روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به کدام سو می‌رود؟
مصوبه مجلس درباره محدودسازی همکار ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پرسش مهمی را به وجود آورده که سرانجام همکاری میان ایران و آژانس چه خواهد شد
مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره محدودسازی همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پرسش مهمی را به وجود آورده که سرانجام چه رژیمی برای همکاری میان ایران و آژانس برقرار خواهد شد؟
اخبار سبز کشاورزی؛ در حالی که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها توضیح می‌دهند که حمله‌های هواپیماهای B-2 به تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز، فردو و اصفهان موفق یا بسیار موفق بوده است و این توانایی‌ها را برای سال‌های طولانی به عقب انداخته، رافائل گروسی مدیرکل سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای به طور مکرر در مورد توانایی‌های هسته‌ای، قدرت و دانش هسته‌ای ایران صحبت می‌کند، آن را می‌ستاید و ادعا می‌کند که ایران ظرف چند ماه آینده می‌تواند غنی‌سازی را با آبشارهای جدید سانتریفوژ از سر بگیرد و اورانیوم را غنی‌سازی، تولید و انباشت کند.
آیا واقعاً رافائل گروسی در این گونه سخنان گاه مبالغه‌آمیز، توانایی هسته‌ای ایران را ستایش می‌کند و به این ترتیب در مقابل اظهارات آمریکا و اسرائیل می‌ایستد؟ به نظر نمی‌رسد که گروسی در این اظهارات همان اهدافی را دنبال کند که صدا و سیما جمهوری اسلامی از اظهارات گروسی دریافت کرده است؛ پس از این اظهارات، صدا و سیما که رسانه‌ای ملی است و باید اهداف ملی را دنبال کند، سخنان گروسی را به طور احمقانه‌ای تبلیغ و بزرگنمایی می‌کند و حتی تیتر این اظهارات را در صدر اخبار خود انعکاس می‌دهد.
به نظر می‌رسد سردبیران و نویسندگان صدا و سیما واقعاً از این سخنان مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای خوشحال و شادمان شده و از آن استقبال کرده‌اند.
اما در واقع این اظهارات گروسی هشدار به کشورهای ایالات متحده، اروپا و اسرائیل است که کنار گذاشتن آژانس است از انجام فعالیت‌های نظارتی و فنی در ایران می‌تواند دیدبانی فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را از میان ببرد و مهم‌ترین چشم‌های فعال انعکاس دهنده پایش رفتارها، راهبردها و هدف‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را کور کند.
گروسی در این اظهارات در واقع بیان می‌کند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران بسیار توانمند و پرسرعت است و اگر همکاری این کشور با IAEA تعلیق شود و بازرسان آن به ایران راه داده نشوند، در کوتاه مدت ممکن است خطر مهمی اروپا آمریکا و اسرائیل را تهدید کند و هر آنچه در هفته‌های گذشته و از سوی آمریکا و اسرائیل علیه ایران انجام شده است را بی‌اثر سازد.
این اظهارات در واقع نوعی داغ کردن موضوع و اعلان قرمز برای اروپا، آمریکا و اسرائیل است تا شرایطی را به وجود آورند تا آژانس حتماً و به صورت مداوم به صحنه فعالیت‌های نظارتی خود بر در ایران بازگردد و به تغذیه اطلاعاتی آمریکا درباره این گونه فعالیت‌ها ادامه دهد.
در نتیجه آنچه هدف بزرگنمایی توان هسته‌ای ایران است، نه سرعت بازگشت ایران به غنی سازی و نه تحسین دانش قابل اعتماد هسنه ای ایران، که درخواست تسریع بازگشت بازرسان آژانس به ایران و تداوم تغذیه اطلاعاتی اروپا و آمریکا و اسرائیل است.
البته گمان نمی‌رود که مقامات جمهوری اسلامی ایران و بالاخص مقامات سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه کشورمان مانند صدا و سیما اسیر این حرف‌ها شده باشند؛ در حال حاضر ایران برابر قانون مصوب روزهای اخیر مجلس شورای اسلامی همکاری خود را با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای باید به حالت تعلیق درآورد، این قانون هنوز اجرایی نشده و اگرچه در حال حاضر همکاری میان ایران و آژانس قطع شده و تلاش گروسی برای بازدید از فردو و گزارش آسیب‌های آن به آمریکا و اسرائیل ناکام مانده است، اما این قانون هنوز اجرایی نشده و روشن است که چون این قانون مصوبه مجلس و تاییدیه شورای نگهبان را دارد و برای اجرا به دولت ابلاغ شده است، حتماً باید اجرایی و عملیاتی شود و گریزی از آن نیست. اما نه در ایران و نه در خارج از ایران کسی از مکانیزم اجرای آن خبر ندارد.
در عین حال به حالت تعلیق درآمدن همکاری‌های ایران باIAEA، بیش و پیش از هر چیز احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه را تشدید می‌کند؛ هم اکنون اروپایی‌ها به طور مکرر و مداوم در مورد تهدیدهایی که علیه گروسی و تعلیق همکاری‌های ایران با آژانس که از سوی مقامات و رسانه‌های ایران بیان و بر آن تاکید می‌شود، هشدار می‌دهند و می‌خواهند که محدودیت‌های اعمال شده در مورد همکاری ایران و آژانس رفع شود و این همکاری همکاری‌ها به حالت قبل بازگردد.
اما گمان نمی‌رود که این همکاری‌ها به حالت قبل بازگردد. گروسی در ماه‌های گذشته و با هدف مشاهده رضایت آمریکایی‌ها رفتارهای تخلف‌آمیز زیادی را مرتکب شده که بی‌اعتمادی شدیدی نزد ایرانیان به وجود آورده است.
دست‌کم در مورد مدیر کل فعلی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای احتمال ضعیف شدن این بی‌اعتمادی و یا پدید آمدن اعتماد بسیار دور از ذهن می‌نماید.
از این بابت شانسی برای بازگشت همکاری‌های ایران و آژانس وجود ندارد. در این شرایط پرسش اصلی آن است که مقامات ایرانی در مورد احتمال کشیده شدن پرونده کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل متحد و بازگشت تحریم‌ها یا همان فعال شدن مکانیزم ماشه چه تدبیری اندیشیدند و آیا در این باره به کمک روسیه و چین دل بسته‌اند؟
