سیلوی ذرت و روش‌های نگهداری
بوته‌های ذرت، با فرا رسیدن فصل پائیز در شرایط برداشت چه به صورت سیلو و یا برای دان رسیده‌اند.
اخبار سبز کشاورزی؛ دامدارانی که خود دارای مزرعه ذرت برای سیلو کردن با قصد مصرف در ماه‌ای فصول پاییز و زمستان را دارند و یا آن‌هایی که نیاز خود را از سایر ذرت کاران تامین و اقدام به سیلو کردن برای ماه‌های آینده می‌کنند، باید هر چه زودتر به برداشت ذرت خود اقدام نمایند، چرا که شب‌های سرد نشان از فرا رسیدن زمان برداشت و احتمال آسیب زدن به بوته‌ها را دارد.
ذرت گیاه پرمحصول با انرژی بالا و پروتئین اندک است و معمولا برای پرورش و رشد گاوها در دوره‌های اولیه زندگی، گوساله‌ها و گاوهای شیری و گوشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانستن و تشخیص زمان درست برداشت این گیاه یکی از نکات مهم مدیریتی برای دانستن یک ذرت با کیفیت برای سیلو کردن است.
ذرت برداشت شده برای سیلو، به دلیل داشتن رطوبت بالا به خوبی تخمیر نشده و می‌تواند مقادیر زیادی از عناصر غذایی خود را در زمان نشت آب از آن به بیرون، از دست بدهد، از سوی دیگری، در صورت خشک بودن محصول برداشت شده، به دلیل خشبی بودن قطعات، خوردن و هضم آن برای دام‌ها سخت می‌شود.
علاوه بر آن ذرت خشک به خوبی فشرده نشده و به خاطر امکان نفوذ هوا در آن، زمینه رشد قارچ‌ها نیز به وجود می‌آید. مناسب‌ترین میزان رطوبت برای ذرت سیلویی بسته به نوع سیلو متفاوت است.
برای سیلوهای عمودی بین 50 تا 60 درصد، سیلوهایی که به صورت تکه‌های بزرگ چاپر شده‌اند، بین 60 تا 65 درصد و به شکل گودال نیز بین 65 تا 70 درصد رطوبت در نظر گرفته می‌شود.
زمان برداشت
ذرت به عنوان یک گیاه علوفه‌ای در بهترین شرایط کیفی برای برداشت قرار دارد که 50 درصد از بلال‌های تشکیل شده بر روی ساقه در حالت شیری باشند، اما به علت تنوع در میان هیبریدها و شرایط رشد، لازم است تا میزان رطوبت محصول به منظور برداشت برای سیلو، توسط وسایل موجود اندازه‌گیری شود، هر چند با بررسی بلال‌ها می‌توان مقدار رطوبت را تخمین زد. میزان شیری بودن دانه‌های بلال به منزله یک شاخص در هنگام اولین نمونه‌گیری‌ها می‌تواند بیانگر مقدار رطوبت باشد.
یک راهنمایی کلی، عبارت از آزمایش مقدار رطوبت برای سیلوهای عمودی و افقی است که با یکدیگر تفاوت دارند.
توصیه می‌شود که ارتفاع برداشت بین 10 تا 15 سانتی متر از سطح زمین باشد تا حداکثر برداشت برای سیلو تامین شود. هر چند ذرت‌هایی که در شرایط استرس ناشی از خشکی قرار داشته‌اند می‌توانند مقادیر بیشتری از نیترات‌ها را در قسمت‌های پائینی برای ساقه‌ها ذخیره کنند. چنین ساقه‌هایی می‌توانند برای دام‌های مسن شرایط سمی به وجود آورند، ضمن آن که انرژی غذایی زیادی ندارند. پتانسیل ذخیره شدن نیترات بیشتر در ذرت‌های متاثر از استرس خشکی، در صورت نزول باران ده روز قبل از برداشت افزایش می‌یابد، چرا که در صورت وجود آب، ازت بیشتری از خاک جذب می‌شود.
