نهمین کنگره جهانی کشاورزی حفاظتی؛ آفریقای جنوبی- کیپ تاون

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ سال‌های طولانی‌ است که اراضی کشاورزی در کشور ما به‌صورت سنتی با گاوآهن برگردان‌دار زیر و رو شده و با خاک‌ورزی‌های متعدد مبادرت به کشت انواع محصولات زراعی به ویژه گندم می‌گردد.

اراضی زراعی چه در حالت آبی و چه در حالت دیم، شخم و دیسک زده می‌شود و در برخی نقاط کشور بقایای محصول بعد از برداشت  نیز آتش زده می‌شود تا زمین برای کشت بعدی به اصطلاح آماده گردد؛ اما غافل از این امر که به استنادات پژوهش‌های علمی متعدد جهانی و داخلی این آتش زدن بقایای گیاهی مرگ تدریجی خاک و منبع حیات در زمین را به دنبال دارد و باید از آن جلوگیری نمود.

سرعت تخریب خاک‌ها بیست برابر بیشتر از سرعت تشکیل آن‌هاست

خاک‌ها به‌عنوان زیست‌بنیان طبیعت تأمین‌کننده بیش از ۹۵ درصد غذا، فیبر و سوخت جامعه بوده و ۲۵ درصد تنوع زیستی موجود در هستی را میزبانی می‌کنند.

به همین خاطر حفظ و نگهداری خاک باید یک اولویت باشد؛ زیرا تجدیدپذیری خاک نسبت به آب سخت‌تر است. سرعت تخریب خاک‌ها بیست برابر بیشتر از سرعت تشکیل آن‌هاست.

کشاورزی حفاظتی (Conservation Agriculture)  به عنوان یک رویکرد جدید کشت و سازگار با محیط زیست به عنوان یک بسته کامل شامل سه اصل به هم پیوسته 1-حداقل دستکاری مکانیکی خاک با تکیه بر کشت بی‌خاک‌ورزی، (No-Till planting)  2- مدیریت و حفظ بقایای گیاه قبلی و 3- رعایت اصول تناوب زراعی با حداقل سه نبات است.

این شیوه اکوسیستم‌نگر طبق آخرین آمار سال 2019-2018  فائو در بیش از 205 میلیون هکتار اراضی زراعی جهان در بیش از 100 کشور توسط کشاورزان اجرا و استفاده می‌شود.

کشاورزی حفاظتی راهکاری برای حفظ ساختار خاک

در حقیقت کشاورزی حفاظتی راهکاری برای حفظ ساختار خاک و استفاده بهینه از آب و همچنین تولیدات پایدار محصولات غذایی است.

این روش کشاورزی بر پایه حفاظت از خاک، آب و گیاه بنا شده و یکی از راه‌های موثر برای برون‌رفت از بحران تغییرات اقلیمی پیش‌رو، خشکسالی، مدیریت آب و جبران مواد آلی خاک برای اقتصادی کردن کشاورزی است.

تخریب ساختمان خاک، فرسایش خاک، افزایش هزینه‌های تولید، کاهش نفوذپذیری آب، کاهش ظرفیت نگهداشت آب در خاک به علت فقر کربن آلی خاک، متراکم شدن خاک و کاهش نفوذ ریشه و قدرت خاک در نگهداری عناصر غذایی و تغذیه گیاه، تنها بخشی از زیان‌هایی بوده که به‌خاطر عملیات ناپایدار کشاورزی و مدیریت اشتباه، گریبان خاک‌های کشاورزی ما را گرفته است.

مزایای کشاورزی حفاظتی

از مزایای کشاورزی حفاظتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: افزایش ماده آلی خاک، افزایش فعالیت‌های زیستی  خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش فشردگی خاک، افزایش نفوذپذیری خاک، کاهش تبخیر از سطح خاک، جلوگیری از روان‌آب، کاهش انرژی مصرفی در عملیات کشاورزی، کاهش نیروی کارگری مورد نیاز، کاهش هزینه‌های تولید،کنترل بیولوژیک آفات، کاهش مصرف سوخت، افزایش ظرفیت مزرعه‌ای عملیات کشاورزی، حفظ محیط زیست و صرفه‌جویی در زمان انجام عملیات کشاورزی.

کنگره جهانی و بین‌المللی کشاورزی حفاظتی که بزرگ‌ترین کنگره در زمینه آموزش، پژوهش، توسعه و ترویج کشاورزی حفاظتی در سطح جهان است هر سه سال یکبار در یک قاره برگزار می‌گردد که در آن اساتید فن، پژوهشگران، کارشناسان، کشاورزان، دانشجویان دانشگاه‌ها، تولیدکنندگان ادوات کشاورزی و سایر علاقه‌مندان به این مقوله با ارائه مقالات و سخنرانی‌ها و برگزاری کارگاه‌های آموزشی و همچنین بازدیدهای مزارع کشاورزی حفاظتی به تبادل نظر پرداخته و از تجربیات یک دیگر آگاه می‌شوند.

اولین کنگره در سال 2001 در قاره اروپا کشور اسپانیا و شهر مادرید برگزار گردید. دومین کنگره در سال 2003 در کشور برزیل، سومین کنگره در سال 2005 در شهر نایروبی پایتخت کنیا، چهارمین کنگره در سال 2009 در دهلی نو پایتخت هندوستان، پنجمین کنگره سال 2011 در قاره اقیانوسیه و کشور استرالیا برگزار گردید. ششمین کنگره در سال 2014 در کشور کانادا، هفتمین کنگره در سال 2017 در قاره آمریکای جنوبی کشور آرژانتین و هشتمین کنگره در سال 2021 در قاره اروپا و کشور سویس برگزار شد.

