بازخوردهای انتصاب رئیس سازمان حفاظت محیطزیست
سنگتمام محیط‌زیستی‌ها برای رئیس جدید
جامعه متخصصان محیطزیست، دانش‌آموختگان و اکثریت قریب‌به‌اتفاق فعالین محیطزیست، حمایت بی‌نظیر و تحسینبرانگیزی از رئیس جدید این سازمان داشتند
اخبار سبز کشاورزی؛ بدون همکاری بین‌بخشی در دولت و وزارتخانه‌های مختلف مانند نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و دیگر ارکان دولتی مانند سازمان برنامه‌وبودجه، آیا می‌شود کاری از پیش برد، حتی اگر رئیس سازمان آن خانم یا آن آقا می‌شد؟
جامعه متخصصان محیطزیست، دانش‌آموختگان، بدنه کارمندی سازمان حفاظت محیطزیست، تشکل‌های مردمی و جوامع محلی و بسیاری از اساتید دانشگاهی و اکثریت قریب‌به‌اتفاق فعالین محیطزیست، حمایت بی‌نظیر و تحسینبرانگیزی از رئیس جدید این سازمان داشتند
بالاخره بعد از هفته‌ها گفت‌وگو و مباحثه در محافل مختلف از سیاسی گرفته تا جوامع محلی، قرعه فال به نام «شینا انصاری» زده شد؛ انتصابی که شاید یکی از بیشترین بازخوردها را در فضای عمومی جامعه داشت و افراد زیادی از نقاط مختلف کشور و در سطوح مختلف درباره آن واکنش نشان دادند.
بر روی کاغذ همه‌چیز برای انتصاب انصاری آماده بود؛ دکتری مدیریت محیطزیست داشت، با آزمون استخدامی به‌عنوان کارشناس جذب سازمان شده بود، در سطوح مختلف کارشناسی و مدیریتی در بدنه سازمان حفاظت محیطزیست کار کرده بود، در کمیته ارزیابی بالاترین امتیاز را با خود به شورای راهبری برد و در آنجا نیز اول شد و از همه مهم‌تر، اکثر و یا شاید به جرئت می‌توان گفت تمام کنشگران مردمی محیط‌زیستی حامی او بودند.
اما دکتر انصاری خوشبختانه یا متأسفانه، هیچ‌وقت سیاسی نبود و تنها فعالیت سیاسی در رزومه ایشان، ریاست کمیته محیطزیست ستاد مردمی «مسعود پزشکیان» بود؛ آنجا هم درست است که سیاسی بود، ولی باز هم مردمی و بی‌شک پیوستن ایشان به این تیم، حداقل کفه ترازوی رأی محیط‌زیستی‌ها را بهنفع مسعود پزشکیان سنگین کرد. با وجود همه این‌ها اما این انتصاب با تأخیر انجام گرفت، چون چاشنی زورآزمایی سیاسی به ماجرا اضافه شده بود.
راستی اگر شورای‌عالی امنیت ملی، محیطزیست و تغییر اقلیمی را به‌عنوان یک مسئله امنیت ملی در سطح کلان مورد توجه قرار دهد و استراتژی‌های کلان ملی برای مقابله با تهدیدات محیط‌زیستی را با کمک سازمان تدوین کند، کار برای شینا انصاری راحت‌تر نمی‌شود؟
داستان محیطزیست و ریاست سازمانش، شد داستان «فیل در تاریکی» مولانا
داستان محیطزیست و ریاست سازمانش، شد داستان «فیل در تاریکی» مولانا؛ هرکسی به قسمتی دست کشید و از دریچه نگاه خودش گفت، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست یعنی… غافل از اینکه این اقیانوس عمقی به اندازه یک بند انگشت دارد.
