سوخت پاک از سرزمین بادها تا دیار خوزها
از میان انرژیهای آب، باد، نور خورشید، جاذبه ماه، جزرومد، زیست‌توده و ژئوترمال تنها انرژی حاصل از آب، کمی بادی و خورشیدی موردتوجه قرار گرفته‌اند
اخبار سبز کشاورزی؛ هر چند ایرانیان سده‌هاست پیش‌گام استفاده از انرژی بادی هستند؛ اما به دلایل مختلف از جمله اقتصاد مبتنی بر نفت و تکیه بر سوخت‌های فسیلی خیلی دیر و کند به فکر کاربرد صنعتی انرژی حاصل از این منابع طبیعی ارزان، فراوان و سازگار با محیط‌زیست افتادند.
مطابق با سند چشم‌انداز بیست‌ساله باید به سمت تولید انرژیهای نو در سراسر کشور حرکت می‌کردیم. براساس برنامه ششم و برای‌آنکه از شتاب توسعه عقب نمانیم باید ظرفیت انرژی تجدیدپذیر کشور به ۵۰۰۰ مگاوات می‌رسید.
باید سالانه ۱۰۰۰ مگاوات و هر ماه یک نیروگاه ۷۵ مگاواتی بادی یا خورشیدی در ایران نصب و راه‌اندازی می‌شد. در ماده ۱۹ قانون هوای پاک اشاره شد که سالانه ۳۰ درصد از توسعه برق کشور از محل انرژیهای تجدیدپذیر باشد. این اقدامات که در برنامه توسعه پنجم هم پیش‌بینی اما فراموش شده بود همچنان بی‌سرانجام رها شد و عدد ظرفیت انرژی تجدیدپذیر کشور روی کمتر از ۵ درصد ثابت ماند. ایران در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر فرصت‌های زیادی را از دست می‌دهد.
از میان انرژیهای حاصل از آب، باد، نور خورشید، جاذبه ماه، جزرومد، زیست‌توده و ژئوترمال (زمین‌گرمایی)، تنها انرژی حاصل از آب، کمی بادی و خورشیدی و کمتر زمین‌گرمایی و زیست‌توده موردتوجه قرار گرفته‌اند. گرچه بهره‌برداری از این منابع به دلیل تناسب وضعیت جغرافیایی و آب‌وهوایی مهیا است و شمالی‌ترین تا جنوبی‌ترین نقاط ایران ظرفیت استفاده از این انرژی‌ها را دارند.
برداشت باد از شهر بادها تا شهر پل‌ها
کاوش‌های باستان‌شناسی می‌گویند توربین‌های بادی از دو قرن پیش از میلاد مسیح در ایران وجود داشته. نخستین استفاده از این انرژی توسط ایرانیان باستان برای آبیاری مزارع بود. آنها با توان باد چرخ‌ها را به حرکت درمی‌آوردند تا آب را به سطح زمین و مزارعشان بیاورند.
امروزه تصویر پره‌های عظیم بر فراز ستون‌های بلند سفیدرنگ در پهنه یک دشت یا پیچ‌وخم جاده‌ها از شمال تا جنوب ایران گویای بهره بیشتر از این انرژی در زمینه‌های متنوع و به‌ویژه برای تولید الکتریسیته است. ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگرفتن در یک منطقه کم‌فشار به مناطق پرفشار شمال و شمال غرب، در زمستان و تابستان در مسیر بادهایی قرار دارد که در زمستان از اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه و نیز آسیای مرکزی می‌وزد و بادهایی که در تابستان از طرف اقیانوس هند و همچنین شمال غرب به سمت ایران می‌وزد.
هرچند فعالیت‌ها در زمینه انرژی بادی بیش از همه در دو منطقه منجیل گیلان با ۷۵ درصد و بینالود خراسان ۲۵ درصد ظرفیت برق کشور، متمرکز است؛ اما پراکندگی این منبع انرژی در جغرافیای ایران از شهرهای شمالی تا نقاط جنوبی، پتانسیل استفاده از این نوع انرژی را فراهم کرده است.
