نبرد با بیماری فوزاریوم ریشه

اخبار سبز کشاورزی؛ انواعی از قارچ فوزاریوم در خاک وجود دارند که عمده این قارچ‌ها بیماری‌زا نیستند.اما گونه‌هایی هستند که آسیب‌های جدی به ریشه گیاهان در خاک وارد می‌کنند و در زمره قارچ‌های فوزاریومی به‌شمار می‌روند. این عوامل قارچی فوزاریومی با تخریب ساختار ریشه، باعث افت شدید عملکرد و در نهایت از بین رفتن گیاه می‌شوند.

سفتی خاک؛ یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های خاک زراعی چیدمان یا همان فلور خاک است. هرچه یک خاک ساختار خوب و متناسبی داشته باشد به همان میزان برای کشاورزی مناسب‌تر است. یکی از عمده‌ترین مشکلات در خاک‌های زراعی سفتی خاک است.

در این حالت به‌دلیل سفتی بیش از اندازه، مشکلات و معضلاتی مثل رشد نکردن و توسعه ریشه، رطوبت بیش از میزان نیاز، نفوذپذیری کم‌ِ آب به عمق و مشکلاتی از این دست برای کشت‌ها ایجاد خواهد شد.

رابطه سفتی خاک و بیماری فوزاریوم ریشه؛ یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی که باعث ایجاد بیماری‌های قارچی می‌شود؛ بالا بودن میزان رطوبت خاک است. در خاک‌های سفت به‌دلیل نفوذپذیری پایین خاک، در زمان آبیاری مجبور به استفاده زیاد از آب هستیم.

این بدان معنی است که میزان رطوبت در محدوده ریشه بالا خواهد بود.

این بالا بودن میزان رطوبت شرایط را برای بروز بیماری‌های قارچی مثل فوزاریوم به‌شدت بالا خواهد برد. به‌همین دلیل در خاک‌های سفت میزان احتمال ابتلای ریشه به بیماری فوزاریوم ریشه زیاد است.

راهکارهای درمان فوزاریم و سفتی خاک؛ در خاک‌هایی که از سفتی آنها اطلاع داریم؛ بهتر است قبل از شروع کشت نسبت به اصلاح ساختار و دانه‌بندی این خاک‌ها اقدام شود.

در این روش با استفاده از مواردی مثل ماسه بادی، استفاده از خاک‌های زراعی با دانه‌بندی بهتر، کودهای دامی فرآوری‌شده، کودهای مدرن ارگانیک مثل بیوپاور که قابلیت ماندگاری بالایی دارند و مواردی از این دست، برای اصلاح خاک قبل از شروع کشت استفاده کنید.

راهکارهای عملی؛ درصورت ابتلا به فوزاریم در زمان دوره کشت، در چنین شرایطی می‌توانیم از روش زیر برای کنترل شرایط و مقابله با بیماری قارچی فوزاریوم استفاده که در ادامه به‌صورت کامل هر یک از این موارد را توضیح خواهیم داد.

مدیریت شرایط آبیاری؛ در خاک‌های سفت، میزان آب مورد استفاده و فواصل آبیاری بسیار مهم و حیاتی است. در چنین خاک‌هایی به‌دلیل ساختمان خاک(فلور خاک) باید مقدار آب مورد استفاده در هر بار آبیاری زیاد و فواصل آبیاری به نسبت خاک‌های معمولی طولانی‌تر باشد؛ چراکه به‌دلیل سرعت نفوذ پایین آب در این خاک‌ها به حجم آب زیاد و زمان طولانی‌تری نسبت به خاک‌های معمولی نیاز داریم.

از طرفی، به‌دلیل ماندگاری طولانی رطوبت در خاک اطراف ریشه باید فواصل آبیاری طولانی‌تر باشد؛ تا آبیاری‌های پشت سر هم باعث افزایش بیش از اندازه رطوبت در خاک اطراف ریشه نشوند.

استفاده از قارچ‌کش؛ اگر کشت شما دچار بیماری قارچی فوزاریوم شده یا نزدیک به ابتلا به این بیماری است؛ باید نسبت به استفاده از قارچ‌کش اقدام کنید. با توجه به این نکته مهم که نمی‌توانید از هر قارچ‌کشی برای مقابله با فوزاریوم استفاده کنید.

پیشنهاد ما استفاده از قارچ‌کش‌های دارای ترکیبات مسی است. البته دقت داشته باشید که هر ترکیب مسی هم قابلیت مقابله با قارچ فوزاریوم را ندارد.

تقویت ساختار ریشه؛ ریشه گیاه همیشه به‌عنوان یکی از بهترین اصلاح‌کننده‌های خاک از لحاظ سفتی مطرح بوده است. هرچه حجم ریشه گیاه بیشتر باشد به همان میزان خاک اطراف این ریشه‌ها نرم‌تر و مناسب‌تر برای کشاورزی است. با اصلاح ساختار خاک، احتمال ابتلا به بیماری قارچی فوزاریوم کمتر خواهد شد.

برای انجام این کار لازم است که از کودهای افزایش‌دهنده حجم ریشه مانند: فولویکول، بیوهیومات یا بیوتچ(بسته به شرایط کشت) استفاده کنید.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۸-تیر ۱۴۰۳