امسال یک کیلوگرم امحای سیب‌زمینی نداشتیم
بزرگ‌ترین دغدغه و دل‌مشغولی جامعه کشاورزی و بهره‌برداران ایران نه فقط مسئله تولید که بیشتر معضل بازاریابی، بازاررسانی، فروش به‌موقع و دریافت مبلغ آن برای تامین نهاده‌ها و عملیات زراعی، باغی، دام و طیور و شیلات و آبزیان است؛ زیرا یک تفکر نهادینه‌شده توسط مدیران پیش‌بینی‌ناپذیر در سازمان تعاون روستایی وجود داشت که محصولات کشاورزی با پیش‌بینی امحاء خریداری شود و هر ساله صدها و هزاران میلیارد تومان ضرر برای کشور حاصل گردد.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ سازمان مرکزی تعاون روستایی در حقیقت حامی تولیدکنندگان به‌ویژه اعضای تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها، تامین و توزیع به‌موقع نهاده‌های با کیفیت و تسهیل‌کننده راه برای تولید بیشتر و یکنواخت، تولید به صرفه و رقابت‌پذیر است و میلیون‌ها بهره‌بردار به اتکاء آن، فعالیت می‌نمایند؛ به همین جهت مدیریت‌ارشد سازمان با تدبیر و راهکارهای خلاقانه، با همراهی اعضای هیات‌مدیره، مدیران بخش‌ها و تشکل‌ها و بدنه مسئولیت‌پذیر سازمان در سراسر ایران حمایت از بهره‌برداران و رفع دغدغه‌های کشاورزان را ساماندهی کرده است.
دکتر ایوب فصاحت که هم در صف و ستاد وزارتخانه سابقه کار اجرایی و مدیریتی و هم در سطوح کارشناسی و مدیریتی تا معاون وزارتخانه رزومه کاری دارد و علاوه‌بر آن، مدتی در مجموعه‌های عرضه محصولات کشاورزی(بازاررسانی) فعال بوده با مسایل و مشکلات کشاورزان آشنا است و به همین جهت در مدت کوتاه مدیریت، در سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران بیش از 50 میدان جدید عرضه میوه و تره‌بار و مواد پروتئینی احداث کرد تا به سهم خود، مسیرهای جدیدی برای فروش بهتر و بیشتر محصولات کشاورزی فراهم کند.
وی که آشنایی به مسایل سیاسی دارد؛ معتقد است در کار اجرا باید فقط در راستای تولید و حمایت از تولیدکننده با هدف تولید بیشتر، اشتغال بیشتر، صادرات و ارزآوری فکر کرد.
دکتر فصاحت، هم‌راستا با اهداف امنیت غذایی و پس از ابلاغیه وزیر، در کمترین زمان مدیران زیرمجموعه خود در استان‌های اردبیل، اصفهان و چهارمحال و بختیاری را مامور کرد تا سیب‌زمینی‌های پاییزه کشاورزان را به قیمت مناسب خریداری و در مسیر صادرات، صنایع‌تبدیلی و خوراک دام، ساماندهی کنند و مانع از ضرر به سیب‌زمینی‌کاران شوند.
با توجه به حرکت امیدآفرین سازمان مرکزی تعاون روستایی، در این شماره گفتگویی با مهندس ابوالفضل دشتبانی، رئیس سازمان تعاون روستایی استان اردبیل صورت گرفت که توجه شما را به مطالعه آن جلب می‌کنیم.
براساس ابلاغیه وزیر در اسفند 1402، آقای دکتر فصاحت بنابر دستور قبلی و با بررسی‌های مدیریتی خود به سازمان جهادکشاورزی استان اردبیل ابلاغ کردند که سیب‌زمینی‌های پاییزه کشاورزان اردبیل خریداری شود. به همین منظور کارگروهی به ریاست سازمان جهادکشاورزی به دبیری سازمان تعاون روستایی، تشکیل و همزمان نماینده سیب‌زمینی‌کاران و نماینده نظام صنفی کشاورزی نیز در کارگروه حضور یافتند و مسائل و بحران‌هایی که چند ماه پیش وجود داشت؛ بررسی شد. به‌ویژه اینکه نخستین توجه آنها به بحران سیب‌زمینی و مسایل سیاسی، امنیتی و اجرایی آن بود.
در این راستا توسط استاندار محترم و نمایندگان محترم مجلس، مشکلات کشاورزان به وزارتخانه منتقل و مقرر شد برای خرید توافقی سیب‌زمینی اقدام کنیم. به همین جهت داخل کارگروه، شش مرکز خرید با اختیارات و مسئولیت مشخص تشکیل شد.
سازمان جهادکشاورزی برای احراز سیب‌زمینی‌کاران استان، گواهی و مشخصات سیب‌زمینی‌کاران استان، را صادر نمود و مشخص شد حدود 166 هزار تن از 750 هزار تُن سیب‌زمینی، کشت پاییزه استان در انبارها مانده است.
تشکیل کارگروه مراکز خرید و کمیسیون خرید
خرید سیب‌زمینی با حضور نمایندگان جهادکشاورزی و تعاون روستایی خرید را براساس راهکار و سیاست‌های سازمان و دستورالعمل فنی خرید و فروش سیب‌زمینی پاییزه انباری 1402 آغاز کردند. با دریافت دستورالعمل فنی خرید و فروش سیب‌زمینی پاییزه انباری 1402، مقدمات تشکیل کارگروه و مراکز خرید و کمیسیون‌های خرید ساماندهی شد که البته تا 25 اسفند گذشته به طول انجامید.
