مهار مقاومت علف هرز به علف‌کش+ اینفوگرافی
علف هرز دشمنی جدی برای محصولات کشاورزی هستند مقاومت آنها در مقابل سموم شیمیایی می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر میزان محصول و درآمد کشاورزان داشته باشد
اخبار سبز کشاورزی؛ استمرار و شدت استفاده از علف‌کش در چند دهه گذشته به ظهور مقاومت در علف هرز منتهی شده‌است. به‌گونه‌ای که در برخی از نقاط جهان که کشاورزی با شیوه صنعتی و در مقیاس‌های بزرگ به اجرا درمی‌آید؛ انواعی از علف هرز، نسبت به سموم‌شیمیایی دیگر آسیب‌پذیری نشان نمی‌دهند. به‌عنوان مثال گیاه تاج‌خروس(Amaranthus retroflexus) تبدیل به مشکلی حل‌نشدنی درآمده است.
علف هرز، رقیب و در واقع دشمنی جدی برای محصولات کشاورزی هستند. بنابراین مقاومت آنها در مقابل سموم شیمیایی می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر میزان محصول و درآمد کشاورزان داشته باشد.
در این‌جا به چند نکته کاربردی برای شکستن و مهار کردن مقاومت علف هرز در برابر علف‌کش اشاره می‌شود.
مهار و محدود نمودن مقاومت علف هرز
شناخت علائم؛ تشخیص مقاومت علف هرز می‌تواند به مدیریت آن کمک نمایند. با درک مقاوم شدن علف هرز، هر کشاورز به سمت مجهز شدن و کسب اطلاعات و دانستنی‌های لازم به‌منظور رفع این مشکل خواهد رفت که می‌تواند گامی به جلو باشد.
بهترین زمان در تشخیص امکان ایجاد مقاومت، موجب سرعت عمل در استفاده از علف‌کش خواهد شد. یافتن منطقه‌ای در مزرعه که دارای تراکم علف هرز هرچند به مقدار کم باشد(با توجه به دریافت سم علف‌کش یکسانی در تمام مزرعه است)؛ نشانی از مقاوم‌شدن علف هرز به سموم دارد. مشاهده علف هرز که انگار سمپاشی نشده و یا مرگ آن به درازا کشیده شده‌است؛ نشانه‌هایی از مقاوم‌شدن علف هرز است.
بررسی مداوم مزرعه؛ قبل از سمپاشی باید دانست که چه نوع علف هرزی در مزرعه، به چه میزان و در چه اندازه‌ای وجود دارد. بررسی‌های پیوسته(قبل و بعد از سمپاشی)، تنها راه آگاهی از اثر سم علف‌کش و برنامه مدیریت‌کردن علف است.
به‌کارگیری توصیه‌ها و دستورالعمل‌ها در مورد انواع علف هرز و ثبت اطلاعات برای تصمیم‌گیری به کشاورزان کمک می‌نماید. حفظ این اطلاعات به شکل نوشتاری از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که احتمال فراموش‌کردن چنین مشاهداتی امکان‌پذیر است.
چنانچه خطا یا ناکامی در اجرای عملیات اتفاق افتاده باشد؛ می‌توان با تصحیح و برطرف‌کردن نواقص، علل مشکل به وجود آمده را برطرف کرد.
اقدام سریع در صورت مشاهده مقاومت؛ در صورت مشکوک‌بودن به بروز مقاومت در علف هرز، احتمال دارد که علف هرز تحت‌تاثیر آن نوع علف‌کش قرار نگرفته و باید به روش‌های غیرشیمیایی عمل کرد. همچنین، از پخش بذر علف و پراکنده شدن آن جلوگیری نمود.
رعایت تنوع در روش‌های مبارزه با علف؛ در گذشته تا پیش از تولید سموم علف‌کش، مبارزه با علف هرز به‌طور کامل به روش فیزیکی و یا مکانیکی انجام می‌شد.
وجین‌کردن با دست یا ابزارهایی چون داس و فوکا(بسته به حوزه‌های جغرافیایی مختلف و ابزارهای بومی)، انجام می‌شد. با پیشرفت تجهیزات و با ساخت ماشین‌های کشاورزی، ادوات و دنباله‌بندهای خاص، علف با سرعت بیشتر و زمان کوتاه‌تر نابود می‌شد.
رعایت تناوب در به کار بردن سموم و سایر روش‌ها، موجب محدود کردن مقاومت در علف هرز می‌شود. حتی می‌توان برخی از سموم را با روش مخلوط‌کردن مورد استفاده قرار داد.
در مزارعی مانند سویا، پنبه و ذرت، می‌توان با ترکیبی از سموم علف‌کش پیش و پس از ظهور علف استفاده کرد. به‌کار بردن بقایای گیاهی به شکل مالچ یا پوشش، می‌تواند به بذور گیاهان اصلی کمک نماید که تا قبل از ظهور علف هرز، در زمین مستقر شوند.
تناوب زراعی؛ خودداری از کشت مستمر یک محصول، به کشاورز اجازه می‌دهد که علف هرز را در مزرعه کنترل نماید. به‌کارگیری علف‌کُش گیاهان پهن‌برگ در مزارع باریک‌برگ چون ذرت و گندم و علف‌کُش باریک‌برگ در مزارعی مانند سویا و چغندر، برای مهار کردن مقاومت علف هرز، بسیار تاثیرگذار است.
حمایت از استراتژی‌های ضدمقاومت علف؛ موضوع مقاوم‌شدن به سموم علف‌کش فقط در یک مزرعه اتفاق نمی‌افتد. تقریباً تمام اراضی، ادوات کشاورزی(و هر آنچه روی مزارع استفاده می‌شود)؛ می‌تواند به علف هرزی آلوده باشند که در حال مقاوم‌شدن است. بنابراین باید پراکنده‌شدن چنین بذوری یک نگرانی عمومی باشد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۱-مهر ۱۴۰۳
