رد پای معادن‌ در مناطق حفاظت ‌شده

فرار حیات‌ وحش درپی تنش‌های ایجاد شده

مزرعه سبز : رد پای معادن تا نزدیک مناطق حفاظت ‌شده لرستان نگرانی‌ها در این زمینه را دوچندان کرده است، تنش‌های ایجاد شده باعث فرار حیات‌وحش شده و کار از بهره‌برداری معمول به بهره‌کشی رسیده است.

لرستان، از استان‌های غنی در زمینه وجود معادن کانی فلزی و غیرفلزی است به طوری که در حوزه کانی‌های غیرفلزی صنعت سنگ این استان حرف‌های زیادی برای گفتن در سطح جهان دارد و این استان از جایگاه کم نظیری در امر استخراج، تولید و فرآوری سنگ ایران و جهان برخوردار است.

فعالیت معادن بیخ گوش مناطق حفاظت شده!

این در حالیست که لرستان در بخش معدنی به لحاظ وجود معادن غنی انواع سنگ‌های ساختمانی و تزئینی از جمله سنگ چینی و مرمریت از قطب‌های قوی در کشور محسوب می‌شود به طوری که این معادن بخش عمده‌ای از ظرفیت تولید، اشتغال و جذب سرمایه گذاری استان را در اختیار دارد.

در کنار مسائل اقتصادی و اشتغالی که این معادن در لرستان ایجاد کرده‌اند، متأسفانه شاید باید گفت که حجم خسارت‌های زیست محیطی و منابع طبیعی آنها بسیار بیشتر از سود اقتصادی است که نصیب لرستان می‌کنند، سودی که به قیمت از بین رفتن تنوع زیستی و جانوری این استان شده است.

فعالیت معادن بیخ گوش مناطق تحت حفاظت محیط زیست، زنگ خطر و هشدار را برای از بین رفتن تنوع زیستی و گیاهی لرستان به صدا در آورده است، موضوعی که حتی موجب نگرانی فعالان حوزه محیط زیست نیز شده است.

معادن در نزدیکی مناطق تحت حفاظت ما چه می‌کنند؟

محسن تیزهوش کارشناس حوزه محیط زیست لرستان در این رابطه با تاکید بر اینکه معادن در لرستان به صورت افسارگسیخته منابع طبیعی و زیستی را دارد از بین می‌برند اظهار داشت: انگار هیچ قانونی نمی‌تواند جلوی این کار را بگیرد.

وی با بیان اینکه تعجب من از این است که انگار هیچ قانون و کسی نمی‌تواند جلوی تخریب معادن را بگیرد عنوان کرد: قرار نیست که ما بگوییم که هیچ معدنی نباشد، لرستان احتیاج دارد که از معادنش استفاده شود، ولی به این شکل و به این صورت در کنار مناطق اصلی و چهارگانه تحت حفاظت و بسیار نزدیک به گونه‌هایی که اگر از بین بروند مالیات زیستی خیلی زیادی برای ما خواهد داشت، نباید فعال باشند.

این کارشناس حوزه محیط زیست لرستان بیان داشت: تعجب من از این است که معادن با این حجم از سر و صدا و انفجارهایی که رخ می‌دهد، مسئولان آنجا چه کاری انجام می‌دهند؟ یکی از سوالاتی است که برای خود من هم بی جواب است، این معادن در نزدیکی مناطق تحت حفاظت ما چه می‌کنند؟
تیزهوش ادامه داد: اگر سال‌های پیش دغدغه بسیار زیادی روی سدها داشتیم، الان این دغدغه روی معادن استان هست.

بهره‌کشی معادن از تنوع زیستی و گیاهی

وی با تاکید بر اینکه اصلی ترین چالش امروز حوزه منابع طبیعی و زیستی لرستان بحث معدن است گفت: این شکل از بهره برداری دیگر نامش بهره برداری نیست، بهره برداری همیشه پایدار است و به اندازه است، اما آنچه که ما در لرستان در مورد منابع معدنی می‌بینیم، بهره کشی است که مستقیماً به محیط زیست ما آسیب می‌رساند.

این کارشناس حوزه محیط زیست لرستان با بیان اینکه شاید برای یک عده منافع اقتصادی داشته باشند اما در کل لرستان را فقیر تر از آن چیزی که الان هست، خواهند کرد، ادامه داد: معادن در نزدیک ترین نقاطی هستند که تنوع زیستی و زیست گاه‌های غنی از لحاظ زیستی و جانوری ما وجود دارد.

تیزهوش با تاکید بر اینکه فعالیت این معادن در نهایت جز شکست چیزی برای این استان نخواهند داشت گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات این معادن در استان، ایجاد آلودگی صوتی، انفجارها و رفت و آمدهای بیش از حدی است که در مناطق تحت حفاظت صورت می‌گیرد.

فرار حیات وحش

وی با اشاره به اینکه فعالیت و تخریب‌های این معادن تنش مصنوعی در یک منطقه طبیعی است گفت: این باعث می‌شود که گونه‌های جانوری از آن منطقه کنار بروند، وقتی ما در بهترین و زون مرکزی نزدیکی آن منطقه داریم این کار را انجام می‌دهیم، حیات وحش و تنوع زیستی ما از آنجا فراری می‌شوند و آرام آرام این چرخ زیستی قطع می‌شود.

