قاچاق ماکارونی ایران به کشورهای اطراف!

صادرات ۵ و نیم میلیون دلاری ماکارونی ایران

در حالی که انجمن جهانی صنایع غذایی ارزشی بالغ بر ۴۹میلیارد دلار برای بازار جهانی ماکارونی در ۲۰۲۳ برآورد کرده است، ایران نیز با صادرات سالانه حدود ۵میلیون و ۵۰۰هزار دلار در جایگاه ۷۰ صادرات قرار دارد.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از بازار ؛ با حذف یارانه آرد صنف و صنعت در سالی که گذشت، قیمت برخی صنایع وابسته به آرد از جمله ماکارونی و انواع شیرینی جات در کشور جهش یافت و تا حدودی در سبد مصرف خانوارها تغییراتی ایجاد شد. این در شرایطی است که بنا بر آنچه سال گذشته رقم خورد در بحث تامین و خرید آرد و گندم مورد نیاز این صنایع کارخانجات ماکارونی خود پای کار آمدند و مستقیما اقدام به عقد قرارداد با کشاورزان کردند.

به این ترتیب به گفته مسئولان مربوطه کارخانجات این صنعت نیز به همان نرخ خرید تضمینی می توانند با کشاورزان عقد قرار داد نمایند و بذر و نهاده های مورد نیاز کشاورزان را تامین نمایند. اگرچه در سال زراعی فعلی در حالی که برداشت گندم در برخی مناطق از جمله مناطق گرمسیری آغاز شده است اما تکلیف قیمت خرید تضمینی گندم از سوی متولیان امر هنوز مشخصا تعیین و نهایی نشده است اما کارخانجات ماکارونی معتقدند برای تامین آرد مورد نیاز ترجیح می دهند متناسب با نرخ جهانی گندم هزینه پرداخت کنند و تن به قیمت هایی بیش از قیمت جهانی نخواهند داد.

ایران؛ هفتادمین صادر کننده ماکارونی به بازارهای جهانی

با این وجود بازار جهانی صنایع غذایی از جمله بازار جهانی ماکارونی بازاری پویا است و بر اساس آنچه انجمن جهانی صنایع غذایی منتشر کرده برای سال ۲۰۲۳ بازاری به ارزش بیش از ۴۹.۷ میلیارد دلار برای این صنعت تخمین زده شده است.

از سوی دیگر در این گزارش آمده است: پیش بینی می شود در یک دوره ده ساله یعنی از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ به طور میانگین ارزش بازار جهانی ماکارونی به طور میانگین ۶.۵ درصد رشد کند و در پایان دوره ده ساله یعنی در ۲۰۳۳ به ارزش بیش از ۹۳ میلیارد دلار خواهد رسید.

در حالی که در بحث بازار ماکارونی منطقه اروپا پیشرو است ایران نیز در این میان سهمی هرچند ناچیز و جزئی دارد. به طوری که در حوزه صادرات ماکارونی داده های آماری جهانی نشان می دهد که ایران در رتبه هفتادمین صادر کننده این محصول قرار دارد. در واقع بر اساس جدیدترین داده هایی که انجمن جهانی صنایع غذایی منتشر کرده است در سال ۲۰۲۱ ایران نیز صادراتی به میزان بیش از ۵ میلیون دلار به ثبت رسانده است. در واقع در مدت نامبرده ایران حدود ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار صادرات این محصول را رقم زده است.

از سوی دیگر بر اساس آمار منتشر شده از سوی انجمن جهانی صنایع غذایی کشور ایتالیا با تولید ۳.۵ میلیون تن ماکارونی در سال در جایگاه برترین تولیدکننده این محصول قرار دارد و بعد از آن نیز ایالات متحده و ترکیه در جایگاه دوم و سوم جای دارد. این در حالی است که حدود ۶۱ درصد از تولید ماکارونی ایتالیایی به مقصد بازارهای بین المللی است.

از سوی دیگر این آمار نشان می دهد صادرات ماکارونی ایتالیا به کشورهای اتحادیه اروپا ۶۵.۲ درصد از کل صادرات است، در حالی که ۳۷.۸ درصد باقی مانده به کشورهای غیر اتحادیه اروپا در آمریکا، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه می رسد.

