتی معلمی دانشگاه به این نتیجه رسیدم که نمی‌توان به مشاغل دولتی یا وابسته به دولت که با یک گردش قلم سرنوشت آدم عوض می شود بنیان زندگی را گذاشت که به امضاء این رئیس یا آن رئیس بستگی دارد.

به فکر شغل آباء و اجدادیم کشاورزی افتادم از چند منطقه بازدید کردم تا رسیدم به محل فعلی فعالیتم در شهرستان ساوه - زمین و آبی که خریدم و امروزه با آن پول چند صد متر آن را نمی‌توان خرید ۳۰ هکتار از آن به کشت گندم، ۲۰ هکتار خربزه و هندوانه و قسمتی از باقی مانده زمین را آماده‌سازی برای کشت ذرت علوفه ای می‌کردند.

آبی شیرین و قابل شرب و تنوع کشتی با سه محصول در یک فصل زراعی، اما من قصد احداث باغ داشتم اتفاقا مسئولین وقت اداره کشاورزی از جهاد و منابع طبیعی و امور اراضی به نوعی در جریان خرید ملک بودند و می‌دانستند قصد کشت و زرع ندارم در حال فراهم کردن مقدمات احداث باغ بودم یکی از مسئولین ارشد وزارتخانه کشاورزی در تهران از من دعوت کرد با او ملاقاتی داشته باشم وقتی به ملاقات رفتم نامه محرمانه‌ای را نشانم داد که مسئولین اداره کشاورزی شهرستان ساوه به وزارتخانه نوشته بودند… .

مدتی است چند سرمایه‌گذار کرمانی به منطقه آمده و اراضی خوب و مستعد برای زراعت را که هر هکتار ۵-۶ تن گندم آبی محصول می دهد را زیرکشت محصول پسته برده‌اند و برخلاف شعار خودکفائی دولت اقدام می‌کنند جلوی این فتنه‌گری را بگیرید… وقتی نگاه به کشاورزی این باشد و برداشت ۵ تن گندم را استراتژیکی بدانند، اما برداشت ۲ تن پسته را - فتنه گری - وضع کشاورزی ما همین است. کدام وزیر آمده و الگوی کشتی مطابق با سرمایه موجود از آب و زمین و فصول سال ارائه کرده است؟

شش ماهی بعد از فروپاشی شوروی شرکتی که وارد کننده چوب از روسیه بود از من دعوت کرد به روسیه بروم از خدا خواسته، برای اولین بار آنسوی دیوار سترک کمونیسم را از نزدیک می دیدم هنوز مترو و اتوبوس های مسکو بلیت نداشتند تلفن های شهری هم همین طور، فروشگاه‌های مواد غذایی خالی از محصول، قفسه های نان عجیب تر بود سه نوع نان داشتند نان سیاهی که قابل خوردن نبود و هنوز با کوپن عرضه می شد و نان دیگری که کمی قابل خوردن بود و نان باگت که در چند فروشگاه عرضه می شد روسیه با آن خاک و آب و هوا قادر نبود غذای مردم خود را تأمین کند.

گورباچف آخرین صدر هیأت رئیسه شوروی وام دار ریگان بود که ۲۰ میلیون تن گندم به مردم روسیه فروخته بود. امروزه جنگ روسیه و اوکراین را جنگ گندم و غلات هم می نامند.

گفته می‌شود اگر جنگ روسیه و اوکراین ادامه پیدا کند دنیا دچار کمبود گندم و روغن مایع که از دانه های روغنی کشت شده در اوکراین و روسیه گرفته می شود خواهد شد.

مدیریت دستوری از بالا، کشور شوروی را به مرز قحطی و گرسنگی کشاند که دست گدائی سوی غرب برای پر کردن شکم مردم خود دراز کرد امروزه روسیه به انبار غله دنیا تبدیل شده اوکراین که جزء جمهوری های شوروی بود امروزه به تنهایی قادر است غذای جمعیتی معادل شوروی سابق را تولید کند.

اکوسیستم منطقه آسیای مرکزی تابع دریاچه اورال بود حیات بیابان‌های اطراف دریاچه اورال به طراوت و شادابی جغرافیای دریاچه بود با کشت دستوری پنبه، اورال خشکید، بیماریهایی که امروزه از گرد و خاک ناشی از خشکاندن دریاچه گریبان مردم منطقه را گرفته است هزینه سرسام آوری است که از مدیریت فرمایشی و غلط حاصل شده است.

همین دریاچه ارومیه هزاران سال محصولاتی کشت می‌شد که با شرایط منطقه سازگاری داشت، انگور، گل محمدی، و محصولاتی از این دست، ناگهان کشت سیب درختی آن هم واریته هایی که بازار پسند نبود گسترش یافت دهها سد بر روی رودخانه هایی که تأمین کننده آب دریاچه بودند زده شد و حقابه دریاچه را حذف کردند و امروزه دریاچه ارومیه را باید مانند دریاچه اورال مرده فرض کرد، زاینده رود که زندگی بخش مرکز ایران بود به مرده رود تبدیل شده كل آبهای رشته کوه های شمالی تهران از منطقه طالقان تا کرج و لتیان و لار و آخرین آن - ماملو - را درون لوله های پوسیده که هدر رفت آب آن زیاد است نموده و روانه خانه های تهرانیان نموده ایم. دشت قزوین فردایی بهتر از اراضی اطراف دریاچه ارومیه ندارد.

اراضی پائین دست رود کرج با احداث سد کرج از منطقه شهریار تا رباط کریم که روزگاری انبار غله شهر ری بود به بیابان تبدیل شد.