این کارشناس حوزه محیط زیست لرستان تصریح کرد: ما باید در نسل‌های بعدی بگوییم که یک زمانی ما گونه‌هایی مثل پلنگ و خرس هم در استانمان داشته‌ایم، نباید این اتفاق‌ها رخ دهد.

تیزهوش در ادامه با اشاره به تخریب‌های فعالیت معادن در حوزه منابع طبیعی و جنگل‌ها ادامه داد: وقتی که می‌خواهند کار معدن انجام دهند، خیلی از درختان قطع می‌شوند، خیلی از منابع مرتفعی ما کوبیده می‌شود.

وی با طرح این سوال که مگر یک سرزمین چقدر منابع گیاهی و جنگلی دارد که این گونه از دست برود؟ بیان داشت: چند قرن دیگر باید طول بکشد که این منابع دوباره به ما برگردد؟ چقدر طول کشیده که این سرزمین این منابع را به ما داده است؟

این کارشناس حوزه محیط زیست لرستان با طرح این سوال که آیا فقط سودهای اقتصادی کوتاه مدت برای یک سری افراد خاص کفایت می‌کند یا اینکه ما منافع جمعیت چند میلیونی یک استان را می‌خواهیم تأمین کنیم؟ عنوان کرد: نباید منافع یک عده خاص بر منافع عام بچربد، این اتفاق متأسفانه در حال رخ دادن است، اگر کسی منکر این قضیه شود که معادن تنش زیستی در این سرزمین به وجود می‌آورند، باید به او شک کرد.

ابراز نگرانی از تخریب زیست‌محیطی برخی معادن سنگ

این سخنان در حالیست که پیش از این افشین بازگیر فرماندار چگنی در جلسه شورای اداری با موضوع تخریب زیست محیطی در حوزه معادن سنگ شهرستان چگنی گفت: در فعالیت‌های معدنی باید محدودیت‌های زیست محیطی و منابع طبیعی و عدم تعرض به پهنه‌های تاریخی و میراث فرهنگی و منابع آبی مورد توجه جدی قرار گیرد.

وی تاکید کرد: باید از فعالیت‌هایی که به این حوزه زیان می‌رساند به طور جدی جلوگیری شده و مسئولان استانی و شهرستانی نیز رعایت این موارد را پیگیری و نظارت کنند.

فرماندار شهرستان چگنی با اشاره به اینکه قدردان حضور فعالان اقتصادی و صاحبان معادن در شهرستان چگنی هستیم، افزود: اما در برداشت‌های معدنی باید موارد قانونی و مقررات به طور کامل رعایت شود.

بازگیر بیان کرد: معادن چگنی ثروت خدادادی و امانت الهی و عنایات خداوند به این منطقه است و باید به گونه‌ای مورد بهره‌برداری و استفاده قرار گیرد که برای آیندگان و نسل‌های بعدی نیز حفظ و حراست شود.

وی افزود: معادن سنگ از نظر اکتشاف، استخراج، فرآوری و صادرات نقش مهم و اثر گذاری در تحقق جهش تولید دارد.

فرماندار شهرستان چگنی شناخت کامل مشکلات و موانع توسعه معدنی شهرستان را بسیار راهگشا در مسیر توسعه معادن و صنایع معدنی دانست و بر ضرورت پیگیری و رفع مسائل مشکلات معادن فعال در شهرستان تاکید کرد.

وی یادآور شد: انتظار می‌رود صاحبان معادن سنگ شهرستان چگنی طبق قوانین و مقررات حقوق مردم منطقه را رعایت کنند.

فعالیت معادن توسعه ناپایداری را در منطقه رقم زده است

علی سالاروند مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان نیز در این جلسه، از فرماندار و مدیران حاضر در جلسه به دلیل اهتمام در بازدید میدانی و مشاهده مشکلات زیست محیطی تشکر کرد.

وی با اشاره به برخی تخریب‌های زیست محیطی صورت گرفته افزود: مشکلات ایجاد شده ناشی از عدم توجه به الزامات زیست محیطی و عدم توجه به رفاه اجتماعی در شهرستان چگنی بوده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه این روند فعالیت معادن توسعه ناپایداری را در منطقه رقم زده است؛ بر لزوم همکاری همه جانبه برای رفع مشکلات پیش آمده به خصوص مشکلات زیست محیطی و اجتماعی ناشی از فعالیت این معادن تاکید کرد.

موضوع تخریب‌های معادن لرستان در شورای عالی معادن کشور

سالاروند همچنین خواستار استفاده از تکنولوژی‌های نو در فعالیت‌های معدنی استان برای کاهش پیامدهای منفی زیست محیطی شد.

جعفری رئیس سازمان صمت استان لرستان نیز در این جلسه از طرح موضوع برخی از معادن استان لرستان در شورای معادن استان و شورای عالی معادن کشور برای رفع موانع و مشکلات خبر داد.

وی ادامه داد: همچنین پایش پهپادی معادن برای نظارت بر میزان برداشت معادن در سال جاری عملیاتی می‌شود.