معرفی ترکیبات موجود در پیاز و خواص آن
پیاز گیاهی دو ساله از خانواده آلیاسه و از نزدیکان سیر، تره‌فرنگی و پیازچه است. این گیاه دارای یک پیاز (غده زیرزمینی) گوشتی و لایه‌لایه است
اخبار سبز کشاورزی؛ پیاز (Allium cepa) گیاهی دو ساله از خانواده آلیاسه (Alliaceae) و از نزدیکان سیر، تره‌فرنگی و پیازچه است. این گیاه دارای یک پیاز (غده زیرزمینی) گوشتی و لایه‌لایه است که بخش خوراکی آن را تشکیل می‌دهد.
ریشه: سطحی و منشعب
ساقه: کوتاه و درون غده پیاز پنهان
برگ‌ها: باریک و استوانه‌ای با سطح مومی
گل: به‌صورت چتری و سفید یا بنفش، در انتهای ساقه گل‌دهنده بلند
بذر: سیاه، کوچک و سه‌گوش
مواد مغذی پیاز (در ۱۰۰ گرم)
- انرژی: ۴۰ کالری
- کربوهیدرات: ۹.۳ گرم
- فیبر: ۱.۷ گرم
- پروتئین: ۱.۱ گرم
-چربی: ۰.۱ گرم
ویتامین‌ها و مواد معدنی
-ویتامین C: ۷.۴ میلی‌گرم (تقویت ایمنی)
- ویتامین B6: ۰.۱۲ میلی‌گرم (بهبود عملکرد مغز)
-فولات (B9): ۱۹ میکروگرم (مهم برای رشد سلولی)
- پتاسیم: ۱۴۶ میلی‌گرم (تنظیم فشار خون)
- منگنز: ۰.۱۲ میلی‌گرم (آنتی‌اکسیدان و سلامت استخوان)
نکته: پیاز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند کورستین و ترکیبات گوگردی است که فواید دارویی زیادی دارند.
مواد مؤثره موجود در پیاز
۱. ترکیبات گوگردی (Sulfides & Thiosulfinates)
مهم‌ترین عامل عطر و طعم تند پیاز، ترکیبات گوگردی مانند آلیل پروپیل دی‌سولفید و آلیسین است که هنگام خرد شدن پیاز آزاد می‌شوند. این ترکیبات خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدسرطانی دارند.
خواص ترکیبات گوگردی:
-کاهش کلسترول و تری‌گلیسرید
- کاهش خطر ابتلا به سرطان
-تنظیم فشار خون
- خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی
۲. فلاونوئیدها (Quercetin & Kaempferol)
پیاز حاوی فلاونوئیدهای قوی مانند کورستین (Quercetin) و کمفرول (Kaempferol) است که آنتی‌اکسیدان‌های بسیار قوی محسوب می‌شوند.
خواص فلاونوئیدها:
- کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی
-کاهش خطر بیماری‌های قلبی
-محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو
-تنظیم قند خون.
۳. ویتامین‌ها و مواد معدنی
پیاز سرشار از ویتامین C، ویتامین B6، اسید فولیک و مواد معدنی مانند پتاسیم و منگنز است.
نقش ویتامین‌ها و مواد معدنی:
-ویتامین C: تقویت سیستم ایمنی و افزایش جذب آهن
-پتاسیم: تنظیم فشار خون و حفظ سلامت قلب
-ویتامین B6: کمک به متابولیسم بدن و بهبود عملکرد مغز
خواص درمانی پیاز
۱. تقویت سیستم ایمنی
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در پیاز، به‌ویژه ویتامین C و فلاونوئیدها، به مقابله با رادیکال‌های آزاد و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
۲. تنظیم قند خون و پیشگیری از دیابت
کورستین و ترکیبات گوگردی موجود در پیاز به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش قند خون کمک می‌کنند. مصرف پیاز می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید باشد.
۳. سلامت قلب و عروق
-کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL)
- کاهش فشار خون
-جلوگیری از لخته شدن خون
مطالعات نشان داده است که ترکیبات گوگردی و فلاونوئیدها در پیاز می‌توانند از بیماری‌های قلبی جلوگیری کنند.
۴. خاصیت ضدسرطانی
کورستین و ترکیبات گوگردی پیاز نقش مهمی در کاهش رشد سلول‌های سرطانی، به‌ویژه در سرطان‌های معده، کولون و سینه دارند.
۵. خاصیت ضدالتهابی و کاهش درد مفاصل
پیاز به دلیل داشتن کورستین و سایر فلاونوئیدها، التهاب را کاهش داده و می‌تواند در بهبود بیماری‌هایی مانند آرتروز و رماتیسم مفید باشد.
۶. بهبود عملکرد دستگاه گوارش
- افزایش رشد باکتری‌های مفید روده (پری‌بیوتیک‌ها)
- کاهش نفخ و مشکلات گوارشی
- جلوگیری از یبوست
فروکتوالیگوساکاریدها (FOS) در پیاز، به عنوان یک پری‌بیوتیک، به تقویت باکتری‌های مفید روده کمک می‌کنند.
نتیجه‌گیری
پیاز (Allium cepa) فراتر از یک ماده غذایی ساده، یک داروی طبیعی با خواص بی‌شمار است. سرشار از ترکیبات گوگردی، فلاونوئیدها، ویتامین‌ها و مواد معدنی، این گیاه به تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت قلب، تنظیم قند خون، کاهش التهاب و حتی پیشگیری از برخی سرطان‌ها کمک می‌کند.
مصرف منظم آن، چه به‌صورت خام، پخته، می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت بدن داشته باشد. بااین‌حال، رعایت تعادل در مصرف آن برای جلوگیری از مشکلات گوارشی توصیه می‌شود. پیاز نه‌تنها یک چاشنی خوش‌طعم، بلکه یک راهکار طبیعی برای ارتقای سلامتی است.
