مبارزه با علف‌های هرز مزارع سیب‌زمینی

اخبار سبز کشاورزی؛ از خوزستان در جنوب تا فارس، استان‌های شمالی و شمال‌غربی، همدان، اردبیل و بسیاری از نقاط دیگر از اوایل پائیز از استان‌های جنوبی آغاز و به‌تدریج پس از سپری شدن سرما در سایر مناطق (حدود 150 هزار هکتار و تولید نزدیک 5 و نیم میلیون تن در سال) کشت می‌شود.

این محصول به دلیل قرار گرفتن در سبد غذایی و شدت کاشت آن، دارای آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز بسیاری است که مبارزه با آن‌ها ضرورت ویژه دارد.

بیشتر بخوانید: آتشک گوجه فرنگی و مبارزه با آن

علف‌های هرز به دلیل داشتن فضای کافی برای رشد، رقیبی جدی برای گیاه اصلی در مزرعه هستند، بنابراین باید به هر روش ممکن به آن‌ها مبارزه کرد.

برای مبارزه با این علف‌های هرز باید به چند نکته توجه نمود. نکته اول به خاطر داشتن بقایای گیاهانی است که قبل از اقدام به کشت در مزرعه باقی مانده‌اند. این مجموعه از بقایای کشت قبلی می‌توانند از علف‌های هرز پهن برگ یا باریک‌برگ باشند که برای کنترل اولیه آن‌ها باید از سموم(Pre-emergence) استفاده کرد که به عنوان نمونه می‌توان از سم کارفن ترازون اتیل(Carfentraene-ethyl) نام برد. برخی از علف‌ هرزهای غالب در مزارع سیب‌زمینی از قبیل مرغ، زلف پیر(Groundsel) تاج‌خروس و گیاهان خانواده کاسنی (کمپوزیته) از عمده‌ترین علف‌های هرز مزارع سیب‌زمینی هستند.

حال چند توصیه در مبارزه با علف‌های هرز :

با تعیین یک فاصله زمانی تا کشت محصول اصلی و یک نوبت آبیاری اجازه دهید تا تمام بذور علف‌های هرز جوانه بزنند. حال با اجرای یک شخم سطحی و اجرای دیسک کم‌عمق، می‌توان بخش زیادی از آن‌ها را از بین برد، در غیر اینصورت با یک علف‌کش غیرانتخابی اقدام به سمپاشی کرد.

• در صورت اجاره کردن زمین برای کشت، اطلاعات لازم را برای شناخت علف‌‌های هرز زمین به دست آورید تا چگونگی مبارزه آسان‌تر باشد.

• بر کنترل علف‌های هرز از طریق سم‌پاشی پیش از پیدایش(Pre-emergence) آن‌ها تمرکز کنید، چرا که کنترل آن‌ها پس از ظهور و به همراه سبز شدن محصول اصلی کار مشکلی خواهد بود.

• استفاده از سموم باید بر اساس سبک یا سنگینی جنس خاک باشد، چرا که بر زمان اثربخشی علف‌کش تاثیر دارد.

• در صورت وجود علف‌های هرز باریک‌برگ فراوان، از یک سم موثر بر این گیاهان استفاده کنید.

• علف‌های هرز خانواده گرامینه از قبیل یولاف وحشی، دم‌روباهی و … می‌توانند در زمان‌ برداشت محصول مشکل‌آفرین گردند، بنابراین باید از همان آغاز برنامه‌ریزی برای کشت با آن‌ها مبارزه کرد.

• برخی از سموم انتخابی برای مبارزه با باریک‌برگ‌ها، قبل از اقدام به برداشت محصول، می‌توانند موجب سهولت در برداشت شوند که سم پروپاکوئیزافوپ(Propaquizafop) یکی از آن سموم است و از سموم مشابه دیگر نیز می‌توان استفاده کرد.

• نکته بسیار مهم در مبارزه با علف‌های هرز مزارع سیب‌زمینی، به علت میزبان واسط بودن آن‌ها در انتقال آفات و بیماری‌ها است، چنانکه گیاه تاجریزی(Solanum Nigrum) می‌تواند عامل انتقال بیماری قارچی آتشک برگ‌های سیب‌زمینی گردد، بنابراین باید مزرعه از این گیاه واسط کاملا پاک شود.

• در سال‌های اخیر جمعیت علف‌های هرز باریک‌برگ افزایش یافته که از آن جمله می‌توان از چچم(Ryegrass)، جو وحشی و انواع دیگر نام برد. اما رمز کنترل علف‌های هرز، شناختن مکان‌های رشد و پراکنده شدن آن‌ها است. علف‌کش‌هایی از قبیل:

متری بوزین(Metribuzin) و سیکلوکسیدیم می‌توانند بر علف هرز چچم اثرات متفاوتی داشته باشند.

• یک استراتژی اولیه برای کنترل علف‌های هرز اجازه دادن به آن‌ها تا رسیدن به رشد کامل و سپس نابود کردن آن‌ها است، چرا که در صورت بی‌توجهی می‌توانند در جذب آب و موادغذایی رقیبی جدی برای بوته‌های سیب‌زمینی شوند، بنابراین سیب‌زمینی‌کارها باید با آمادگی کامل و برنامه‌ریزی درست به مقابله با علف‌های هرز برخیزند، به ویژه در آن دسته از اراضی که در چند فصل پی‌درپی در آن‌ها سیب‌زمینی کشت شده است.

• یکی دیگر از راه‌های کنترل علف‌های هرز در مناطق کشت سیب‌زمینی، رعایت یک برنامه تناوبی است، چرا که طیفی از انواع علف‌های هرز پهن برگ و باریک‌برگ می‌توانند در صورت تکرار کشت این محصول، به صورت تهاجمی مزرعه را اشغال نمایند.

• استفاده از کودهای دامی پوسیده نشده نیز می‌توانند عامل مهمی در آلوده کردن مزارع به بذر علف‌های هرز باشند، بنابراین در به کارگیری آن‌ها نیز باید دقت نمود.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۷۴- اردیبهشت ۱۴۰۲