در صورت وجود نیترات بالا در ساقه‌ها می‌توان آن را با افزودن سایر موادغذایی رقیق کرد و یا این که ارتفاع برداشت را افزایش داد. انتخاب ارتفاع برداشت از 25 سانتی متری، و مرطوب‌ترین و ضعیف ترین بخش ساقه را در زمین به جا می‌گذارد.
این اقدام باعث می‌شود که مقدار رطوبت در محصول برداشت شده تا 3 درصد کاهش یابد، اما بین 8 تا 12 درصد بر کیفیت آن افزوده می‌شود. از سوی دیگر بین 10 تا 15 درصد در مقدار برداشت محصول کاهش ایجاد می‌شود.
اندازه قطعات
اندازه قطعات خرد شده توسط دروگر ذرت(چاپر) و چگونگی فرآوری آن‌ها در کیفیت سیلو تاثیر زیادی دارد، چرا که میزان خرد شدن قطعات اندام‌ها و بلال‌ها موجب افزایش سطح تماس آن‌ها که در روند هضم شدن دخالت دارد، می‌گردد، ضمن ان که مانع از انتخاب مواد توسط دام‌ها و تولید ضایعات و پسماند می‌شود. مقدار بلال‌های خرد شده باید در حدی باشد که نیازی به مصرف بالای سیلو برای تامین غذای کامل دام‌ها نباشد.
در هنگام شروع برداشت، سیلوها باید به سرعت پر شوند تا امکان اختلاط با اکسیژن و قارچ‌ها به وجود نیاید. برای سیلوهای مخزنی، تا حد ممکن باید مواد سیلو فشرده و به صورت لایه‌های 15 سانتی متری روی هم قرار گیرند. پوشاندن کامل چنین سیلویی و بستن تمام درها و شکاف‌های ورود هوا مانع از فساد و گندیده شدن سیلو شده و غذای سالم را برای دام‌ها مهیا می‌نماید.
چند توصیه
علاوه بر دقت کیفیت سیلوباید به چند نکته ایمنی نیز توجه داشت.
یکی از این نکات و در نظر داشتن گازهای تولید شده به ویژه در سیلوهای عمودی است، هر چند در سایر سیلوها نیز گاز ناشی از تخمیر مواد به وجود می‌آید. روند تخمیر مواد باعث تبدیل دی اکسید ازت به اسیدنیتریک می‌شود و هنگامی که دام‌ها از چنین مواد سیلویی استفاده می‌کنند این گاز می‌تواند وارد ریه‌های آن‌ها شود. دی اکسید ازت در اندازه‌های اندک نیز باعث سوزش بینی، گلو و سینه شده و درصورت زیاد بودن حتی می‌تواند به مرگ منتهی شود.
روند تخمیر، همچنین باعث تولید دی اکسید کربن می شود که گازی بدون بو و رنگ و سنگین‌تر از هوا است و می‌تواند در لایه‌های نزدیک به سطح زمین جمع شود.
این گاز موجب رانده شدن اکسیژن از محیط و خفگی می گردد.
بزرگترین خطر گاز سیلوها در یکی دو هفته اول و پس از پر کردن مخازن ایجاد می شود.
توصیه می شود که حداقل در سه هفته اول در مجاورت سیلو قرار نگیرید و قبل از مجاورت با سیلو، حداقل 10 تا 15 دقیقه هوای آن تهویه شود.
حداقل در سه هفته اول شخصی وارد مخزن یا محوطه سیلو نشده و کودکان نیز از اطراف آن دور نگه داشته شوند.خطراتی که در اطراف سیلوهای عمودی و بونکری وجود دارد احتمال برخورد ماشین آلات با آن‌ها است که باید دقت و مراقبت‌های لازم رعایت شود. کامیون‌هایی که مواد سیلو را داخل گودال می ریزند باید این کار را از کف گودال شروع کنند و از کناره‌ها مواد را داخل گودال نریزید.
در هنگام برداشت مواد سیلو این کار را از قسمت فوقانی انجام دهید. این روش حتما باید در سیلوهای عمودی و بونکر رعایت گردد.