کمبود آب و خشکسالی، آلودگی هوا، فرسایش خاک، کاهش تنوع‌زیستی، آلودگی منابع آبی، بیابان‌زایی، بحران پسماند و مدیریت آن، خشک‌شدن و تخریب تالاب‌ها، قطع غیرقانونی درختان، آتش‌سوزی‌های جنگلی، تغییر کاربری جنگل‌ها، ورود و گسترش گونه‌های گیاهی و جانوری مهاجم، شکار غیرمجاز و مخاطره گونه‌های در معرض انقراض، مشکلات محیط‌بانان، فقر بودجه، بحران توسعه در کشور و مشکلات اقتصادی در کنار عدم وجود حکمرانی محیطزیست، تنها بخش از چالش‌های مسیر پیش‌روی خانم انصاری است.
با همه این اوصاف، اگر بخواهیم با نگاه تخصصی به برخی ویژگی‌ها که سکان‌دار سازمان باید از آن‌ها برخوردار باشد اشاره کنیم، می‌توان گفت دانش و تخصص محیط‌زیستی، تجربه مدیریتی، توانایی ارتباطی، تعهد به اصول توسعه پایدار، صداقت و شفافیت، توانایی در مدیریت بحران‌ها، توانایی در جذب منابع مالی، مهارت‌های همکاری و کار تیمی، آگاهی از قوانین و مقررات محیط‌زیستی، قدرت رهبری و شجاعت مقابله با فشارهای سیاسی شاید از اصلی‌ترین‌ها باشند که به اذعان بسیاری از افرادی که با شینا انصاری کار کرده‌اند، در ویژگی‌هایی که شرایط بروز آن تاکنون به‌واسطه جایگاه‌هایی که داشته است فراهم بوده، موفق ظاهر شده است.
دانش و تخصص را دارد، رزومه او شاهد بر تجربه مدیریتی است، حمایت همه‌جانبه جامعه مدنی از انتصابش، نشان از موفقیت در برقراری ارتباط و مهارت همکاری و کار تیمی دارد، تجربه زندگی شخصی نیز نشان داده شینا انصاری هیچ‌گاه آدم تسلیم در برابر بحران‌ها نبوده و شاهد آن مبارزه با سرطان و شکست آن هم‌زمان با انجام وظایف کاری است.
می‌ماند دو تا بخش که بسیار هم مهم هستند؛ اول مقابله با فشارهای سیاسی و البته توسعه‌ای که شجاعت کافی را در او سراغ داریم و امید داریم همان‌طور که هیچ‌گاه در برخی مناصب خود تسلیم فشارها نشد و هزینه‌های زیادی را نیز متحمل شد، در قامت رئیس سازمان هم موفق عمل کند و بعدی توانایی در جذب منابع مالی که یکی از چالش‌های همیشگی سازمان بوده است و نیاز به همراهی همه‌جانبه قسمت‌های مختلف در بدنه دولت و نگاه ویژه به جایگاه صندوق ملی محیطزیست دارد.
انصاری راه را عادی شروع نکرد، پس از انتصاب با حواشی‌ای روبه‌رو شد. افرادی که کاندیداهایی را برای جلوس بر صندلی ریاست سازمان در ذهن داشتند، شروع به بهانه‌جویی در بدو مسیر کردند؛ افرادی که اتفاقاً اکثریت آن‌ها تنها در بخش بسیار کوچکی از محیطزیست فعالیت کرده بودند و به‌هیچ‌عنوان تخصص نگاه جامع به این حوزه را نداشتند.
این حاشیه‌سازی‌ها بعضاً با بداخلاقی نیز همراه بود؛ از نقد دانشگاه محل تحصیل انصاری و غیرمعتبرخواندن دانشگاه آزاد سلامی علوم و تحقیقات، که در دانشکده محیط‌زیستِ آن بزرگانی چون دکتر «عباسپور»، دکتر «دبیری»، دکتر «پناهی»، دکتر «منصوری»، دکتر «عمرانی»، دکتر «ارجمندی»، دکتر «منوری» و بسیاری اساتید برجسته دیگر، سال‌ها برای پرورش دانشجو تلاش کردند تا ناتوانی به‌دلیل بیماری سرطان که اتفاقاً از نظر خیلی‌ها نقطه قوت انصاری است. برخی گفتند او نمی‌تواند حکمرانی محیطزیست را پیاده کند؛ چالشی که سال‌هاست محیطزیست با آن درگیر است.