ایتالیا بیش از ۲۹ درصد صادراتی جهانی ماکارونی را به خود اختصاص می دهد

این در شرایطی است که صادرات جهانی ماکارونی از همه کشورها در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۱۲.۴ میلیارد دلار بوده که ۳۱.۴ درصد افزایش برای همه ارسال کنندگان ماکارونی از ۹.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ نشان می دهد.

به عبارت دیگر در بخش صادرات ماکارونی کشور ایتالیا بیش از ۲۹درصد از کل صادرات ماکارونی را به خود اختصاص می دهد و سالانه بالغ بر ۳.۶ میلیارد دلار از این محصولات را راهی بازارهای جهانی می کند.

از سوی دیگر کشور چین به عنوان دومین صادر کننده سهمی ۷.۶درصدی از این بازار دارد و سالانه بیش از ۹۴۵ میلیون دلار محموله به بازارهای جهانی می فرستند. همچنین کره جنوبی به عنوان سومین صادر کننده بزرگ ماکارونی سهمی ۷.۲ درصد از آن خود کرده و ارزشی صادراتی ماکارونی این کشور به بیش از ۸۹۱ میلیون دلار در سال می رسد.

از سوی دیگر این گزارش انجمن جهانی صنایع غذایی حاکی از این است که به ترتیب کشورهای «ترکیه با صادراتی به ارزش ۷۷۷میلیون دلار، تایلند با ۶۳۲ میلیون دلار، ایالات متحده با ۳۹۳ میلیون دلار، بلژیک با ۳۷۳ میلیون دلار، آلمان با ۳۴۳ میلیون دلار، هلند با ۳۱۱ میلیون دلار، اندونزی با ۳۰۶ میلیون دلار، ویتنام با ۲۸۵ میلیون دلار، اتریش با ۲۸۱ میلیون دلار، عربستان با ۲۴۵ میلیون دلار، فرانسه با ۲۳۸ میلیون دلار و اسپانیا با رقم زدن صادراتی به ارزش ۱۹۶ میلیون دلار» در جایگاه چهارم تا پانزدهم صادرات عمده ماکارونی از نظر ارزش صادراتی قرار دارند.

به این ترتیب این ۱۵کشور نامبرده سالانه بیش از ۷۹درصد از صادرات جهانی را رقم می زنند و به نوعی بر این بازار سلطه دارند. همچنین در حالی که از نظر ارزشی، ۱۵ کشور فهرست شده ۷۹.۵ درصد از صادرات جهانی ماکارونی را در سال ۲۰۲۱ حمل کرده اند کشورهای عربستان، هلند، بلژیک و کره جنوبی بیشترین افزایش صادرات را دارند و از آن طرف کشورهای ویتنام، اندونزی و چین نیز محموله های کمتری از ماکارونی راهی بازارهای صادراتی کرده اند.

از سوی دیگر ایران نیز با رقم زدن صادراتی به ارزش ۵.۴۴۹ میلیون دلار در جایگاه هفتادم صادراتی این محصول از نظر ارزش صادراتی قرار دارد این در حالی است که این داده ها نشان می دهد کاهش چشمگیر (۹۱درصدی) در صادرات این محصول از نظر ارزشی توسط ایران صورت گرفته است. به طوری که برخی کارشناسان می گویند این کاهش آمار صادراتی می تواند به این دلیل باشد که این کالا به صورت قاچاق از کشور خارج شده باشد.

گفتنی است با توجه به اینکه از سال گذشته آرد صنف و صنعت آزاد شده است و هیچگونه یارانه ای به تولید کننده های این بخش تخصیص نمی یابد به گفته کارشناسان انتظار می رود ارسال این محصولات به بازارهای جهانی نیز مقرون به صرفه تر باشد به خصوص اینکه قیمت جهانی مواد غذایی و صنایع غذایی در کشورهای اطراف نسبت به ایران تفاوت های فاحشی دارد. به عبارت دیگر با توجه به اختلاف قیمت مواد غذایی در کشور با دیگر کشورهای اطراف بحث خروج غیر قانونی کلیه کالاها را تشدید می کند.

این در شرایطی است که پیش از حذف یارانه آرد صنف و صنعت بسیاری معتقد بودند در حالی یارانه آرد به این صنایع تخصیص داده می شود که در نهایت در قالب محصول نهایی این یارانه از کشور خارج می شود و به عبارتی کلیه کشورهای اطراف از یارانه آرد و نان ایران بهره می بردند.