نکاتی در مورد بستهبندی مواد غذایی
بستهبندی مواد غذایی کاری بسیار حساس است؛ زیرا بسیاری از این محصولات با بستهبندی مشخص خود در طول زمان مخاطبان خاصی پیدا کرده و در ذهن آنها جایگاه تثبیت شدهای یافتهاند.
اخبار سبز کشاورزی؛ این نوع بستهبندی در بخش بستهبندیهای مصرفی قرار دارند و از این رو در تماس مستقیم با خریداران خود قرار دارند. بستهبندی عبارت است از هنر و علم آمادهسازی مواد غذایی برای انبار کردن و در نهایت عرضه به بازار برای فروش. بستهبندیباید تا حد امکان ساده و ارزان باش؛ ضمن اینکه اهداف اولیه بستهبندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد.
با عنایت به این که موادبستهبندیتوسط ماشینهای مختلف در فرآیندهای آمادهسازی قرار میگیرند، بنابراین باید خواص دیگری نیز داشته باشند که عبارتند از: نرمش، قابلیت پذیرش چاپ، قابلیت استفاده در ماشینهای لفاف ، قابلیت دوختهشدن در حرارت، شکلپذیری به کمک باد یا خلا و یا فناوریهای حرارتی.
موفقیت کاربرد پلاستیکها در بستهبندی نیاز به همکاری تولیدکنندگان مواد غذایی، سازندگان انواع پلاستیکها، طراحان و در نهایت مصرفکنندگان دارد. ملاحظات اقتصادی محدودیتهای بیشتری را اعمال میکند؛ چرا که مصرفکننندگان صرفا به دنبال کیفیت محصول هستند تا بستهبندی آنها. نیازمندیها و ویژگیهای مهم موادبستهبندی مواد غذایی را میتوان به شرح ذیل دستهبندی کرد :
• شفافیت و درخشش سطح آن برای رضایت و جلب نظر مصرفکننده
• کنترل در انتقال رطوبت
• کنترل در انتقال سایر گازها
• تحمل تغییرات درجه حرارت به هنگام نگهداری و استفاده
• فقدان مواد سمی
• ارزان بودن
• مقاومت در مقابل ضربه
مصرفکننده دوست دارد آنچه میخرد را ببیند، بنابراین شفاف بودن و شیشهمانند بودن بستههای مواد غذایی نیاز ضروری در بستهبندی آنها است. مواد غیرشفاف مانند سینیهای سفید رنگ نیز در حد وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند. این سینیها مانع از آن میشوند تا مصرفکننده هر دو طرف ماده غذایی را ببیند که در برخی موارد مانند بستهبندی گوشت از عدم اعتماد و مقاومت خریدار میکاهد. کنترل تغییرات رطوبت موجود در ماده غذایی در طول نگهداری آن بسیار مهم است.
برخی فرآوردههای غذایی مانند چیپس، پفک و بیسکویت باید در موادی بستهبندی شوند که نفوذپذیری آنها به رطوبت خیلی کم باشد تا تردی آنها محفوظ بماند. همچنین از تبخیر برخی موادغذایی باید جلوگیری گردد و در این موارد نیز باید از ورقههایی با نفوذپذیری پایین استفاده شود. در بقیه موارد از دست دادن نسبی رطوبت ماده غذایی مطلوب است تا از عرق کردن و تراکم بخار آب در داخل پاکت بستهبندی و در نتیجه از بین رفتن شفافیت آن و خطر رشد کپکها جلوگیری شود.
فناوریهایی که میتوانند برای بستهبندی موادغذایی فرآیند شده مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از :
• ورقهای عایق برای کندکردن انتقال رطوبت بین اجزا تشکیل دهنده یک ماده غذایی که دارای فعالیت آبی متفاوت هستند.
• گیرندهای اکسیژن برای کند کردن اکسیداسیون چربیها.
• گیرندهای دیاکسیدکربن.
• گیرندهای بوهای نامطبوع.
سایر انواع بستهبندی موثر غذایی عبارتند از:
• ورقههای حساس به میکروویو که برای افزایش سطح برخی از مواد غذایی مانند ورقهای سیبزمینی، انواع نانها و ذرت باد کرده در محیطهای گرم مورد اسفاده قرار میگیرند.
• نشانگرهای انجام فرایند میکروویو
• ورقههای منتشر کننده بخار
• نشانگرهای حرارتدیدگی بیش از حد مواد غذایی که شرایط نامناسب فرایند حرارتی را آشکار میسازند.
• ارزیابی کننده تغییرات زمان درجه حرارت برای نشان دادن میزان کاهش قابلیت نگهداری مواد غذایی که در جریان توزیع آنها ممکن است اتفاق بیفتد.