10 تریلیون دلار صرفه‌جویی

اخبار سبز کشاورزی؛ بارها از کثرت تولید ضایعات غذایی توسط مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و زیان‌های چندجانبه ناشی از آن از قبیل هدردادن آب، نهاده‌ها، هزینه‌های حمل و نقل، انواعی از انرژی، تولید زباله و آلاینده‌های محیط زیست، انتشار بیماری‌ها و گسترش آفات و موارد مشابه دیگر، بسیار سخن گفته شده است، اما کمتر به اندیشیدن در یافتن راهکارهایی به منظور تجدیدنظر در چگونگی جلوگیری از نابود کردن این منابع غذایی که نیازمندان بسیاری می‌توانند شکم خود را با آن‌ها سیر کنند، پرداخته شده است.

در گزارشی که توسط کمیسیون سیستم‌های غذایی(FSEC) درباره وضعیت سیستم‌های جهانی تولیدغذا از قبیل نحوه تولید و چگونگی توزیع آن ارائه شده معلوم گردیده که هزینه‌های مصرف شده بسیار بیش از آن چیزی است که باید موجب رفاه عموم گردد است.

بنابراین، تجدیدنظری بنیادین و اساسی در سیستم غذایی جهان لازم است تا ضمن پایداری هر چه بیشتر قیمت کالاهای تولیدی کشاورزی تا سال 2050، بتواند یک صرفه جویی 5 تا 10 تریلیون دلاری سالانه را که به ویژه برای جوامع فقیر و کم درآمد اهمیت بسیاری دارد، رقم بزند.

در ابتدا نظری به هزینه‌های مستقیم و تولید و توزیع سیستم‌های غذایی که در این گزارش آمده، می اندازیم.

1-هزینه‌های سلامت

تحت تاثیر قرار گرفتن و آسیب‌های وارده به نیروهای مولد، سالانه در حدود 11 تریلیون دلار برآورد می‌شود. این رقم از اثرات سوء تغذیه بر 740 میلیون انسان و از بیماری‌هایی از قبیل دیابت، سرطان، چاقی و فشار خون برای 770 میلیون نفر، به دست آمده است. با تمرکز بر روی تولید حاصل از هر واحد کاری معلوم گردیده که رشد تولید انبوه می‌تواند به کاهش قیمت‌ها منجر شود.

اما از سوی دیگر، دسترسی فزاینده به موادغذایی بیشتر و ارزان‌تر موجب بروز یک دور باطل از تقاضای بیشتر برای مواد ارزان‌تر و بالا رفتن میزان ضایعات و افزایش چاقی در کشورهای ثروتمند شده است.

با چنین روندی، تا سال 2030(6 سال دیگر)، هزینه‌های مستقیم درمانی و بهداشتی ناشی از اضافه وزن، می تواند از 600 میلیارد دلار کنونی به 3 تریلیون دلار منتهی شود.

2-هزینه‌های زیست محیطی

بازخورد اثرات منفی بر اکوسیستم و اقلیم‌ها سالانه معادل 3 تریلیون دلار پیش بینی شده است.

اقدامات کنونی در تولید یک سوم از گازهای آلاینده، از بین رفتن سالانه بیش از 6 میلیون هکتار از جنگل‌ها، نابودی تنوع زیستی، اثرات مازاد گاز ازت و نشت آن در آب‌های زیرزمینی و فضا، به تحمیل چنین هزینه‌هایی بر ساکنان کره زمین منجر خواهد شد.

با چنین سناریویی، تا سال 2050، تخمین زده می‌شود که 16 درصد به ضایع کردن موادغذایی افزوده شود. بین سال‌های 2020 تا 2050، سالیانه مساحتی در حد کشور فرانسه، از جنگل‌های طبعی نابود شده و همچنان از بین می  رود و 22 درصد به تولید گاز آلاینده ازت افزوده می شود که یکی از عوامل نابودی تنوع زیستی است.

3-فقر ساختاری

انعکاسات ناشی از فقر و درآمد اندک در بین افرادی که در حوزه های تولید غذا کار می کنند، همچنان ادامه خواهد داشت.

حال برای تغییر در سیستم‌های غذایی که منجر به آسیب‌ها مذکور نشده یا آن‌ها را کاهش می‌دهد، چه باید کرد:

1-تغییر الگوهای مصرف به سمت جیره‌های غذای سالم از طریق اجرای قواعد و قوانین در بازار مصرف و هرآنچه که بتواند مصرف کنندگان را به اتخاذ تدابیر درست تشویق نماید.

2-برنامه‌ریزی و اعمال مشوق‌های دولتی برای تعادل بین کشاورزی‌ها خرد و کلان به منظور حمایت از توان تولیدی خرده مالکان. در مورد نیاز به یارانه‌های هدفمند باید بازنگری و اولویت‌بندی به عمل آید و چنین کمک‌هایی به کشورهایی که اثرات بهتری در حفظ تنوع زیستی و محیط زیست به عمل می‌آورند،تعلق گیرد.

3-برقراری مشوق‌ها و سرمایه‌گذاری هدفمند حمایتی و مالیاتی از آن دسته سیستم‌های غذایی که موجب حفظ و ترسیب کربن در خاک و کاهش آلودگی توسط ازت را به اجرا در می‌آورند.

3- نوآوری در افزایش بهره‌وری از کار و کارگران، فرصت امرار معاش و کسب درآمد و به ویژه برای کارگران فقیری که در سیستم‌های تولید غذا کار می کنند، به عنوان مثال بهبودی در روش‌های پرورش و تولید گیاهان در کشورهای فقیر و کم درآمد، حمایت از پایداری محیط زیست و تنوع زیستی و سیستم‌های با آلایندگی کمتر.

4-ارتقاء امنیت شبکه‌هایی که برای افراد فقیر و به ویژه کودکان درصدد تهیه غذا و رساندن آن به چنین افرادی هستند.

به کارگیری چنین تمهیداتی می تواند سالانه بین 200 تا 500 میلیارد دلار به کاهش هزینه های ناشی از سیستم های نادرست تولید و توزیع غذا کمک نماید، اگر چه چنین مزایایی می تواند بسیار بیش از این مقدار در سطح جهان باشد.