بزرگداشت روز جهانی خاک با شعار «خاک و آب، منبع حیات»

اخبار سبز کشاورزی؛ دکتر محمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر بین‌المللی کشاورزی پایدار و مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان| این روز که توسط جامعه‌ای در حال رشد جشن گرفته می‌شود، در سال‌های اخیر شتاب چشم‌گیری پیدا کرده است. موضوع روز جهانی خاک سال 2023 «خاک و آب، منبع حیات» است.

بقای سیاره ما به پیوند ارزشمند بین خاک و آب بستگی دارد، بیش از 95 درصد غذای ما از این دو منبع پایه سرچشمه می‌گیرد. آب و خاک که برای جذب مواد مغذی توسط گیاهان حیاتی است، اکوسیستم‌های ما را به هم متصل می‌کند.

 

بیشتر بخوانید: برگزاری نمایشگاه مشترک ماشین‌های کشاورزی و دام در رم

خاک ما در حال تخریب است

این رابطه همزیستی پایه و اساس سیستم‌های کشاورزی ما است؛ با این حال در مواجهه با تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی، خاک ما در حال تخریب است و فشار بیش از حد بر منابع آبی ما وارد می‌کند. فرسایش تعادل طبیعی را مختل می‌کند، نفوذ آب و در دسترس بودن را برای همه اشکال حیات کاهش می‌دهد.

شیوه‌های مدیریت پایدار خاک، مانند حداقل خاک‌ورزی، تناوب زراعی، افزودن مواد آلی و کشت پوششی، سلامت خاک را بهبود می.بخشد و فرسایش خاک و آلودگی آن را کاهش داده و همچنین نفوذپذیری آب و ذخیره آب را ارتقا می‌بخشد.

این اقدامات همچنین تنوع زیستی خاک را حفظ می‌کند، حاصلخیزی را بهبود می‌بخشد و به ترسیب کربن کمک می‌کند و نقش مهمی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی ایفا می‌کند.

رابطه بین خاک و آب

روز جهانی خاک 2023 (WSD) و کارزار آن با هدف افزایش آگاهی در مورد اهمیت و رابطه بین خاک و آب در دست‌یابی به سیستم های کشاورزی پایدار و انعطاف‌پذیر است.

روز جهانی خاک یک پلت فرم جهانی منحصر به‌فرد است که نه تنها اهمیت خاک را جشن می‌گیرد، بلکه شهروندان سراسر جهان را برای بهبود سلامت خاک توانمند و درگیر می‌کند.

اهداف WSD عبارتند از:

1-اطلاع‌رسانی، آموزش و مشارکت دادن کشاورزان و عموم مردم درباره اهمیت خاک.

2-افرایش آگاهی درباره چگونگی تکیه همه ما به خاک‌های سالم.

3-نشان دادن اینکه چگونه شیوه.های مدیریت پایدار خاک برای سلامت اکوسیستم‌ها و رفاه انسان‌ها حیاتی است و… .

4-از دولت‌ها، بخش خصوصی و مردم بخواهیم تا از خاک محافظت کنند.

از سال 2015، روز جهانی خاک به‌عنوان یک جشن جهانی متشکل از فعالیت‌هایی مانند نمایشگاه‌های عکاسی، جشنواره‌های فیلم، سخنرانی‌ها، میزگردها، بازارهای مواد غذایی، کاشت درخت، نمایش مد، کنسرت، مسابقات ورزشی، آزمون‌ها، مسابقات نقاشی، سمینارها، کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها، کارزارهای آگاهی عمومی، شعرخوانی و غیره در سراسر جهان به شیوه‌های مختلف برگرار می‌شود.

با این حال این رویداد فقط یک روز نیست، بلکه یک راهبرد دائمی و پایدار است. یک فراخوان سالانه برای اقدام، جلب توجه بین‌المللی و ایجاد روابط کاری جدید با شرکای راهبردی و اهداءکنندگان است.

موضوع در طول سال

روز جهانی خاک هر سال موضوع متفاوتی را برای برجسته کردن مناطق مورد نیاز برای اقدام درباره مسائلی که خاک را تهدید می‌کند اتخاذ کرده و همچنین تمرکز مشترکی برای کارزار ارتباطی ایجاد می‌نماید.

موضوعات از «خاک سالم برای یک زندگی سالم» (2015)، «خاک و نبض، همزیستی برای زندگی» (2016)، «مراقبت از خاک از زمین آغاز می‌شود» (2017)، «راه حل آلودگی خاک باشید» (2018)، «فرسایش خاک را متوقف کنید، آینده ما را نجات دهید» (2019)، «خاک را زنده نگه دارید، از تنوع زیستی خاک محافظت کنید» (2020)، «خاک‌های متاثر از نمک را متوقف کنید، بهره‌وری خاک را افزایش دهید« (2021) و «خاک‌ها، جایی که غذا آغاز می‌شود (2022)و بالاخره سال 2023 " خاک و آب منبع حیات".

نقش فائو و مشارکت جهانی خاک مشارکت جهانی خاک

فائو به اتخاذ دو پلت فرم افزایش آگاهی در سطح سازمان ملل کمک کرده است: سال بین‌المللی خاک و تبدیل روز جهانی خاک IUSS به روز گرامی‌داشت سازمان ملل.