وزش باد در برخی از استان‌های کشور از جمله؛ گیلان، سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، خوزستان، فارس، اصفهان، آذربایجان شرقی و اردبیل سبب شده تا متخصصان صنعت برق تجهیز این مناطق به توربین بادی را پیشنهاد دهند. منجیل در استان گیلان، بینالود در خراسان شمالی، تبریز در آذربایجان شرقی، شیراز در فارس، زابل در سیستان و بلوچستان، ماهشهر در خوزستان، اصفهان و اردبیل از جمله مناطقی هستند که با استفاده از نیروگاه‌های بادی توانسته‌اند گام‌هایی در تأمین انرژی موردنیاز خود و حتی شهرها و استان‌های دیگر بردارند.نیروگاه بادی ۹۲.۲ مگاواتی منجیل در شهر منجیل، اولین نیروگاه بادی ایران و خاورمیانه است.
این نیروگاه در سال ۱۳۷۳ با خرید تجهیزات از کشور دانمارک و با نصب اولین توربین ۳۰۰ کیلوواتی آغاز به کار کرد. این مزرعه بادی با احداث نیروگاه ۶۰۰ کیلوواتی در سایت بابائیان منجیل و نصب توربین‌های بیشتر در رودبار، هرزویل، پسکون و سیاهپوش توسعه یافت. سایت هرزویل در ارتفاعات شمال شرقی مشرف بر شهر منجیل و با ارتفاع متوسط ۹۰۰ متر از سطح دریا با ظرفیت ۱۳ و نیم مگاوات احداث شده است. سایت رودبار نیز در ارتفاعات شرقی این شهرستان و در ارتفاع متوسط ۸۰ متر از سطح دریا با ظرفیت ۲.۱۵ مگاوات قرار گرفته است.
سایت سیاهپوش هم در ضلع غربی دریاچه سد سفیدرود واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۳۴۰ متر است که در مجموع با ظرفیت ۴۸.۱۸ مگاوات بزرگ‌ترین سایت نیروگاه بادی منجیل است. سرعت وزش باد در ماه‌های خرداد تا مهر در این منطقه بالاست و به همین دلیل کارشناسان معتقدند این نیروگاه توان تولید بیش از۲۸۰ میلیون کیلووات‌ساعت انرژی الکتریکی را داراست.
در مرکز ایران، اولین مزرعه تولید برق با استفاده از توان باد، مزرعه بادی کهک نام دارد که در سال ۱۳۹۲ در ۵ کیلومتری شهر تاکستان استان قزوین و با ظرفیت اولیه ۲.۵ مگاوات به بهره‌برداری رسید. نخستین و تنها توربین بادی اصفهان نیز در گردنه باد کوه صفه با ظرفیت ۶۶۰ کیلووات در اسفندماه سال ۱۳۹۰ با مشارکت شهرداری و برق منطقه‌ای اصفهان نصب شده است. به گفته کارشناسان قابلیت نصب دست‌کم یک توربین دیگر در این مکان وجود دارد.
در شمال شرقی ایران هم نیروگاه بادی عون بن علی یا عینالی در ارتفاعات رشته‌کوه عینالی تبریز در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۸، با توان تولید ۶۶۰ کیلووات تأسیس شد. همچنین مزرعه بادی آق‌کند در منطقه‌ای به همین نام در شهرستان میانه آذربایجان شرقی در آذرماه سال ۱۳۹۸ به بهره‌برداری رسید. این مزرعه، مجهز به ۲۰ توربین بادی ۲٫۵ مگاواتی به ظرفیت مجموع ۵۰ مگاوات است.
