تاثیر گرما بر کشت ذرت

برداشت غلات از جنوب کشور آغاز و تدریجا به حوزه‌های جغرافیایی بالاتر در حرکت است. کشاورزانی که امکان اجرای کشت دوم دارند معمولا اقدام به کاشت ذرت می‌کنند که می‌تواند مزایای دوگانه‌ای داشته باشد.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ مزیت اول برداشت آن به صورت علوفه که در این شرایط کمبود غذای دام بسیار اهمیت دارد و دوم برداشت به صورت دان که اهمیتی دوچندان دارد، چرا که می‌تواند برای بخش مرغداری و نیز خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد.

اما کشت ذرت پس از اماده سازی زمین و تهیه ملزومات آن می‌تواند با گرم شدن زمین و هوا که نقش مهمی در جوانه زدن بذور ان دارد، آغاز شود.

با فرارسیدن امواج گرمای اواخر بهار و ابتدای تابستان باید مزرعه را در مقابل تنش‌های گرمایی محافظت نمود.

گیاه ذرت به علت طی کردن مراحلی تقریبا جدا از یکدیگر، در صورت مواجه شدن باگرمای شدید، امکان دارد آسیبی به آن وارد شود. با گرم شدن کلی هوای زمین، هر یک درجه حرارت بالاتر از حد معمول می‌تواند اثرات منفی بر جای بگذارد. حال پرسشی که در این جا مطرح می‌شود آن است که علی رغم وجود رطوبت کافی در زمین، چه درجه‌ای از حرارت موجب کاهش محصول و خسارت می‌شود.

شاید خبر خوب برای کشاورز ذرت کار آن باشد که در صورت افزایش درجه حرارت در مراحل اولیه رشد، خسارت چندانی به وجود نمی‌آید و این در صورتی است که زمین به اندازه کافی مرطوب باشد. گرمایی که انسان حس می‌کند تا آنچه توسط گیاه ذرت دریافت می‌شود تفاوت دارد که نکته مهم در آسیب نزدن، وجود آب کافی در زمین است.

نکته مقابل این موضوع وجود آب بیش از حد نیاز و درجه اشباع در زمین است که به نوبه خود می‌تواند مضر باشد. آنچه کشاورز ذرت کار باید در آن دقت باشد، امکان ریشه‌دهی کافی گیاه و نفوذ آن‌ها در اعماق برای جذب آب است که در شرایط اشباع درازمدت به دست نمی‌آید.

در پاره‌ای اوقات دیده می‌شود که بعدازظهرها و در هنگام وزش باد، گیاهان نشانه‌هایی از تحت استرس گرمایی را نشان می‌دهند و تبخیر از آن‌ها بالا می‌رود که علت اصلی آن وجود آب زیاد در خاک است، چرا که ریشه‌ها قادر به جذب آب کافی برای برآورده نمودن نیاز آبی خود ندارند.

در مزارعی که ذرت آن‌ها به صورت پیش کاشت کشت گردیده و در مراحل نهایی رشد خود هستند در صورت بروز نشانه‌های گرده افشانی، گرمای زیادی می‌تواند نگران کننده و مضر باشد. در چنین شرایطی گیاه نیاز به اب بیشتر در ناحیه ریشه برای جذب مواد غذایی دارد. حال در صورت بالا بودن حرارت و خشک شدن سریع خاک، روند تلقیح برای چنین ذرت‌هایی کند شده و محصول نهایی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

بر اساس تحقیقات به عمل آمده، ذرت‎‌هایی که در مراحل 12 تا 14 برگی هستند، در صورت قرارگرفتن در استرس گرمایی به مدت 4 روز، بین 5 تا 10 درصد از محصول آن‌ها کاهش می‌یابد.

تعداد ردیف‌‎های دانه‌های ذرت بر روی بلال آن توسط رنگ دوازدهمین برگ ذرت شناسایی می‌شود، ضمن آن که مقدار دانه‌ها بر روی بلال اولیه، یک هفته پیش از ظهور کلاله‌ها مشخص می‌شود.

حال برخی از هیبریدهای ذرت که بر تنش گرمایی مقاومند آسیب کمتری متحمل می‌شوند.

یکی از ویژگی‌های گیاه ذرت در هنگام ناتوانی در جذب آب کافی برای تامین نیازهای خود، لوله کردن برگ‌ها است که یک اقدام محافظتی از سوی گیاه است. مشکل اساسی در این حالت توقف فتوسنتز و کند شدن روند رشد گیاه است، هر چند دو سه روز تا حداکثر یک هفته نقش چندانی در رشد درازمدت گیاه نداشته و می‌توان آن را جبران کرد، در صورتی که این تنش گرمایی در زمان دانه‌بندی و یا ظهور کلاله‌ها نباشد می‌تواند موجب کاهش تلقیح مادگی و در نتیجه از دست دادن مقداری از محصول شود.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۹- خرداد و تیر ۱۴۰۴