چگونگی مصرف کنه‌کش‌ها در کندوها

اخبار سبز کشاورزی؛ کنه‌های واروا که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کندوداران هستند، نه فقط به زنبور‌های بالغ حمله کرده و از آن‌ها تغذیه می‌کنند، بلکه عاملی برای انتقال ویروس‌ها به داخل کندو‌ هستند.

برای مقابله با کنه‌ها، زنبورداران از سموم حشره‌کش و یا کنه‌کش استفاده می‌کنند و در حالی که این سموم روی کنه‌ها اثر می‌گذارند ملکه‌ها را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.

خوشبختانه، زنبورداران برای حفاظت از زنبور‌ها روش‌هایی برای مقابله با کنه‌ها و سلامت ملکه‌ها، اتخاذ می‌کنند.

هنوز کنه‌های واروا بزرگ‌ترین مشکل در زنبورداری هستند و اگر تعداد کنه‌ها در کندوها بالا برود و به 3 تا 5درصد از آن‌ها برسد باید برای مقابله با آن‌ها اقدام نمود. این امر نشانگر آن است که کلنی در خطر از بین‌رفتن و کندو در حال نابود شدن است.

اغلب زنبورداران، کنه‌های واروا را با استفاده از کنه‌کش‌ها در کلنی، در حالت حاشیه‌ای و غیرفعال نگه می‌دارند.

مشکل ملکه‌ها

مطالعات جاری نشان می‌دهد که تفاوت‌هایی بین ملکه‌هایی که با یکی از این چهار روش، تیمار شوند وجود دارد.

۱- تیمار با سم آمیتراز که بیشترین ماده مصرفی ضد کنه واروا را دارا است.

۲- با ترکیبی از دو کنه‌کش(تائوفلووالینیت و کومافوس) که قبل از آمیتراز، مصرف می‌گردیدند.

۳- با ترکیبی از سموم کشاورزی(کلروتالوینل و کلروپیریفوس).

۴- بدون استفاده از هرگونه حشره‌کش.

کندوداران تمام کنه‌کش‌ها و سموم کشاورزی را بیشتر به شکل تجربی مصرف می‌کنند. محققانی که در این مورد مطالعه می‌کردند، به‌ویژه علاقه‌مند بودند بدانند که چه تعداد زنبور نر با یک ملکه مجرد جفت‌گیری می‌کنند. در کلنی زنبورهای عسل، زنبور ملکه در پروازهای جفت‌گیری با تعداد زیادی از نرها جفت‌گیری می‌کند و این اتفاق اندکی پس از بالغ‌شدن آن رخ می‌دهد.

پس از این جفت‌گیری‌ها، زنبور ملکه اسپرم‌ها را در یک محفظه در شکم خود نگهداری می‌کند و آن‌ها را به‌تدریج طی یک تا سه سال از عمر خود به‌منظور بارور کردن تخم‌ها و تولید زنبورهای جدید مورد استفاده قرار می‌دهد.

برای مشخص کردن تعداد نرهای شریک‌جنسی ملکه و دانستن دفعات جفت‌گیری، محققان آزمایش شناخت نسب پدری، روی لاروها را انجام دادند. آن‌ها با کمال تعجب دریافتند که ملکه‌های تحت‌تأثیر گرفته با مقدار آمیتراز بالا، تا 40درصد بیشتر دفعات جفت‌گیری در مقایسه با موارد بدون سم، داشته‌اند.

ممکن است این‌گونه تصور شود که جفت‌گیری بیشتر می‌تواند مفید باشد اما این‌طور نیست. تعداد متوسطی از دفعات جفت‌گیری احتمال پایداری در کلنی را ایجاد می‌کند و به آن‌ها (ملکه) اجازه می‌دهد که در مقابل بیماری‌ها مقاوم بوده و با زادآوری موجب تداوم عمر کلنی گردند. این دفعات بیشتر جفت‌گیری، نرمال نبوده و نشان از غیرعادی بودن می‌دهد.

این موضوع بسیار مشکل‌زا است، چرا که «آمیتراز» اولین کنه‌کشی است که توسط زنبورداران مصرف می‌شود. این نتایج اهمیت محدود نمودن استفاده از حشره‌کش‌ها را برای کنترل واروا نشان می‌دهد.

توصیه به زنبورداران

چند توصیه برای سلامتی کندوها به زنبورداران ارائه می‌شود:

• جایگزین کردن و تعویض‌شان‌ها به‌طور سالانه، چرا که بسیاری از کنه‌کش‌ها و سموم شیمیایی کشاورزی که توسط زنبور‌ها در هنگام خوردن غذا به داخل کندو آورده می‌شوند می‌توانند تجمع یافته و در موم کندو ذخیره شوند و بالقوه به زنبورها آسیب برسانند.

• در هنگام استفاده از موم برای ساخت یک شان جدید، آن را از منابعی تهیه کنید که در ساخت موم از مواد شیمیایی استفاده نکرده باشند و یا حداقل کنه‌کش‌های زیادی برای کنترل کنه واروا مصرف نکرده و تا آنجا که بتوان موم مورد نظر پاک و تمیز باشد.

• از استراتژی‌های مدیریت تلفیقی آفات و گرده‌افشان‌ها (IPPM) و اندازه‌گیری مقدار و تعداد کنه‌ها استفاده شود. همچنین، در صورت نیاز به‌کار بردن مقادیر توصیه شده از «آمیتراز» یا هر ماده شیمیایی که در طول سال گذشته از آن‌ها به کار برده شده، می‌تواند موثر واقع شود.

• از زنبورداران محلی در مورد زمان مناسب استفاده از سموم آفت‌کش برای به‌کارگیری سموم کنه‌کش و نیز محدودیت‌های مربوطه، مشاوره گرفته شود.