در ایران از سال ۱۳۵۴ مطالعات گسترده‌ای برای شناسایی پتانسیل‌های منبع انرژی زمین گرمایی توسط وزارت نیرو با همکاری مهندسان مشاور ایتالیایی در نواحی شمال و شمال غرب ایران صورت گرفت. در نتیجه این تحقیقات مناطق کوهستانی سبلان، مشگین‌شهر، سهند، خوی، ماکو و دماوند با مساحتی بیش از ۳۱ هزار کیلومترمربع جهت انجام مطالعات تکمیلی و بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی مناسب تشخیص داده شد
برای بهره‌برداری از انرژی حاصل از باد در شرق ایران و سه استان خراسان نیز می‌توان به نیروگاه بادی بینالود در استان خراسان رضوی در نزدیکی شهر نیشابور و در مسیر جاده ۴۴ اشاره کرد. این نیروگاه در سال ۱۳۸۱ تأسیس شده و با ظرفیت تولید ۲۸.۲مگاوات شامل ۴۳ توربین ۶۶۰ کیلوواتی است و ۲۵ درصد برق حاصل از انرژی باد را تأمین می‌کند. همچنین در این استان، مزرعه بادی سلامی با ظرفیت ۵۰ مگاوات نیز در منطقه خواف فعال است. به گفته متخصصان تونل‌های بادی خواف، از قوی‌ترین تونل‌های بادی جهان است. سرعت باد در این منطقه بین ۱۰ تا ۱۲ متر در ثانیه است و امکان ویژه‌ای برای ساخت نیروگاه‌های بادی ساخته. برای توسعه انرژی باد در شرق ایران، در شهریور سال گذشته اعلام شد، فرایند ساخت یک نیروگاه با توان تولید ۲۰۰ مگاوات برق نیز در منطقه خواف و نیروگاه بادی درح با ظرفیت ۵۰ مگاوات در بیرجند استان خراسان جنوبی آغاز شده است.
در مناطق جنوبی کشور، مزرعه بادی شیراز در ارتفاع دو هزار و ۳۵ متری از سطح دریا در ارتفاعات منطقه باباکوهی قرار دارد. تولید این مزرعه بادی به گفته مجریان آن ۶۶۰ کیلووات است. بادهای ۱۲۰ روزه استان سیستان و بلوچستان نیز فرصت بسیاری برای ایجاد مزارع بادی در جنوب شرقی ایجاد کرده؛ اما این امکان کمتر موردتوجه قرار گرفته است.
روی خوش زلزله
قرارگرفتن بر روی کمربند زلزله گرچه مخاطرات بسیاری برای ایران داشته و دارد؛ اما این ویژگی امکان بهره از انرژی ژئوترمال را فراهم ساخته. ژئوترمال یا انرژی گرمایی از آب موجود در لایه‌های درونی زمین که در مناطق بسیار گرم قرار دارند، استخراج می‌شود. بخار موجود در سفره‌های زیرزمینی که به سطح زمین می‌رسند می‌توانند توربین را به حرکت درآورند و از طریق ژنراتورهای مولد، نیروی برق تولید کنند. چاه‌های ژئوترمال هیچ‌گونه آلودگی زیست‌محیطی ندارند و بخار تولیدی از آنها علاوه بر راه‌اندازی توربین بخار و استفاده در نیروگاه تولید برق، برای گرمایش واحدهای مسکونی نیز قابل‌استفاده است.
در ایران از سال ۱۳۵۴ مطالعات گسترده‌ای برای شناسایی پتانسیل‌های منبع انرژی زمین گرمایی توسط وزارت نیرو با همکاری مهندسان مشاور ایتالیایی در نواحی شمال و شمال غرب ایران صورت گرفت. در نتیجه این تحقیقات مناطق کوهستانی سبلان، مشگین‌شهر، سهند، خوی، ماکو و دماوند با مساحتی بیش از ۳۱ هزار کیلومترمربع جهت انجام مطالعات تکمیلی و بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی مناسب تشخیص داده شد.
