طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال و حکایت۵۰ تخم‌مرغ

اخبار سبز کشاورزی؛ بهنام دهقانی | در نهایت او موفق می‌شود؛ در حالی که حال وی به‌شدت بد است، دوستش از او می‌پرسد که چرا گفتی ۵۰ عدد که به این روز بیفتی، می‌گفتی 15 عدد، می‌گفتی ۲۰ عدد، پل نیومن در جواب می‌گوید می‌خواستم عددش رند باشد.

اخیرا وزیر جهاد کشاورزی از کاشت یک میلیارد اصله نهال در کشور خبر داده‌اند. محمد فاضلی عزیز به‌عنوان یک دغدغه‌مند ایران و یک فعال حوزه آب و محیط‌زیست گفته‌اند که از رئیس حفاظت محیط زیست به‌عنوان متولی نظارت بر گزارش‌های ارزیابی تاثیر محیط‌زیستی، می‌خواهم اسناد علمی و پشتیبان آن را منتشر کنند.

بیشتر بخوانید: نگاهی به جزئیات طرح کاشت یک میلیارد نهال

تراکم تعداد درخت در هکتار

بیاید با هم این عدد رند یک میلیارد نهال را حساب کنیم. مهدوی و همکاران (۱۳۹۵) تراکم تعداد درخت در جنگل‌های زاگرس را به روش کریجینگ حساب کردند.

نتایج آنها نشان داده است که از تراکم حداقل ۱۵ درخت تا حداکثر ۹۳ درخت در هکتار وجود دارد و میانگین تعداد درخت در هکتار در زاگرس ۵۱ است.

تعداد درخت در هکتار برای یک باغ معمولی درختان میوه معمولا ۳۳۳ درخت در هکتار است. تعداد درختان میوه کشور حدود یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون اصله است که در فضایی در حدود ۳ میلیون هکتار کشت شده است (مقایسه کنید با عدد رند یک میلیارد وزیر).

به‌عنوان مثال تعداد درختان سیب کشور ۷۴ میلیون اصله است (این اعداد حاصل گزارش احیای اقتصادی باغات کشور است که به‌زودی منتشر خواهد شد).

اگر بخواهیم براساس اصل انتخاب طبیعت که همان متوسط تراکم تعداد درخت در هکتار است پیش برویم به ۲۰ میلیون هکتار فضا نیاز داریم تا یک میلیارد نهال را در آن بکاریم. سطح زمین‌های کشاورزی کشور (زراعی و باغی) ۱۰ درصد مساحت کشور است (۱۶ میلیون هکتار).

بیشتر بخوانید: کاشت ۲۵۰ میلیون اصله نهال از سال آینده

۸ درصد مساحت کشور جنگل است

۶۱ درصد مساحت کشور به‌صورت بیابان است (۱۰۳ میلیون هکتار). بر اساس آمار موجود ۸ درصد مساحت کشور جنگل است (۱۴ میلیون هکتار)؛ ۴ درصد آب‌های دایمی و تالاب است.

یک درصد مساحت کشور نیز راه و ساختمان است. می‌ماند ۱۶ درصد باقیمانده (۲۵ میلیون هکتار) که پوشش علفی دارد و عموما هم کم تراکم است و به سختی قادر است بوته را در خود نگهدارد و ظاهرا قرار است جنگل بکاریم.

سالانه در کشور ۶۵ میلیون نهال و نشاء تولید می‌شود

براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی سالانه در کشور توسط نهالستان‌ها ۶۵ میلیون نهال و نشاء تولید می‌شود که حدود ۵۲ میلیون نهال (عموما نهال درختان میوه) و ۱۳ میلیون نشاء است.

ملاحظه می‌شود که ظرفیت کشور در وضعیت فعلی به هیچ عنوان پاسخگوی این عدد رند نیست. قطعا و براساس این حرف وزیر از اکنون نهالستان‌ها در تکاپوی تولید نهال برای آینده هستند.

در روز منابع طبیعی وزیر جهاد کشاورزی از کاشت ۲۵۰ میلیون نهال در سال آینده خبر دادند که این عدد ۵ برابر ظرفیت فعلی تولید نهال در کشور است.

حاصل این اعداد جز تباهی نخواهد بود، متخصصین ثبت و گواهی نهال و بذر کشور می‌دانند که چه میزان یک نهال آلوده می‌تواند به طبیعت آسیب بزند، به عنوان مثال در یک برنامه پتانسیل آلودگی باکتری Xylella fastidiosa در اتحادیه اروپا ۵/۵ میلیارد یورو برآورد شده است.

بی‌توجهی به مسائل قرنطینه‌ای

بی‌توجهی به مسائل قرنطینه‌ای در کشور در آینده پیامدهای منفی را بر تولید کشاورزی خواهد شد که با مصرف سموم بیشتر سلامت جامعه نیز به خطر خواهد افتاد.

در کتاب خوشه‌های خشم که در دهه ۱۹۳۰ نوشته شده است، هنگامی که خانواده «جود» که از شرق آمده‌اند، می‌خواهند وارد کالیفرنیا (غرب) شوند، بازرسی می‌شوند تا هیچ‌گونه مواد گیاهی قابل کاشت با خود به همراه نداشته باشند (اهمیت قرنطینه گیاهی در ۱۹۳۰ در آمریکا).

حال آنکه امروزه یک کامیون نهال را در سراسر ایران بگردان و کسی نیست که بگویید از کجا هستید و به کجا می روید!

این برنامه مهم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد خواهد کرد و بخش زیادی از کشور آلوده به پاتوژن‌هایی خواهد شد که راه کنترلی ندارد، برای اثبات این حرف کافی است از نهالستان‌ها نمونه گیاهی گرفته و آزمایش شود.

ضمن اینکه ۲۵۰ میلیون نهال سال آینده باعث می‌شود استانداردها فراموش شود و فقط تولید مفهوم پیدا کند. در سرزمینی زندگی می‌کنیم که از سال ۱۳۴۸ نمایه خشک‌سالی دهه‌های کشور منفی است و از آن زمان کشورمان با خشک‌سالی انباشته مواجه بوده است.

بارش با شیب حدود ۰/۶ میلی‌متر در سال روند کاهشی دارد. منابع طبیعی ایران به خصوص در پاسخ به نیاز آبی، توان پاسخگویی به تغییرات یکباره و این چنینی را نخواهد داشت و پیامد آسیب‌های وارده متوجه مسئولانی است که بی‌گدار به آب می‌زنند.