مگر پیاده‌سازی حکمرانی محیطزیست بهتنهایی توسط سازمان حفاظت محیطزیست امکان‌پذیر است؟ کدام متخصص نمی‌داند که حکمرانی محیطزیست یک رویکرد جامع و فرابخشی است که باید در تمامی سطوح و بخش‌های دولت نهادینه شود؟
بدون همراهی مجلس شورای اسلامی در تدوین و تصویب قوانین محیط‌زیستی، اختصاص بودجه کافی و نظارت بر اجرای قوانین، می‌شود راه‌گشایی کرد؟
بدون همکاری بین‌بخشی در دولت و وزارتخانه‌هایی مختلف مانند نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و دیگر ارکان دولتی مانند سازمان برنامه‌وبودجه، آیا می‌شود کاری از پیش برد، حتی اگر رئیس سازمان آن خانم یا آن آقا می‌شد؟
بدون حمایت قوه قضائیه برای اجرای عدالت محیط‌زیستی، دفاع از حقوق محیط‌زیستی سازمان‌های مردم‌نهاد و تقویت قوانین بازدارنده، می‌توان موفق عمل کرد؟
راستی اگر شورای‌عالی امنیت ملی، محیطزیست و تغییر اقلیمی را به‌عنوان یک مسئله امنیت ملی در سطح کلان مورد توجه قرار دهد و استراتژی‌های کلان ملی برای مقابله با تهدیدات محیط‌زیستی را با کمک سازمان تدوین کند، کار برای شینا انصاری راحت‌تر نمی‌شود؟
قطعاً نقش شهرداری‌ها و نهادهای محلی، سازمان‌های مردم‌نهاد و بخش خصوصی و رسانه‌ها نیز غیرقابل‌انکار است.
مگر پیاده‌سازی حکمرانی محیطزیست بهتنهایی توسط سازمان حفاظت محیطزیست امکان‌پذیر است؟ کدام متخصص نمی‌داند که حکمرانی محیطزیست، یک رویکرد جامع و فرابخشی است که باید در تمامی سطوح و بخش‌های دولت نهادینه شود؟
البته سکه اتفاقات بعد از انتصاب رئیس جدید سازمان حفاظت محیطزیست، یک روی دیگر نیز داشت و آن حمایت بی‌نظیر و تحسین‌برانگیز جامعه متخصصان محیطزیست، دانش‌آموختگان، بدنه کارمندی سازمان حفاظت محیطزیست، تشکل‌های مردمی و جوامع محلی و بسیاری از اساتید دانشگاهی و اکثریت قریب‌به‌اتفاق فعالان محیطزیست از ایشان بود که انصافاً سنگتمام گذاشتند و در نوع خود بی‌نظیر بود که این امر کاملاً نشئت‌گرفته از اخلاق‌مداری و عملکرد سال‌های پیش و خاطرات خوب از شینا انصاری بود.
با وجود تمام کش‌وقوس‌های این مدت، واکنش‌ها و تحلیل‌های مثبت و منفی، خانم انصاری درحال‌حاضر معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور است.
او ثابت کرده است که متخصص دردآشنای حوزه محیطزیست است و اینکه ما در چارچوب انتظارات منطقی کنارش هستیم، دست یاری به او می‌دهیم و برای بهبود وضعیت محیطزیست، هر کاری که لازم باشد با هدایت او انجام می‌دهیم یا شروع نکرده آرامشش را نشانه گرفته، به‌دنبال سهم‌خواهی هستیم و سنگ جلوی پایش می‌اندازیم، به عیار دغدغه‌مندی خودمان برمی‌گردد.
در هر صورت، امیدواریم خانم انصاری در کنار توانمندی‌های شخصی خود، با کمک متخصصان دلسوز محیطزیست و البته همدل با ایشان، با موفقیت این مسیر را طی کرده و روزهای خوبی در انتظار محیطزیست کشور باشد و بی‌شک این امر دست‌یافتنی و نور امید چند روزی است نمایان شده است./ پیام ما