بهره‌برداری از این موقعیت در اواسط دهه هفتاد موردتوجه قرار گرفت. برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۱۳۷۵، گروهی متشکل از کارشناسان ایرانی و فیلیپینی به برداشت‌های تفصیلی زمین‌شناسی، هیدروژئوشیمیایی و ژئوفیزیک در ناحیه دره قطور در منطقه خوی استان آذربایجان غربی اقدام کردند. همچنین در اوایل سال ۱۳۷۶، بنا شد با تشکیل گروهی متشکل از کارشناسان نیوزیلندی و ایرانی مطالعاتی تفصیلی روی آتشفشان سبلان و پیرامون آن، به‌ویژه منطقه سرعین در استان اردبیل انجام شود.
نیروگاه زمین‌گرمایی مشگین‌شهر، اولین نیروگاه زمین‌گرمایی ایران در استان اردبیل با ظرفیت تولید ۵۵ مگاوات است. در این نیروگاه آب از طریق لوله به زیر زمین تزریق می‌شود و با گرمای ۲۵۰ تا ۵۰۰ درجه، به بخار تبدیل شده و سپس این بخار به سطح زمین آمده و توربین بخار را به گردش درمی‌آورد. اولین چاه نیروگاه در سال ۸۱ به‌صورت عمودی با عمق سه‌هزار و ۲۰۰ متر و دمایی بالغ بر ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد حفر شده است. چاه اکتشافی دوم به‌صورت انحرافی در سال ۸۳ به عمق سه‌هزار و ۱۷۷ متر حفر شد که دمای انتهای چاه ۱۴۰ درجه سانتی‌گراد است و پس از آن چاه اکتشافی سوم به‌صورت انحرافی و به عمق دوهزار و ۲۶۵ متر و با دمای ۲۱۱ درجه سانتی‌گراد حفاری شد. از مجموع ۱۷ چاه پیش‌بینی‌شده برای این نیروگاه، تاکنون ۱۱ چاه حفر شده و سه چاه نیز مرحله آزمایش خروج بخار را با موفقیت سپری کرده‌اند.
بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، دامنه‌های سبلان در مشگین‌شهر قابلیت ساخت نیروگاه برق تا ۴۰۰ مگاوات را دارد. باتوجه‌به تحقیقات انجام شده امکان ساخت این دست نیروگاه‌ها در مناطق مستعد دیگر نیز وجود دارد. تاکنون در ایران چندین نقطه دارای پتانسیل انرژی زمین گرمایی شناسایی شده است. این مکان‌ها در تمام نقاط کشور پراکنده شده‌اند.
مشگین‌شهر، تفتان، طبس، مناطق غرب و مرکزی، مشهد، قوچان، گرگان، بجنورد، نیشابور، سبزوار، شیراز، بزمان، زابل، سرجان، خاش و زاهدان از جمله این نقاط هستند.
طلای کثیف در خدمت انرژی
زباله‌هایی که منشأ زیستی داشته و از تکثیر سلولی پدیدآمده باشند را زیست‌توده می‌نامند؛ مانند گیاهان و جانوران اخیراً مرده و پسماندهای جنگل‌ها و محصول‌های کشاورزی. تولید انرژی از منابع زیست‌توده که روشی اقتصادی برای ایجاد انرژی در جهان به شمار می‌رود و باعث کاهش حجم زباله، اثرات مخرب آن و همچنین تولید کالای مفید مانند برق و حرارت می‌شود سال‌هاست موردتوجه کشورها قرار گرفته. زیست‌توده سهم بزرگی در میان دیگر انواع منابع انرژیهای نو داراست و پس از زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی، چهارمین منبع بزرگ انرژی در دنیا است. ساخت نیروگاه‌های برق با استفاده از منابع زیست‌توده معروف به نیروگاه‌های بیوگاز در ایران نیز جایگاه ویژه‌ای یافته است.
