گرانی قیمت ها در بازار گوشت مرغ؛چسبندگی قیمت ها ادامه دارد

اخیراً وزیر کشاورزی در مصاحبه‌ای اعلام کرده است که علت افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار، گرمای هوا و قطعی برق بوده است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ وی در این زمینه توضیح داده که به علت افزایش دمای هوا مرغ‌ها نمی‌توانستند به وزن استاندارد برسند و مرغداران در تامین نیاز بازار دچار مشکل بودند.

وی اضافه کرده است که اکنون با کاهش دمای هوا وضعیت تولید مرغداری‌ها بهبود پیدا کرده و قیمت‌های بازار به نرخ مصوب نزدیک شده است.

البته این حرف آقای وزیر درست است و معمولا در تمام دنیا افزایش یا کاهش دفعی دمای هوا برای طیور و پرندگان زیان بار است و نه فقط باعث کاهش وزن آنها می‌شود، بلکه گاهی موجب وقوع تلفات نیز می‌گردد. اما در کشورهای تولیدکننده دام و طیور، تولید و عرضه به بازار، چه بازار داخلی و چه بازار جهانی، به گونه‌ای مدیریت می‌شود که فقط یک تا دو درصد در قیمت عرضه به مشتری نهایی تغییر قیمت مشاهد شود.

مثلا در برزیل در سال گذشته قیمت مرغ در اثر همین گرما و تلفات ناشی از آن و کاهش وزن، حدود 5 سنت افزایش یافت و از 1.60 به 1.65 دلار رسید.

 اما برخلاف نظر آقای وزیر، کارشناسان می‌گویند علت اصلی افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار که یکی از اقلام اصلی پروتئینی سفره‌های مردم است، نه گرمای هوا و قطعی برق که نبود وگرانی قیمت نهاده‌های غذایی مانند ذرت سویا و کنجاله سویا برای مرغداری‌هاست.

گفتنی است که ذرت و کنجاله سویا خوراک اصلی و پایه برای مرغداری‌ها به شمار می‌رود. علاوه‌بر این قیمت داروهای دامی از جمله واکسن نیز افزایش پیدا کرده و همین مساله قیمت تمام شده مرغ تحویلی به کشتارگاه را افزایش داده است.

در عین حال واردات نهاده‌های غذایی برای دام برای طیور هم دچار اخلال شده؛ وارد کنندگان می‌گویند تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی با دشواری‌های فراوان و کندی مواجه است.

مرغداری‌ها نیز تصریح می‌کنند که از نابسامانی‌ها و افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار ناراضی هستند. آنها توضیح می‌دهند که نهادهای اختصاص یافته از سوی دولت و وزارت جهاد کشاورزی عمدتاً با تاخیر در تحویل مواجه است و ناکافیست. به همین دلیل مرغداران مجبورند که نهاده‌های مورد نیاز خویش را از بازار آزاد و با قیمت‌های گران تهیه کنند.

ناگفته روشن است که در بازار تهیه و تامین نهاده‌های غذایی، رانت و فساد وجود دارد که قیمت نهاده وارداتی با ارز ترجیحی را با قیمت‌های گران و غیرمصوب به مرغداران تحویل می‌دهد.

در عین حال، ساختار تحویل نهاده‌ها از سوی دولت نیز دچار نارسایی و انحراف آشکار است؛ مجموعه‌های دولتی یا وابسته به دولت برای اختصاص و تامین نهاده‌های غذایی بر اساس روابط ویژه خود و منافع و میزان اعلامی نیاز به نهاده از سوی مرغداران، عمل می‌کنند.

در این صورت نهاد مرغدارانی که ارتباطات ویژه با مجموعه‌های دولتی دارند نیاز خود را بیش از نیاز واقعی اعلام کرده‌اند و نهاده بیشتری دریافت می‌کنند.

در نتیجه مرغداران کوچکی که ارتباطاتی با دولت ندارند باید این نهاده‌ها را از بازار آزاد تهیه کنند. همین امر باعث می‌شود که قیمت تمام شده برای مرغداران کوچک و متوسط به شدت افزایش پیدا کند.

این نکته نیز قابل توجه است که در ساختار توزیع نهاده دولتی، هیچ‌گونه سیستم گزارش تخلفات به صورت قابل اعتماد و نظارت مستمر و موثر وجود ندارد که باعث می‌شود تا در عدم شفافیت سیستم توزیع، فساد رواج پیدا کند.

به نظر می‌رسد همین ناکارآمدی سیستم توزیع نهاده، کمبود و گرانی نهاده‌های غذایی پدید آورده و باعث افزایش قیمت تمام شده گوشت مرغ در بازار شده است. یعنی قیمت عرضه از قیمت دستوری دولت بالاتر شده است.

 کارشناسان همچنین اضافه می‌کنند که میزان ارز ترجیحی اختصاص پیدا کرده به بخش کشاورزی از ۴ میلیارد یورو در سال گذشته، امسال به یک میلیارد یورو کاهش یافته و همین امر دشواری‌های زیادی برای وارد کنندگان اقلام مختلف کشاورزی از خارج از کشور به وجود آورده و قیمت تمام شده محصولات کشاورزی اعم از کشاورزی دامی و شیلات را افزایش داده است.

مشکل بزرگتر آن است که با این وضعیت و کمبود منابع ارزی که در نتیجه کمبود واردات اقلام اصلی و حیاتی کشاورزی و دامی را موجب شده باعث به هم ریختگی و ناکارآمدی سیستم تامین و توزیع این اقلام شده و در نهایت تامین نیاز بازار و تامین میزان مورد مورد نیاز برای ذخیره‌سازی استراتژیک را ناممکن ساخته است.

در این شرایط، ادعای آقای وزیر کشاورزی درباره افژایش ضریب ایمنی تامین غذا در کشور و بهبود شرایط امنیت غذایی ایران محل ابهام است.

با این وضع اگرچه مقامات وزلرت جهاد کشاورزی می گویند که با ورود به پائیز و کاهش دما، قیمت مرغ در بازارها کاهش خواهد یافت ولی تاکنون که نیمی از مهرماه سپری شده، نه فقط این کاهش مشاهده نم شود، بلکه چسبندگی قیمت به طور نگران کننده ای ادامه داشته است.