مکانیزاسیون کشاورزی در افغانستان
بازاری مهیا برای صنعتگران ایرانی
کشاورزان افغانستانی برای تامین ماشینآلات لازم بهمنظور اجرای یک فعالیت مدرن کشاورزی چشم به همسایگان خود و توانمندیهای فنی و فناورانه آنها دوختهاند
اخبار سبز کشاورزی؛ با آنکه به نظر میرسد افغانستان از نظر دارا بودن ماشینآلات و سختافزار تجهیزات کشاورزی کشوری پیشرفته نباشد، اما در سال گذشته میلادی ۲۰۲۳ تعدادی خرمنکوب از افغانستان به آسیای میانه صادر شده است و همزمان برای برخی کارخانههای تولید تراکتور با سرمایهگذاری افغانستانیهای مقیم کشورهای دیگر نیز در حال تاسیس است که نشان میدهد دولت جدید کابل موضوع مکانیزه شدن کشاورزی را جدی گرفته و در جهت حصول آن گامهای پرشتاب برمیدارد و برخواهد داشت.
البته کشاورزی در افغانستان بسیار سنتی و عقب نگه داشته شده است و هنوز هم مانند برخی مناطق آفریقایی از حیوانات بهجای تراکتور استفاده میشود و گاوآهنها بهوسیله اسب و گاو و روی زمین کشیده میشود.
این امرها حاصل نبود امکانات و سختافزار مناسب و به میزان کافی از یکسو و نبود توان مالی کشاورزان برای خرید تجهیزات از سوی مصرفکنندگان از سوی دیگر است.
از این بابت اگر قرار باشد که زراعت و کشاورزی در همسایه شرقی ایران به تجهیزات مناسب و امکانات ضروری مجهز شود، در وهله اول باید قدرت مالی کشاورزان افغانستانی افزایش و امکان دسترسی آنان به سختافزار و تجهیزات مدرن فراهم شود.
البته تجهیزات کشاورزی فقط تراکتور، خرمنکوب و مانند آن نیست، بلکه کشاورزی امروز ابزار را جایگزین انسان و حیوان کرده و به این ترتیب بهرهوری در انجام کارها را افزایش داده و باعث ارتقای میزان، حجم و وسعت فعالیتهای کشاورزی در پهنه خاکی جهان شده، روشن است که این امر باید در افغانستان نیز انجام شود.
کشاورزان افغانستانی برای تامین ماشینآلات و تجهیزات لازم بهمنظور اجرای یک فعالیت مدرن کشاورزی، چشم به همسایگان خود و توانمندیهای فنی و فناورانه آنها دوختهاند.
ازجمله این کشورها ایران است که در دیدارهایی که میان مقامات وزارت زراعت و مالداری افغانستان با طرفهای ایرانی انجام شد این تقاضا و علاقه کشاورزان افغانستان به دریافت تجهیزات و سختافزار کشاورزی، به اطلاع مقامات و صاحبان واحدهای تولیدی ایرانی رسانده شد جالب است که افغانستانیها پیش و بیش از آنکه بخواهند ماهی خریداری کنند به دنبال یاد گرفتن توربافی هستند میخواهند سرمایهگذاران و صنعتگران ایرانی به جای صادرات کالای آماده مصرف به این کشور کارخانههای تولیدی ماشینآلات و تجهیزات کشاورزی تاسیس کنند و راهاندازی نمایند.
روشن است که پس از پایان دوره سرمایهگذاری و بازگشت سود و سرمایه، حتی اگر سرمایهگذار به هر دلیل واحد تولیدی خود را ترک و رها کند و از افغانستان خارج شود، واحد تولیدی برای افغانستانیها باقی میماند و شهروندان آن کشور وارث صنعتی میشوند که میتوانند آن را تقویت کرده و توسعه و تداوم دهند.
البته ایران در زمینه ساخت و تولید ماشینآلات کشاورزی کشوری توسعه یافته و صاحب صنعت محسوب میشود و بسیاری از اقلام و تجهیزات کشاورزی در کشورمان ساخته میشود، اما قیمت تمام شده کالا و فراوانی تعداد آن، محل اشکال است؛ چنانکه قیمت کمباین در ایران به حدود ۸۰۰ میلیون تومان میرسد که معادل حدود ۱۱ هزار دلار است.
این در حالی است که برای دریافت کمباین در ایران صف خرید تشکیل شده و تنها کارخانه کمباین سازی در ایران نتوانسته به همه تقاضاهای ایرانیان پاسخ دهد.
علاوهبر این در مواردی که تجهیز کشاورزی مازاد تولید در کشورمان وجود دارد، مخصوصاً بخش خصوصی علاقه زیادی دارد که محصولش را به افغانستان کند؛ بهویژه آنکه نه فقط برگشت پول حاصل از صادرات از افغانستان به کشورمان به دشواری فرایندی که در کشورهای دیگر وجود دارد، نیست، بلکه صادرکنندگان میتوانند با کمترین هزینه درآمد ارزی خود را به هر نقطه از جهان که مایل باشند، انتقال دهند و تحریمهایی که گریبان امور مالی را در ایران گرفته، در افغانستان وجود ندارد.
علاوهبر این تولیدکنندگان ایرانی میتوانند محصولات مازاد نیاز بازار افغانستان را از همان سو صادر کنند که البته این صادرات کالا به دشواری صادرات کالا از مبدأ ایران نیست.
از این بابت گمان میرود بازار خوبی در مقابل تجهیزات و سختافزار کشاورزی تولید ایران در همسایه شرقیمان وجود داشته باشد.
این بازار البته ابعاد گستردهای دارد و شمار زیادی از افغانستانیهای شاغل در امور زراعی و باغی را شامل میشود. جالب است که دولت مرکزی کابل نیز علاقهمند است ارتباط تجاری و فناورانه با ایران بهطور روزافزونی افزایش یابد؛ بهویژه ارتباطات فرهنگی و سهولت حمل و نقل به افزایش علاقهمندی حاکمان افغانستانی برای گسترش و افزایش ارتباطات اقتصادی و صنعتی با ایران کمک کرده است.