در کلان‌شهرهای کشور، ۶۵ درصد از پسماندها تر هستند که ۶۰ درصد آن قابل‌تبدیل به کمپوست یا انرژی هستند. پسماندهای خشک نیز ۳۵ درصد از پسماندهای عادی را تشکیل می‌دهند و بازیافت آنها توجیه اقتصادی دارد. هرچند امروزه تنها حدود ۱۰ درصد آن بازیافت می‌شود. به گفته مسئولان وزارت نیرو اکنون ۷ نیروگاه زیست‌توده با فناوری‌های متفاوت در ایران وجود دارند و می‌توانند حدود ۱۴ مگاوات برق تولید کنند که به دلیل مشکلات فنی، قانونی یا اقتصادی نمی‌توانند از تمام ظرفیت خود بهره ببرند.
تهران به‌عنوان پیش‌گام بهره از این نوع انرژی است و فارس و استان خراسان رضوی در مراحل بعدی قرار دارند. فروردین‌ماه سال گذشته اعلام شد توسعه و ساخت نیروگاه‌های برق با استفاده از منابع زیست‌توده در دستور کار قرار دارد و نیروگاه بیوگاز فاضلاب تهران با ظرفیت ۲.۴ مگاوات هم برای تولید برق و حرارت آماده تزریق برق به شبکه سراسر کشور است. همچنین بنابر اعلام سازمان انرژیهای تجدیدپذیر، این سازمان برنامه‌ای را به‌منظور شناسایی و رفع مشکلات نیروگاه‌های موجود و همچنین احداث نیروگاه‌های جدید به ظرفیت حداقل ۴۰۰ مگاوات ساعت در دستور کار قرار داده است.
پیشکشی خورشید
وجود میانگین ۳۰۰ روز آفتابی، نزدیکی به خط استوا و قرارگرفتن روی کمربند خورشیدی جهان، توان بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی در ایران فراهم کرده است. با این‌همه پیشکشی آفتاب، اما سرمایه‌گذاری در این بخش با استعداد و قابلیت بالای ایران همخوانی ندارد و انرژی خورشیدی درصد ناچیزی از تأمین انرژی را برعهده گرفته است.
شهرهای مرکزی و جنوبی ایران مکانی ایده‌آل برای پروژه‌های خورشیدی هستند. شهرهای مطلوب با تابش بالا و مستقیم در استان‌های خراسان جنوبی، کرمان، یزد و خوزستان قرار دارند و بیشتر نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ و کوچک در این چهار استان مستقر هستند.
یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی، نیروگاه بوشهر با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات است. به گفته مسئولان نیروی برق، این نیروگاه که در پاییز سال ۱۳۹۹ افتتاح شد برای استفاده یک هزار و ۲۳۵ خانوار، سالانه سه هزار و ۷۰۰ مگاوات ساعت برق تولید و تأمین می‌کند. همچنین در پاییز سال پیش به گفته مسئولان استانداری بوشهر ۶۵ نیروگاه برق خورشیدی در دشتی با ظرفیت هر کدام ۵ کیلووات نصب و راه‌اندازی شد و راه‌اندازی ۳ هزار نیروگاه برق خورشیدی در استان نیز در دستور کار قرار دارد.
کرمان نیز به دلیل داشتن سالانه بیش از ۳۰۰ روز آفتابی و روزانه بیش از ۱۳ ساعت تابش مستقیم خورشید در دستور کار توسعه انرژی خورشیدی قرار گرفته است. در این راستا مهرماه سال ۱۴۰۱ اعلام شد برای نخستین‌بار در ایران احداث شهرک زنجیره فتوولتائیک (سامانه تبدیل انرژی خورشیدی به الکتریکی) انرژیهای تجدیدپذیر ایران و تولید پنل‌های انرژی خورشیدی در کرمان آغاز شده است. این طرح که محور انرژی خورشیدی برای تولید پنل، نیروگاه و تجهیزات خورشیدی در کشور است در بخش ماهان شهرستان کرمان اجرایی شد. خردادماه سال گذشته همچنین استانداری کرمان از احداث سه نیروگاه خورشیدی در شهرستان شهربابک خبر داد و گفت ۲ نیروگاه خورشیدی ۲۵ و ۵ مگاواتی، آماده واگذاری زمین هستند.