کاری که بر سر اراضی ورامین و پاکدشت آوردیم با تأسف الگوی مناسبی نه برای استفاده از آب و نه تولید محصول و یا اصلاح الگوی کشت نداریم - پیاز زعفران - ایران به علت تنگ دستی زارعین زعفران کار خراسان جنوبی به افغانستان و اراضی پر آب ولایت هرات فروخته شد، تکثیر زعفران با پیاز است و انحصار پیاز متعلق به ایران بود شوربختانه کشاورزان افغانی از موقعیت اقتصادی کشاورزان زعفران کار سود بردند و کامیون کامیون پیاز گل زعفران را به ثمن بخس در طبق اخلاص گذاشتیم تا امروزه زعفران هم با تأسف به نام افغانستان شناخته شود.

کجاست مدیر مسئولی که دو دهه قبل پسته کاری در منطقه ساوره را - فتنه گری - سرمایه داران کرمانی می نامید تا بیند امروزه صدور ۵ هزار تن پسته که هر کیلوی آن حداقل ۱۰ دلار ارزآوری دارد در این منطقه تولید برداشت می شود.

در کنار باغات فتنه گران کرمانی هنوز اراضی مورد دلخواه مدیران کشاورزی زیرکشت گندم می روند که با خشکسالی های امروزی حدود ۳ تن در هکتار برداشت دارند؛ در حالیکه برداشت پسته ۲ تن است اگر یک حلقه چاه می تواند آب ۳۰ هکتار گندم را تأمین کند با همین آب می شود یکصد هکتار باغ پسته احداث نمود که سالانه ۲۰۰ تن پسته کیلویی ۱۰ دلار برداشت نمود.

سال ها قبل به دعوت یکی از تولیدکنندگان کود و سم کشور ترکیه سفری به ازمیر و اطراف آن داشتم به منطقه ای رفتیم که به گفته میزبان تا ۳۰ سال قبل در کنار مدیترانه خالی از سکنه بود مدیران محلی تصمیم به رونق منطقه گرفتند و شهرکی گلخانه ای احداث نمودند، در کمتر از ۲۰ سال جمعیت منطقه به ۵۰ هزار نفر رسید و اسکلهای ساخته شد که هر روزه گوجه و خیار و فلفل و انواع محصولات گلخانه ای به اتحادیه اروپا صادر می شود.

وقتی الگوی کشت، زمانیکه احداث سد با برنامه باشد در منطقه یکی دریاچه ارومیه و دیگری دریاچه وان را باید مثال زد دریاچه ارومیه که در حال حاضر روزهای بحرانی را به سر می برد و اگر وضع خشکسالی به همین منوال باشد دریاچه به سوی خشکیدن کامل خواهد رفت با خشک شدن دریاچه ارومیه بیش از ۱۰ میلیارد تن نمک به صورت گرد و غبار و طوفان در منطقه پراکنده خواهد شد.

بحران زیست محیطی که تنها گریبان آذربایجان شرقی را نخواهد گرفت بلکه بسیاری از مناطق کشور ما تحت تأثیر قرار خواهد داد و نگرانی ریزگردهایی که از بستر خشکیده دریاچه ارومیه به نگرانی از ریزگردهایی که کانون تولید آنها در خارج از کشور است اضافه خواهد شد می دانیم که معیشت و زندگی مردم منطقه شمال غرب کشور در استانهای آذربایجان غربی و شرقی به شرایط آب یا کم آبی دریاچه ارومیه بستگی دارد و زندگی حداقل ۱۵ میلیون نفر از مردم منطقه در خطر جدی خواهد بود.

دریاچه وان بعد از دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه است با مساحتی حدود ۳ هزار و ۷۵۵ کیلومتر مربع در غرب شهر وان در نزدیکی مرز ایران، این دریاچه ۱۲۰ کیلومتر طول و ۸۰ کیلومتر عرض دارد و میانگین عمق آن ۱۷۱ متر از دریاچه های عمیق دنیاست مساحت آن ۳۰ درصد کمتر از دریاچه ارومیه است هرچند در سالهای گذشته ۷۰ درصد کاهش باران داشته است و ۷۰ متر در سواحلش عقب نشینی کرده اما دولت ترکیه برای جلوگیری از تکرار سرنوشت دریاچه ارومیه، برنامه های مهمی را در نظر گرفته که مانع از بحرانی مانند دریاچه ارومیه بشود. کارملک است آنکه تدبیر و تدبر بایدش.

متأسفانه مدیران کشاورزی کشور هیچ برنامه ای برای عبور از بحران هایی که ساخته دست همین مدیران است ندارند کافی است نگاهی به تعداد سدهای بسته شده بر روی رودخانه هایی که آبریزگاه آنها دریاچه ارومیه بود بیندارید و حقابه دریاچه را هم در نظر بگیرید و مهم تر اینکه الگوی کشت محصولات منطقه و ارز آوری آنها را هم لحاظ کنید یادش به خیر پدر مرحومم در سفری که به تهران داشت و از کنار کاخ سر به فلک کشیده کشاورزی که مدیران سابق کشاورزی حتی توان حفظ همین ساختمان را نداشتند و به فنا رفت رد شدیم گفتم این ساختمان وزارت جهاد کشاورزی است پدر کشاورز سرد و گرم روزگار چشیده، نگاهی به بلندای کاخ انداخت و گفت - معلومه از اون بالا نمیشه کشاورزی کشور را اداره کرد. نگاه کاخ نشینان به ما کوخ نشینان کشاورز مثل نگاه ارباب و رعیتی است پس بگو پسرم، چرا هر روز کشاورزی ما گرفتارتر می شود./اعتماد

نعمت احمدی