تهدید جهانی اقلیم‌های دنیا به زیان تولید گندم

اخبار سبز کشاورزی : جنگ روسیه علیه اوکراین، صادرات گندم این دو کشور را دچار وقفه و موجب بالا رفتن قیمت نان و سایر فرآورده‌های گندم شده؛ و از سوی دیگر کشت این محصول استراتژیک، مواجه با یک مسئله جدی دیگر به‌نام شدت اثر شرایط آب و هوایی گردیده است.

خشکسالی‌ها، سیلاب‌ها و امواج گرمایی تهدیدکننده از آمریکا گرفته تا فرانسه و خاورمیانه و هندوستان، مزید بر علت کاهش تولید در اوکراین شدند.

گندم گیاه مقاومی است و گستره کشت جغرافیایی آن بدان معنا است که چنانچه در یک نقطه از جهان کمبودی در تولید آن رخ دهد، می‌توان آن را از جای دیگری تامین کرد، اما یک رشته از چالش‌ها این انعطاف‌پذیری را مورد آزمون قرار داده است. تحلیلگران بازار گندم انتظار دارند که برای اولین‌بار در چهار فصل گذشته، تولید آن کاهش یابد و به‌نظر می‌رسد که قیمت بسیاری از محصولات غذایی از آفریقا گرفته تا اروپا، بالا رفته و شدت گرسنگی در بسیاری از مناطق افزایش یابد.

اتحادیه اروپا

در نیمکره شمالی، گرما و هوای خشک پس از یک شروع خوب در بهار، صادرکنندگان گندم را با مشکل مواجه کرده است. محصولات کشاورزی در کمربند تولید گندم با فقدان بارندگی مناسب مواجه و در حالی که انتظار یک دوره رشد وجود داشت، بالا رفتن درجه حرارت در کشوری مانند فرانسه وضعیتی شبه تابستان غیرقابل انتظار به‌وجود آورده است.

در حالی که دیدگاه تولید می‌توانست همچنان روشن باشد، اما محور و مبنای کمبود آب در هفته‌های آینده بر این خوش‌بینی‌ها سایه انداخت و چنانچه این کمبود باران همچنان ادامه داشته باشد باید در میزان تولید گندم بازنگری کرد.

ایالات‌متحده امریکا

مصیبت خشکی هوا در دشت‌های مرکزی آمریکا، بسیاری از کشاورزان را بر آن داشت تا برای کشت گندم زمستانه اعلام وضعیت قرمز کرده و به تولیدکنندگان آرد، نانوایان و سایر مصرف‌کنندگان، هشدار دهند.

رئیس تحقیقات گندم ایالت کانزاس گفت: اوج برداشت گندم در خرداد خواهد بود و باید گفت که میزان برداشت بسیار پایین به نظر می‌رسد. بیمه‌گذاران محصولات کشاورزی انتظار دارند که محصول برخی از مزارع در اندازه یک تا پنج بوشل در هر ایکر باشد، در حالی که میزان معمول آن بین 35 تا 40 بوشل(واحد حجمی غلات) است.

این مشکل در تولید، تهدیدی برای افزایش قیمت غلات، تشدید تورم و آسیب‌زدن به صادرات است. مزارع غرب رودخانه می‌سی‌سی‌پی نیاز به باران دارند که اگر این چنین نشود میزان نهایی محصول هر چه کمتر و کمتر خواهد شد.

این در شرایطی است که باران‌های شدید در شمال آمریکا وضعیت را برای کشت گندم بهاره سخت کرده است. یک گندمکار ایالت مینه‌سوتا می‌گوید که تاکنون به دلیل تاخیرهای کشت به‌ازای هر ایکر، پنج بوشل کمتر گندم برداشت خواهد کرد. بذرپاشی در ایالت داکوتای شمالی بسیار با وقفه و تقریبا دو سوم از مزارع، بذرپاشی شدند.

کانادا و گندم دوروم

مشکلات آب و هوایی در کانادا نیز برای کشت گندم وجود دارد. ادامه سرمای هوا بذرکاری در آنجا را با تاخیر مواجه کرده و گندمکاران سعی می‌کنند در مزارعی که بسیار مرطوب یا به میزان زیادی خشک هستند، اقدام به کشت نمایند. خشکسالی مبدل به یک موضوع مهم برای کشت گندم«دوروم»(که برای ماکارونی مصرف می‌شود) شده است. رطوبت در آنجا کمتر از میزان معمول سال قبل و زمین‌ها خشک و وزش بادهای شدید، خاک‌ها را در معرض فرسایش قرار داده است.

در ایالت«مانیتوبا-کانادا» طوفان‌هایی در حال وقوع و پیش‌بینی می‌شود که باران زیادی ببارد که موجب شک و تردید در اجرای عملیات کشت می‌شود. هنوز 99درصد از کشاورزان پای به مزارع نگذاشته‌اند.

هندوستان

گرمای هوا در ماه مارس(فروردین) نسبت به ماه‌های دهه 1990 بسیار بالا رفته و مزارع را در یک شرایط مرگ و زندگی قرار داده و تخمین زده می‌شود که محصول بین 10 تا 50درصد کاهش یابد. در پیش‌بینی‌های تولید توسط وزارت غذا تجدیدنظر شده و این در حالی است که امواج گرما به سمت شمال هندوستان در حرکت است.

چین

چین بزرگ‌ترین تولیدکننده گندم در جهان در شرایطی است که کشت زمستانه آن پس از یک‌سری از سیلاب‌های پاییزی انجام شد. فیلم‌هایی در رسانه‌های ارتباط‌جمعی نشان می‌دهد که بسیاری از کشاورزان مزارع خود را قبل از رسیدن دانه‌های گندم، برداشت و برای تغذیه دام به دامداران فروختند، هر چند بازرسان در حال بررسی هرگونه اقدام غیرقانونی هستند. کشور چین سعی در کاهش وابستگی به واردات و به‌ویژه غلات دارد.

حوزه دریای سیاه

رطوبت برای اجرای کشت در کشور اوکراین مناسب است اما ادامه جنگ، تولید را با مشکل مواجه نموده و با در نظر گرفتن صادر نشدن گندم‌هایی که از سال قبل مانده‌اند، کشت گندم با اما و اگرهایی روبرو است. آب و هوای روسیه نیز برای کشت گندم مطلوب است اما بارگیری محموله‌های گندم به‌دلیل بالا رفتن حق بیمه کشتی‌ها در دریای سیاه، تُجار غلات را از بارگیری منصرف کرده است.

مهدی رجول دزفولی

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۴- تیر ۱۴۰۱