میزان تابش آفتاب در استان یزد ۳۳۰ روز است. این ویژگی یزد را به یکی از مستعدترین نقطه‌های کشور در تولید این نوع انرژی تبدیل کرده. بر اساس مطالعات پژوهشی، تمامی شهرستان‌های استان یزد ظرفیت قابل‌توجهی برای بهره‌گیری از این انرژی دارند. نخستین نیروگاه فتوولتاییک کشور به ظرفیت ۵ کیلووات در سال ۱۳۷۲ در روستای دربید این استان راه‌اندازی شد. در کنار سامانه‌های فتوولتاییک از انرژی خورشیدی برای تولید توان الکتریسیته نیز در این استان استفاده شده که نمونه آن ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی خورشیدی در سال ۱۳۸۸ است. از اقدامات متفاوت این استان در بهره‌گیری از انرژی خورشید، تأمین روشنایی بوستان‌ها و معابر شهری از طریق چراغ‌های خورشیدی است. ساخت یک واحد ۱۸۰ کیلوواتی سامانه فتوولتاییک مجزای از شبکه در سال ۱۳۹۰ به‌عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه مجزای از شبکه در سطح کشور و نیز بهره‌برداری از سامانه فتوولتاییک متصل به شبکه شرکت توزیع نیروی برق استان یزد با ظرفیت ۵ کیلووات از دیگر اقدامات این استان در حوزه انرژی خورشیدی بوده.
توسعه سوخت پاک در همدان نیز پیگیری شده و نیروگاه خورشیدی خلیج‌فارس و امیرکبیر در سال ۱۳۹۵ با سرمایه‌گذاری خارجی احداث شد. این دو نیروگاه از اولین نیروگاه‌های خورشیدی مقیاس بزرگ در ایران هستند که با ظرفیت کل ۱۴ مگاوات به‌صورت دو واحد نیروگاه هفت مگاواتی فعالیت دارند. در سال ۱۴۰۰ نیز احداث ۷ نیروگاه در دستور کار قرار گرفت. بر اساس موافقت‌نامه‌های صورت‌گرفته تا ۱۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی در قالب ۱۰ نیروگاه هفت مگاواتی و یک نیروگاه ۳۰ مگاواتی ظرف چند سال به بهره‌برداری خواهد رسید. محل اجرای این نیروگاه‌ها در مناطق قهاوند، شیرین سو، فامنین، ویان، کبودرآهنگ و تویسرکان در نظر گرفته شده است.
نیروگاه خورشیدی خوسف در بیرجند واقع در خراسان جنوبی به‌عنوان اولین نیروگاه خورشیدی ۱۰ مگاواتی است که سال ۱۳۹۷ احداث شد. از دیگر مزارع خورشیدی این منطقه نیروگاه هفت مگاواتی سربیشه و نیروگاه یک مگاواتی بشرویه است. همچنین از آذرماه سال ۹۵ تا فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰ نیز ۴۴۸ نیروگاه خورشیدی به ظرفیت چهارهزار و ۳۳۸ کیلووات در این استان راه‌اندازی شده. سال ۱۴۰۱ هم، استانداری این استان از شناسایی ۱۶ نقطه برای احداث نیروگاه خبر داد.
پایتخت نیز از غافله تولید انرژی خورشیدی جا نمانده و در این حوزه سهم دارد. در سال ۹۸ دو نیروگاه خورشیدی ۱۲,۷ مگاواتی واقع در حسن‌آباد شهرری و یک نیروگاه ۸.۴ مگاواتی خورشیدی در شهرستان دماوند افتتاح شد. به گفته مجریان، این نیروگاه‌ها با تولید بیش از ۳۴ گیگاوات ساعت انرژی در سال به ذخیره حدود ۱۲میلیون مترمکعب سوخت معادل گاز طبیعی کمک می‌کند و مانع از انتشار ۲۸ هزار و ۷۹۴ تن گاز منوکسید کربن می‌شود. بر اساس آنچه مدیران شهری در سال ۱۴۰۰ گفته‌اند ۴۳ نیروگاه خورشیدی در سطح مناطق ۲۲گانه تهران وجود دارد. به جز سه منطقه ۱۱، ۱۵ و ۱۸ تعداد ۳۳ ساختمان و ۱۰ بوستان تهران با استفاده از انرژی حاصل از خورشید اداره می‌شوند.
