قتل عام خاموش در جنگلهای هیرکانی؛ چرا متخلفان آزادانه نفس میکشند؟
جنگلهای هیرکانی در حال نابودی هستند.بررسی دلایل تخریب گسترده این جنگلها، از جمله ضعف قوانین، کمبود امکانات و عدم برخورد قاطع با متخلفان

آیا میدانستید همین حالا که این متن را میخوانید، قلب تپنده طبیعت ایران، جنگلهای هیرکانی، تبدیل به زغال قلیان و کباب میشود؟ این تنها یک خبر نیست، یک فاجعه است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ روزنامه اعتماد در گزارشی تکاندهنده، پرده از جنایتی برداشته که سالهاست ادامه دارد، اما عاملان آن به سادگی از قانون میگریزند. در این گزارش، داستان کسانی روایت میشود که به تنهایی مسئول نابودی صدها درخت ارزشمند هیرکانی هستند.
بیشتر بخوانید: خاک جنگلهای هیرکانی، مهمترین ذخیرهگاه کربن در بوم سازگان خشکی+ ویدئو
پرده اول: زغالسازان بیپروا
ماجرا از سه نفر، اهل روستاهای اطراف جنگل، شروع میشود. آنها نه آقازادهاند و نه دولتمرد. در ظاهر، افرادی عادی هستند، اما به تنهایی در یک سال اخیر، بیش از ۵۰۰ درخت هیرکانی با قطر ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر را بریده و به زغال تبدیل کردهاند.
این افراد، هفت کوره زغال بدون مجوز دارند و با وجود چندین پرونده قضایی، همچنان به کار خود ادامه میدهند. سوال اینجاست که چرا کورههای غیرمجاز آنها پلمپ نشده و دستگاه قضا با آنها برخورد قاطع نمیکند؟
پرده دوم: قاچاقچیانی که به جان جنگلبانان افتادهاند
داستان به همینجا ختم نمیشود. چهار قاچاقچی چوب که یکی از آنها صاحب کارگاه چوببری غیرمجاز در آمل است، با وجود دستگیریهای مکرر، هر بار آزاد شده و به تخریب جنگلهای هیرکانی بازمیگردند. این افراد حتی به خود اجازه میدهند که جنگلبانان را تهدید کرده و در یک اقدام خشونتآمیز، یکی از آنها را با کارد مجروح کنند. این حادثه تلخ نشان میدهد که متخلفان، نه تنها از مجازات نمیترسند، بلکه به خشونت نیز روی آوردهاند.
پرده سوم: بازی قدرت در پشت پرده
بزرگترین تخریبها اما توسط افراد قدرتمندی انجام میشود که صاحب کارخانههای متعدد هستند. این افراد با ثروت و نفوذ خود، به طور غیرقانونی چوبهای قاچاق را از فروشندگان خرد میخرند و به چرخه تولید وارد میکنند. صفهای طولانی موتورسیکلتها، تراکتورها و وانتها در پشت این کارخانهها، گواهی بر این تجارت غیرقانونی است.
با این حال، صاحبان این کارخانهها خود را بیگناه میدانند و مدعیاند که تنها به دنبال «اشتغالزایی» هستند، اما این اشتغالزایی به بهای نابودی میراث طبیعی کشورمان تمام میشود.
چرا مسئولان در برابر تخریب جنگل سکوت میکنند؟
خشکسالی و تغییر اقلیم، موضوعات داغ این روزها هستند، اما آیا میدانستید که تخریب گسترده جنگلها و مراتع، یکی از دلایل اصلی این پدیده است؟ با وجود این واقعیت تلخ، برخورد با متخلفان حوزه منابع طبیعی جدی گرفته نمیشود.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، سرهنگ عیسی گلبینی، به صراحت میگوید که برخورد با متخلفان قاطع نیست و جریمهها آنقدر ناچیز است که بازدارندگی ایجاد نمیکند. متخلفان به راحتی جریمههای چند میلیونی را پرداخت کرده و دوباره به کار خود ادامه میدهند.
کمبود بودجه و تجهیزات: درد بزرگ جنگلبانان
رییس اداره منابع طبیعی گرگان، هادی زاغی، کمبود نیرو و تجهیزات را از عوامل اصلی این فجایع میداند. به گفته او، بر اساس استانداردها برای هر هزار هکتار باید یک نیروی حفاظتی وجود داشته باشد، اما این رقم در ایران برای هر دو هزار هکتار به یک نفر میرسد.
این در حالی است که گردشگری بیرویه، آتشافروزی و زباله ریختن نیز به بحران تخریب جنگل دامن میزند. برخی مدیران حتی از متخلفان حمایت کرده و به بهانه «اشتغالزایی»، با آنها همکاری میکنند.
خلأهای قانونی و مجازاتهای ناکافی
با وجود قوانین صریحی که تهیه زغال و چوب جنگلی را ممنوع کرده است، متخلفان به راحتی از قانون فرار میکنند. یکی از بزرگترین مشکلات، این است که جریمهها «سابقه کیفری» محسوب نمیشوند و متخلفان میتوانند به راحتی جرم خود را تکرار کنند.
به گفته فرمانده یگان حفاظت گلستان، تا زمانی که مجازاتها متناسب با جرم نباشد و برخورد قاطع صورت نگیرد، این چرخه تخریب ادامه خواهد یافت.