اکنون نهمین کنگره در سال 2024 در قاره آفریقا و کشور آفریقای جنوبی برگزار می‌گردد. نهمین کنگره در مرکز بین المللی همایشهای شهر کیپ تاون آفریقای جنوبی در تاریخ‌های 22 لغایت 25 جولای 2024 یعنی اول لغایت 4 امرداد 1403 برگزار می‌گردد. اینجانب محمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر بین المللی کشاورزی حفاظتی از استان گلستان که در هشتمین کنگره برگزار شده در سویس عضو کمیته علمی این کنگره بودم در نهمین کنگره نیز عضو کمیته علمی این کنگره بوده که 13 مقاله رسیده به این کنگره را ارزیابی نمودم و قرار است دو مقاله حاصل تحقیقات صورت گرفته در کشور ایران را در دو روز جداگانه در این کنگره به صورت شفاهی ارایه نمایم.

کشاورزی اگرچه کشاورزی حفاظتی یک راهبرد اثبات شده برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و افزایش ترسیب کربن می باشد، اما هنوز ارقام پذیرش این رویکرد بایدخیلی در جهان به ویژه آفریقا بالاتر باشد.

نهمین کنگره جهانی کشاورزی حفاظتی سعی در ارائه راهکارهای عملی کشاورزی پایدار که منتج از تحقیقات جهانی باشد خواهد نمود.

سه روز 22 لغایت 24 جولای برای ارایه مقالات و روز 25 جولای (جمعه 5 امرداد 1403) برای بازدید از یک مزرعه تحقیقاتی موسوم به Langgewens اختصاص یافته است. تمام ارائه ها به زبان انگلیسی خواهد بود. ترجمه هم‌زمان به زبانهای  اسپانیایی و فرانسوی نیز در محل کنگره صورت خواهد گرفت.

اهداف:

-راه‌حل‌های عملی برای افزایش پذیرش CA و توسعه سریع تر آن به مقیاس وسیع با تاکید اشاره ویژه روی قاره آفریقا.

-روش‌ها و مثال‌های عملی از طریق مطالعات موردی، مقابله با چالش‌های واقعی یا درک شده در سیستم .CA این شامل طبقه بندی مواد مغذی، مدیریت یکپارچه حاصلخیزی و اسیدیته خاک، وجین، مدیریت جامع دام و آفات است.

-کمی سازی و اندازه گیری سلامت خاک.

موضوعات فرعی جلسه:

- نمونه هایی از پذیرش موفق کشاورزی حفاظتی و آموخته های حاصل از تلاش های کشاورزی حفاظتی در سراسر جهان

-مزایای کشاورزی حفاظتی در سطح مزرعه و اکوسیستم های کشاورزی که کشاورزان و جامعه و محیط زیست از آنها بهره می برند.

-جریان سازی کشاورزی حفاظتی با سیاست ملی و حمایت نهادینه برای افزایش پذیرش کشاورزی حفاظتی از بالا دست و پایین دست.

-ترویج دانش مبتنی بر کشاورزی حفاظتی و سیستم های نوآوری و به اشتراک گذاری اطلاعات و ارتباطات.

جلسات ویژه:

-دو میزگرد کشاورزان: 1-  سیستم های کشت (زراعت یک ساله و چند ساله) 2-سیستم های یکپارچه زراعی و دامی (محصولات یکساله و چند ساله و مراتع وسیع).

-بحث پانل: "گام بعدی برای CA چیست؟

-بحث پانل: "اندازه گیری های سلامت خاک – حسی و غیر حسی

-بحث پانل: «چالش‌ها در کشاورزی حفاظتی خرده مالکان در سراسر جهان."

سخنرانان کلیدی ملی و بین المللی دعوت خواهند شد تا به موضوعات فرعی و رویدادهای جانبی بپردازند.

برنامه روز عملی:

پنجشنبه، 25 جولای 2024 برابر با  4 امرداد 1403 برنامه بازدید از مزرعه تحقیقاتی لانگونز( Langgewens ) واقع بین مالمزبری( Malmesbury) و مارزبرگ( (Moorreesburg در منطقه سوارتلند صورت می گیرد.

در این مزرعه که متعلق به وزارت کشاورزی کیپ غربی می باشد آزمایش‌های کشاورزی حفاظتی متعددی صورت می گیرد.

این سایت توسط وزارت کشاورزی کیپ غربی، دانشگاه Stellenbosch و شرکت های خصوصی اداره می گردند. در این روز از این محل و فعالیتهای انجام شده پژوهشگران، کارشناسان و کشاورزان بازدید به عمل خواهد آمد که نمونه خوبی از تلفیق سیستم دام و سیستمهای کشت زراعی است.

در این کنگره اینجانب عضو کمیته علمی این کنگره دو مقاله به صورت سخنرانی ارائه خواهم نمود که عناوین این مقالات به شرح ذیل هستند:

1-اثر کشاورزی حفاظتی بر روی کربن آلی خاک در ناحیه خشک و نیمه خشک دیم آق قلا واقع در شمال استان گلستان

The Effect of Conservation Agriculture on Organic Carbon Content in Arid and Semi-arid Areas: A Case Study of Rainfed Lands in Aq-Qala city, Northern Iran

2- مقایسه کارآیی مصرف انرژی روشهای کشاورزی حفاظتی و مرسوم در زرعت پنبه، کلزا و پنبه آبی در استان گلستان.

Comparison the efficiency of energy consumption of Conservation Agriculture and conventional methods in wheat, rapeseed and irrigated cotton crops in Golestan Province, Iran