آلزایمر سیاست‌گذاری

توزیع هوشمند ابتر نماند

اخبار سبز کشاورزی | حدود یکسال از وعده توزیع هوشمند کالاهای اساسی از سوی وزارت جهاد کشاورزی می‌گذرد، شعاری که مطابق با نیاز روز جامعه و هماهنگ با تغییر ذائقه و رواج فرهنگ خرید اینترنتی از سوی مردم بود. در یک مقطع زمانی ابعاد مختلف این طرح دائماً از سوی مسئولان مرتبط در رسانه‌ها بیان می‌شد و به‌عنوان دستاوردی بزرگ از آن نام برده می‌شد؛ اما علی‌رغم اینکه این طرح بسیار ضروری بوده و هست، هم‌اکنون اجرای آن به فراموشی سپرده شده است.

جزئیات توزیع هوشمند از زبان وزیر جهاد کشاورزی

آبان ماه سال گذشته بود که وزیر جهاد کشاورزی همزمان با آغاز اجرای طرح نظارت و پایش تولید و عرضه کالاهای اساسی کشاورزی در سراسر کشور اعلام کرد: از هفته آینده توزیع هوشمند کالاهای اساسی در واحدهای صنفی بدون واسطه انجام می‌شود.

ساداتی‌نژاد مراسمی را به کلید زدن طرح پایلوت تحویل اینترنتی برخی کالاهای اساسی به مردم و خرده‌فروشان در مناطقی از شهر تهران و شماری دیگر از شهرها اختصاص داده و گفته بود: بر این اساس شهروندان تهرانی و شهرستان‌های مشخص شده می‌توانند با مراجعه به درگاه اینترنتی و سامانه بازرگام، مرغ و تخم‌مرغ را به قیمت مصوب سفارش داده و ۲۴ ساعت بعد درب منزل به‌صورت رایگان دریافت کنند.

بیشتر بخوانید:

• ضرورت استمرار هوشمندسازی زنجیره تامین تا توزیع

• آغاز توزیع هوشمند مرغ و تخم مرغ

همچنین واحدهای خرده‌فروشی هم می‌توانند نیاز خود را به فروش این دو قلم کالا در سامانه بازارگاه سفارش داده و با سود قانونی و قیمت مصوب به فروش برسانند.

وی تاکید کرده بود: سازوکار اجرای این طرح هم بدین‌گونه است که برای دو قلم کالای یاد شده یک مباشر توزیع در هر استان برگزیده شده که مرغ و تخم مرغ را از واحدهای تولیدی دریافت کرده و با قیمت مصوب مستقیما به دست مصرف‌کننده می‌رساند و براساس برنامه تعیین شده، قرار است این طرح ابتدا درشهر تهران و برخی کلانشهرها اجرایی و پس از مشخص شدن ایرادها و رفع نواقص به تدریج در سراسرکشور اجرایی شود.

دیگر خبری از توزیع هوشمند محصولات کشاورزی شنیده نمی‌شود؛ اما در این میان فراموشی یک سیاست‌گذاری اصولی و مطابق با گسترش فناوری اطلاعات و خرید و فروش مجازی در کشور به چشم می‌آید

همچنین به تدریج تمام ۲۵ قلم کالای اساسی که تنظیم بازار آن توسط ستاد اقتصادی دولت به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده، از طریق سامانه توزیع هوشمند بازرگام یا سامانه‌های دیگری که ممکن است به آن اضافه شود، بدون واسطه و با قیمت مصوب توزیع شود.

طرحی که شروع نشده، خاتمه یافت

این طرح به‌دلیل تطابق با نیاز و خواست مردم، مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته بود؛ اما پس از گذشت تنها چند ماه نشانه‌های شکست آن آشکار شد؛ برای نمونه عدم‌موفقیت در توزیع کالاهای کشاورزی و حتی میوه شب عید همچنین عدم توفیق سامانه‌های فروش آنلاین و زیان این پلتفرم‌ها باعث شد وزارت جهاد کشاورزی پس از گذشت مدتی کوتاه از برنامه‌های خود عقب نشینی کرده و توزیع هوشمند را کلاً حذف کند.

هم‌اکنون دیگر خبری از توزیع هوشمند محصولات کشاورزی شنیده نمی‌شود؛ اما در این میان فراموشی یک سیاست‌گذاری اصولی و مطابق با گسترش فناوری اطلاعات و خرید و فروش مجازی در کشور به چشم می‌آید.

هر چند طرح توزیع هوشمند به‌خصوص در سامانه بازرگام ایرادات بسیاری داشت و تجربه ناموفقی بود؛ اما کاستی‌های این طرح می‌توانست به‌عنوان یک تجربه برای اصلاح توزیع هوشمند کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی استفاده شود.

به هر حال، بازار تجارت مجازی برای کشور ما تجربه تقریبا جدیدی است و به‌خصوص در بخش کشاورزی بهره‌گیری از فضای مجازی به‌خصوص در زمینه بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی یک خلأ مدیریتی و سیاست‌گذاری وجود دارد که دولت می‌تواند با اتخاذ راهبردهای اساسی این زمینه را شکوفا کند.

توزیع هوشمند نیاز بازار و بخش کشاورزی

دلالان و واسطه‌ها در همه بخش‌های اقتصادی کشور فعالیت دارند؛ اما نقش آنها در بخش کشاورزی و فاصله قیمتی بالا از مزرعه تا سفره مردم بسیار پررنگ است؛ برای نمونه می‌توان محصول سیب‌زمینی را به‌عنوانی محصولی اساسی در سبد غذایی خانوار مثال زد که بر سر مزرعه قیمتی کمتر از 10هزار تومان دارد، اما تا کیلویی 20 هزار تومان هم به دست مصرف کننده می‌رسد.

وجود پلتفرم‌هایی برای عرضه کالا و محصولات کشاورزی بر پایه داده و اطلاعات درست می‌تواند نیاز بازار و بخش کشاورزی را مرتفع کرده و سبب کاهش واسطه‌ها شود

در مرغ و تخم مرغ و انواع میوه و … نیز دلالان سهم ویژه خود را دارند؛ در این میان کاهش واسطه‌ها یک حرف اصلی است که مسئولان به‌دنبال آن هستند؛ اما امروز با گسترش فضای مجازی و زیرساخت‌های موجود می‌توان از این فرصت بهره گرفت و با ایجاد بستری مناسب واسطه‌ها را کاهش داد.

وجود پلتفرم‌هایی برای عرضه کالا و محصولات کشاورزی بر پایه داده و اطلاعات درست می‌تواند نیاز بازار و بخش کشاورزی را مرتفع کرده و سبب کاهش واسطه‌ها شود. طرحی مطلوب که دیگر کشورها به آن توجه کرده‌اند و وزیر جهاد کشاورزی نیز قصد تحقق آن را داشت؛ اما به علت عدم اجرای اصولی و کارشناسی یک ایده جدید در بخش کشاورزی شکست خورده و فراموش شود.

با این حال در سال دوم فعالیت دولت سیزدهم و دیدگاه‌های وزیر جهاد کشاورزی انتظار این می‌رود بار دیگر توزیع هوشمند کالا و محصولات کشاورزی مدنظر وزارت جهاد کشاورزی قرار گیرد و این بار هدف کاهش واسطه‌ها و افزایش نقش نظارتی دولت در تنظیم بازار محصولات کشاورزی با تکیه بر قدرت فضای مجازی مد نظر باشد.