​دور نگه‌داشتن اقتصاد از سیاست

اخبار سبز کشاورزی؛ ​مجمع جهانی اقتصاد، اجلاس سالانه خود را برای پنجاه و چهارمین بار در شهر داوُس سوئیس در روزهای ۱۵ تا ۱۹ ژانویه (۲۵ – ۲۹ دی۱۴۰۲) برگزار کرد. در این اجلاس، ۲۸۱۲ شرکت‌کننده، ۸۹۹ سخنران، ۱۴۴۸ سازمان و بنگاه، ۳۵۰ مقام دولتی از ۱۲۵ کشور شرکت کردند و ۴۵۰ جلسه-میزگرد برگزار شد.

حدود ۷۵۰ نفر از شرکت‌کنندگان از آمریکا بودند. کشورهای بعدی از نظر تعداد بالای شرکت‌کننده عبارت بودند از: انگلستان، سوئیس، هند، عربستان، امارات، چین، آلمان و هلند.

خارج از جهان غرب، هند و عربستان حضوری پررنگ داشتند و در سخنرانان آنها انرژی، امید، حسِ تعلقِ قوی به کشور، تسلط بر موضوعات و اعتماد به نفس موج می‌زد.

با توجه به اقدامات دولت بایدن طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ که محدودیت‌هایی برای سرمایه‌‌گذاری بخش خصوصی آمریکا در چین ایجاد کرده است؛ چینی‌ها در سخنرانی‌ها و اظهارات خود تلاش می‌کردند جهان را برای کار و فعالیت در کشور خود تشویق کنند.

در اجلاس ۲۰۲۴، حتی یک نفر از داخل روسیه دعوت نشد و فضای جلسات به شدت ضد روس بود. وقتی سخنرانی زِلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پایان یافت؛ حضار بالغ‌بر ۲۰۰۰ شرکت‌کننده برای شش دقیقه به‌طور ایستاده برای او که سخنان تندی علیه روسیه و رئیس‌جمهور آن ایراد کرده بود، کف زدند و تشویق کردند.

در میان رهبران جهان شاید سخنان عمومی و خصوصی نخست‌وزیر ویتنام بسیاری را تحت‌تاثیر قرار داد.

او گفت: که کشورش تاریخ سختی را با آمریکا و چین تجربه کرده است؛ ولی در دهه ۱۹۹۰ هیات‌حاکمة آن کشور وضعیت زندگی، منافع ملی و ثروتمندشدن ویتنام را بر تسویه‌حساب تاریخی با قدرت‌های بزرگ ترجیح داد.

ویتنام امروز با هیچ قدرتی توافق نظامی ندارد. به‌واسطه سیاست‌های حمایت از بخش خصوصی و مشوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی، یکی از Hubهای فناوری و تولید در آسیا شده و عموم بنگاه‌های IT در این کشور حضور فعال دارند.

IT

شاید نزدیک به ۸۰درصد مباحثِ میزگردها و کارگاه‌های داوس ۲۰۲۴ حول محور IT و هوش‌مصنوعی بودند. فضای تئوریک این مباحث تحت‌تاثیر یک تحقیق مجمع جهانی اقتصاد پیرامون مخاطرات اقتصاد جهانی دو سال آینده از یک طرف و ۱۰ سال آینده از طرف دیگر بود.

انرژی پاک

با توجه به رشد جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰، موضوع انرژی و کارآمدی در استفاده از انرژی نه‌تنها در غرب بلکه در چین از موضوعات کلان حکمرانی نوین است. ۱۰ سال پیش از هر ۲۵ خودرو یک خودرو الکتریکی بود که هم‌اکنون به یک خودرو از هر پنج خودرو رسیده است. چینی‌ها ۸۰درصد باتری‌های خودروهای الکتریکی در جهان را می‌سازند که از حدود ۲۰ سال پیش سرمایه‌گذاری برای آن را آغاز کردند.

مدل جدید کسب و کار

در یکی از کارگاه‌های حکمرانی، محققی به نام Andrew McAfee کتاب جدید خود را با عنوان The Geek Way معرفی کرد. در این کتاب مدل‌های بنگاه‌داری مدرن مورد بررسی قرار گرفت. اگر در گذشته با مشخص کردن اهداف، جزئی‌کردن افق‌ها، عملیاتی کردن اهداف-افق‌ها و گماشتن تیم‌هایی برای تشکیل جلسه برای تحقق اهداف بنگاه‌ها طراحی و مدیریت می‌شد؛ هم‌اکنون بنگاه‌ها دو گروه عمده دارند و بسیاری از گروه‌ها و جلسات و تشکیلات هرمی برچیده شده‌اند.

ماهیت قدرت در کشورهای بزرگ

نقش دولت‌ها و حاکمیت‌ها در مدیریت منطقی این فرآیند رقابتی تعیین‌کننده است. رئیس شرکت کوکاکولا که مرکزیتی در هند برای بازارهای آسیایی خود ایجاد کرده و ۳۵۰ هزار نفر هندی را در استخدام خود دارد، حدود ۸۰۰ میلیون دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کرده است.

او معتقد بود که دولت هند به‌مراتب از جامعه و بخش خصوصی در استفاده از فناوری، تسهیل فرایندهای تولید، نظام آموزشی و سرعت در تصمیم‌سازی جلوتر است.

انتخابات در سال ۲۰۲۴

در سال ۲۰۲۴، حدود سه میلیارد نفر در چهل کشور، مقامات اجرایی خود را انتخاب خواهند کرد. این جمعیت حدود ۶۵درصد از تولید ناخالص جهان را تولید می‌کنند. در هیچ سالی در تاریخ دموکراسی، که امسال در سال ۲۰۲۴ یک قرن از آن گذشت، تا این اندازه انتخابات اروپا و آمریکا تعیین‌کننده نخواهد بود. با توجه به اینکه اروپایی‌ها نگران پیامدهای جنگ اوکراین، کاهش نرخ رشد اقتصادی و مسایل زیست‌محیطی هستند، احتمال تمایل به احزاب دست‌راستی در این قاره افزایش پیدا کرده است.

چالش‌های تبادلات جهانی

یکی از افرادی که در جلسه‌های اقتصادی داوس حضور بسیار پررنگی داشت، خانم Ngozi Okonjo-Iweala دبیر سازمان تجارت جهانی(WTO) بود. ایشان برای تشویق کشورهای جنوب در پیوستن به نهضت انرژی‌های پاک اشاره داشت که کربن‌زدایی (Decarbonization) به معنای صنعت‌زدایی(De-industrialization) نیست، بلکه افزایش بهره‌وری از انرژی در فرآیندهای تولید است.

دور نگه داشتن اقتصاد از سیاست

در داوس ۲۰۲۴، در ۴۵۰ جلسه و میزگرد فقط در حدود ۱۰ جلسه به مسایل سیاسی، امنیتی، منطقه‌ای و ژئوپلیتیک پرداخته شد و عموماً این اعتقاد وجود داشت که باتوجه به بحران/جنگ در سه منطقه جهان (تایوان، اوکراین و غزه) اقتصاد جهانی در حال پیشرفت است. حتی ناامنی‌های منطقه دریای سرخ و کانال سوئز باعث افزایش قیمت نفت نشده زیرا عرضه نفت از تقاضا بالاتر است و در کنار این بحران‌های امنیتی و ژئوپلیتیک، رشد و توسعه اقتصادی در حال تحقق است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت -  شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