چگونه سیب‌زمینی‌کاران مطلع شدند؟
برای این کار، اطلاع‌رسانی و مصاحبه در تلویزیون و ... انجام شد و اعلام کردیم آماده خرید سیب‌زمینی انباری مربوط به چند ماه پیش هستیم، در ضمن برای رفاه حال کشاورزان و کاهش هزینه‌ها مقرر شد سیب‌زمینی‌ها داخل انبار‌های خانه‌های کشاورزان بماند و سازمان اقدام به بازارسازی و سپس خرید بکند.
پس از این توافق با کشاورزان، نیاز به یافتن خریدار و همچنین فروش سیب‌زمینی داشتیم؛ به‌ویژه اینکه قبل از تولید باید دنبال بازاریابی باشیم. کارشناسان مراکز خرید با صادرکنندگان و نمایندگان کارخانه‌های تبدیلی، فرآوری، فرنچ‌فرایز، نشاسته و ... (حدود 70 کارخانه و شرکت) و مذاکره نمایندگان این کارخانه‌ها که به سازمان معرفی شدند و در جلسه‌ای کشف قیمت شد و با موضع‌گیری سازمان به‌نفع کشاورزان، قیمت خرید هر کیلوگرم واریته‌های مختلف سیب‌زمینی از کشاورزان بین هشت هزار تومان تا 6500 تومان توافق شد.
در ادامه، استعلام بها صورت گرفت و 22 شخص یا شرکت، در استعلام قیمت مشارکت کردند و برای کشف قیمت، بررسی و سپس قیمتی برای خرید مشخص شد.
آیا خرید با شرایط خاصی صورت گرفت؟
البته خریداران با شرایط خاص امکان خرید پیدا می‌کردند ازجمله اینکه سیب‌زمینی خریداری شده فقط برای تبدیل و فرآوری‌کردن باشد. همچنین، مقرر شد چنانچه برای صادرات خریداری می‌شود گواهی صدور ارائه کنند.
چنانکه برای صنایع‌تبدیلی و فرآوری اختصاص می‌یافت حتما رسید تحویل سیب‌زمینی‌ها را به کارخانه صنایع تبدیلی تحویل بدهند.
مشکلات پیش‌آمده را چگونه مدیریت کردید؟
گاهی اوقات در زمان اجرا، مشکلاتی پیش می‌آمد که سعی می‌کردیم با جلسه‌های مستمر در مراکز خرید و کارگروه، همراه با اتحاد و انسجام و ارتباط و تعامل میان سازمان جهادکشاورزی استان، وزارتخانه، سازمان مرکزی، استانداری و همچنین کشاورزان سیب‌زمینی‌کار و ... مسیر را مدیریت کنیم. درست است که ما مجری خرید بودیم؛ اما گام به‌گام تمام اطلاعات را به دیگر سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط اطلاع می‌دادیم.
در حال‌حاضر چه مقدار از سیب‌زمینی کشاورزان در استان اردبیل باقی مانده است؟
در حال‌حاضر انبارها خالی شده و شاید درنهایت دو هزار تُن باقی مانده باشد. از سیب‌زمینی‌های خریداری شده نزدیک به 14 هزار تُن به عراق، امارات، آذربایجان، افغانستان، ترکمنستان و سوریه صادر شد. حدود 60 هزار تُن به صنایع‌تبدیلی و فرآوری برای تولید چیپس و فرنچ‌فرایز و ... ارسال شد و نزدیک به چهار هزار و 500 تُن برای تولید نشاسته در همدان اختصاص یافت و بقیه را به دامداران و کشاورزان برای خوراک دام و خودمصرفی(نزدیک به 23 هزار تُن) با نظارت اتحادیه شرکت‌های تعاون کشاورزی دامداران، توزیع و با نظارت خودمان سیب‌زمینی‌ها را برای امور تغذیه دام استفاده شد.
اگر این اتفاق نمی‌افتاد؛ چه ضرری متوجه سیب‌زمینی‌کاران می‌شد؟
کار بسیار سختی بود اما با توجه به همدلی که بین دستگاه‌های مرتبط استان وجود داشت و انسجامی که بین کارکنان و مسئولان بود در مجموع باعث موفقیت این طرح شد. اما چنانچه این ابلاغیه از سوی وزیر محترم جهادکشاورزی و همچنین مدیرعامل محترم سازمان تعاون روستایی ابلاغ نمی‌شد؛ یا اقدامی صورت نمی‌گرفت، نزدیک به پنج هزار کشاورز و بهره‌بردار در 100 روستا از شهرستان‌های اردبیل، سرعین، نمین و ... (بیشتر شهر اردبیل) با بحران تازه‌ای روبه‌رو می‌شدند.
اگر سیب‌زمینی‌هایشان تا الان به فروش نرفته بود از بین می‌رفتند. کشاورز روستایی نمی‌دانست چکار کند و حتی برای دورریز و معدوم‌کردن نیز مشکل پیدا می‌کرد. با این کار خداپسندانه که سیب‌زمینی‌ها به بازار مصرف رسید 750 میلیارد تومان ارزش نقدی آن به روستاییان سیب‌زمینی‌کار اختصاص یافت.
اعتقاد دارم اگر این راه‌حل برای بحران انجام نمی‌گرفت ممکن بود شاهد تجمع‌های کشاورزان آسیب‌دیده باشیم. خدا را شاکریم که در این مسیر با پیگیری‌های شبانه‌روزی آقای دکتر ایوب فصاحت و نظارت عالیه ایشان، به کشاورزان خدمت شد و همه راضی بودند. زیرا هزاران محموله سیب‌زمینی از اینجا برداشت شد و حالا هم 250 میلیارد تومان از وجوه آنها پرداخت شده و بقیه را هم نیز در روزهای آینده تسویه خواهد شد.