در استان البرز و شهرستان طالقان نیز نیروگاه خورشیدی طالقان با ظرفیت ۳۰مگاوات، عنوان اولین و بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی فتوولتاییک تزریق به شبکه در ایران را از آن خود کرده. این نیروگاه در سال ۱۳۸۴ به مرحله بهره‌برداری رسید.
شاید به دلیل شرایط جغرافیایی به نظر بیاید شهرها و استان‌های شمالی توان استفاده از نیروی خورشید برای تولید سوخت را ندارند اما نیروگاه خورشیدی زیباشهر با ظرفیت ۱۰۰ مگاوات و نیروگاه خورشیدی شهید سلیمی در شهرستان نکا استان مازندران، از موارد نقض این نظر است.
در آذربایجان شرقی نیز، تعداد کل نیروگاه‌های خورشیدی نصب شده در حوزه جغرافیای شرکت توزیع نیروی برق تبریز ۳۹ مورد و با ظرفیت کلی ۵۱۸ کیلووات است. از جمله این نیروگاه‌ها، نیروگاه خورشیدی تبریز با ظرفیت تولید اسمی ۵۰.۴ کیلووات است که در شهر تبریز قرار دارد. این نیروگاه از نوع هیبریدی یعنی بادی و خورشیدی است. در سال ۱۳۹۹ نیز نیروگاه برق ۱۵ کیلوواتی خورشیدی قابل اتصال به شبکه برق در منطقه شهرک صنعتی آخولای در تبریز راه‌اندازی شد. همچنین شهریورماه سال ۱۴۰۲ با امضای تفاهم‌نامه همکاری مشترک در زمینه توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در آذربایجان شرقی بین وزارت نیرو و استانداری، مقرر شد ۲۷۲ مگاوات برق توسط هفت شهرک صنعتی بخش خصوصی تولید شود. در این استان همچنین طرح ساخت نیروگاه خورشیدی ۲۵۰ مگاواتی هریس نیز پیگیری می‌شود.
دستور کار آینده؛ توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
ایران در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر فرصت‌های زیادی را از دست می‌دهد. از میان انرژیهای حاصل از آب، باد، نور خورشید، جاذبه ماه، جزرومد، زیست‌توده و ژئوترمال (زمین‌گرمایی)، تنها انرژی حاصل از آب، کمی بادی و خورشیدی و کمتر زمین‌گرمایی و زیست‌توده موردتوجه قرار گرفته‌اند
به دلیل تغییرات اقلیمی، برای کاهش اثرات منفی این تغییرات، خشکسالی، کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی، افزایش بازده و پایداری شبکه برق، کاهش اتلاف انرژی، مقرون‌به‌صرفه و پاک بودن، صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی و گازوئیل، در آینده باید سهم نیروگاه‌هایی که از منابع پاک در تولید انرژی استفاده می‌کنند، بیشتر شود.
در قانون بودجه ۱۴۰۲ صنایع انرژی‌بر مکلف شدند ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه ایجاد کنند که ۹ هزار مگاوات از محل نیروگاه‌های حرارتی با راندمان ۵۵ درصد و هزار مگاوات هم از انرژی تجدیدپذیر تولید شود. دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ و در راستای حمایت از توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، معادل ۶۵ درصد از عوارض قانون حمایت از صنعت برق کشور را جهت تولید برق به شیوه‌های تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌های این حوزه اختصاص داده است. مطابق با اعلام وزارت نیرو این وزارتخانه برای تولید ۱۰ هزار مگاوات توان از انرژیهای تجدیدپذیر تا پایان سال ۱۴۰۴برنامه دارد./ پیام ما