با توجه به اینکه خاک پایه توسعه کشاورزی، خدمات ضروری اکوسیستم را تشکیل می‌دهد و امنیت غذایی و تغذیه، شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل پس از نزدیک به 3 سال رایزنی فشرده، سال 2015 را سال جهانی خاک اعلام کرد و پنجم دسامبر را به عنوان روز جهانی خاک نام‌گذاری کرد.

روز جهانی خاک که هر ساله در 5 دسامبر جشن گرفته می شود، مصادف است با سالروز تولد پادشاه فقید بومیبول، به‌منظور قدردانی از تلاش‌های عظیم و سهم حیاتی وی در امنیت غذایی، توسعه پایدار و حمایت از خاک.

پیام‌های کلیدی روز جهانی خاک سال 2023

1-خاک و آب منابع ضروری برای حفظ حیات روی زمین هستند.

-خاک و آب اساس تولید غذا، اکوسیستم‌ها و رفاه انسان را فراهم می‌کنند. با شناخت نقش ارزشمند آن‌ها می‌توانیم اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای حفاظت از این منابع و نسل‌های آینده انجام دهیم.

-فرسایش و فشردگی خاک، ظرفیت خاک برای ذخیره، زهکشی و فیلتر کردن آب را مختل می‌کند و خطر سیل، رانش زمین و طوفان‌های شن و گرد و غبار را تشدید می‌کند.

-خاک و آب محیطی هستند که گیاهان در آن رشد می‌کنند و مواد غذایی ضروری را به دست می‌آورند.

-خاک سالم به عنوان یک فیلتر طبیعی نقش مهمی ایفا می‌کند و در تصفیه و ذخیره آب هنگام نفوذ به داخل خاک نقش اساسی دارد.

-سیستم‌های کشاورزی دیم 80 درصد از زمین‌های زراعی جهان را تشکیل می‌دهند که 60 درصد از تولید جهانی غذا را شام می‌شود. این سیستم‌ها به شدت به شیوه‌های موثر مدیریت رطوبت خاک متکی هستند.

2-خاک و آب منابع به هم پیوسته‌ای هستند که نیاز به مدیریت یکپارچه دارند.

-سلامت خاک و کیفیت و در دسترس بودن آب به هم مرتبط هستند.

-اجرای شیوه‌های مدیریت پایدار خاک، دسترسی به آب را برای کشاورزی افزایش می‌دهد.

-خاک‌های سالم، غنی شده با مواد آلی، نقش مهمی در تنظیم و نگهداشت و در دسترس بودن آب دارد.

-استفاده بهینه از آب با کیفیت، ترویج استفاده پایدار از کودها و سموم کشاورزی، به‌کارگیری روش‌های مناسب آبیاری، بهبود سیستم‌های زهکشی، کنترل پمپاژ و پایش خاک و سطح شوری آب‌های زیرزمینی برای حفظ شیوه‌های کشاورزی پایدار ضروری است.

-مدیریت پایدار خاک کلید بهبود بهره‌وری آب در سیستم های آبی است.

3-شیوه‌های نامناسب مدیریت خاک و آب بر فرسایش خاک، تنوع زیستی خاک، حاصلخیزی خاک و کیفیت و کمیت آب تأثیر می‌گذارد.

-کمبود آب منجر به از بین رفتن تنوع زیستی خاک می‌شود، در حالی که شسته شدن و اتروفیکاسیون ناشی از فعالیت‌های کشاورزی منجر به از بین رفتن تنوع زیستی در بدنه‌های آبی می‌شود.

-مدیریت نادرست آفت‌کش‌ها و کودها نه تنها کیفیت خاک و آب را تهدید می‌کند، بلکه خطرات قابل توجهی نیز برای سلامت انسان و اکوسیستم دارد.

-روش‌های ضعیف آبیاری و زهکشی برخی از محرک‌های اصلی شوری خاک هستند.

-بالا آمدن سطح دریا موجب از دست رفتن اراضی می‌گردد، خطر شور شدن و سدیمی شدن خاک را افزایش می‌دهد که می‌تواند بر بهره‌وری کشاورزی تأثیر منفی بگذارد.

4-حفاظت از خاک و آب به کاهش تغییرات اقلیمی و سازگاری کمک می‌کند.

-بهبود مدیریت خاک و آب، ظرفیت زمین را برای مقاومت در برابر شداید اقلیمی نظیر خشکسالی، سیل و طوفان شن و گرد و غبار بهبود می‌بخشد.

-شیوه‌های مدیریت یکپارچه خاک و آب، خدمات ضروری اکوسیستم را فراهم می‌آورد و از زندگی روی زمین پشتیبانی می‌کند، همچنین تاب‌آوری اکوسیستم را ارتقا می‌بخشد.

-خاک‌های سالم با ترسیب کربن به‌عنوان یک مخزن کربن عمل می‌کنند و در نتیجه هم با تغییرات اقلیمی سازگار هستند و هم اثرات منفی آن را کاهش می‌دهند.