مزیت‌های حیوانات غیردامی

حیوانات خاص

بخش چهارم – سگ

 بدون تردید سگ از جمله حیواناتی است که در زندگی انسان نقش انکارناپذیری دارد و به دلیل ویژگی‌های خاصی که نسبت به سایر جانداران دارد، جایگاه ویژه‌ای نزد انسان‌ها به‌دست آورده است.

اخبار سبز کشاورزی؛ زمینه‌های متنوع و مختلف استفاده از آن، مانند نگهبانی گله‌های دام گرفته تا کمک به نابینایان در زمان حرکت در معابر، عملیات پلیسی، کشف مواد مخدر، نجات مجروحان و زنده‌یابی در سوانحی چون زلزله، تحقیقات پزشکی، مراقبت از منازل و مناطق مسکونی، عضو شدن در خانواده و بسیاری موارد دیگر، همگی از قابلیت‌های این حیوان حکایت می‌کند، مواردی که در کمتر حیوان دیگری می‌توان دید.

بیشتر بخوانید:

• مزیت‌های پرورش حیوانات خاص- بخش اول- الاغ / تمساح

• مزیت‌های حیوانات غیردامی-بخش دوم/ عقرب

• مزیت‌های حیوانات غیردامی- بخش سوم / زالو

  ---

بررسی‌های ژنتیکی نشان می‌دهد که در حدود 40 هزار سال پیش، سگ اهلی کنونی از نژاد گرگ‌های خاکستری جدا شد، اما قطعا اهلی شدن آن بسیار پس از آن تاریخ و احتمالا مقارن آغاز دوران کشاورز و دامدار شدن انسان رخ داده است که بین 11 تا 16 هزار سال قبل است. شاید قبل از این زمان و در هنگام شکارچی بودن انسان‌ها، سگ‌ها نیز برای بهره‌مند شدن از بقایای شکار انسان‌ها به تدریج به آن‌ها نزدیک و اهلی شده‌اند.

آثار و بقایای سگ‌ها در آسیای‌شرقی، خاورمیانه و اروپا نیز یافت شده که نشان‌دهنده قدمت و تاریخ طولانی زندگی آن همراه با انسان است. سگ‌ها در فرهنگ ایران باستان جایگاه ویژه‌ای داشته، به‌گونه‌ای که در عهده ساسانیان مجازات کشتن یک سگ، ۱۶۰۰ تازیانه و جبران مالی آن بود و حتی دادن غذای بد به سگ، مجازات تازیانه داشت.

پرورش سگ

در حال حاضر و به دلیل تنوع زیاد در نژاد سگ‌ها، پرورش آنها به صورت هدفمند و بر مبنای نوع کاربرد به عمل می‌آید، چرا که تربیت سگ‌ها برای هریک از اهداف تعریف شده نیازمند صرف وقت، تربیت‌های ویژه توسط متخصصان و قبول هزینه‌های زیاد است.

از آنجایی‌که پرورش این حیوان باید طبق ضوابط خاص برای اهداف تعریف شده باشد، فقط تعداد اندکی از چنین مراکزی در کشور وجود دارد، اما به هر حال علاقمندان به پرورش این حیوان می‌توانند برای سگ‌های پلیس، زنده یاب، خانگی، گله و… به این کار اقدام نمایند.

چون که باید هر یک از سگ‌ها برای کار خاصی تربیت شوند از چند نژاد آن‌ نام می‌بریم: لابرادور، رتریور، هاسکی، ژرمن‌شپرد، گلدن‌تریور، ماستیف، دوبرمن، باکسر، ویزولا و … .

راه‌اندازی یک مرکز پرورش سگ نیازمند امکانات و الزامات و سرمایه‌گذاری کافی است، چرا که امکان دارد تا رسیدن به بازدهی و سودآوری، زمانی طولانی سپری شود.

اولین نکته در مورد راه‌اندازی یک مرکز پرورش سگ، دور بودن آن از مناطق مسکونی بنا بر دلایل بهداشتی و مزاحمت‌های احتمالی است.

گرفتن مجوزهای مرتبط، داشتن طرح توجیهی اقتصادی و بیان شاخصه‌های فنی و سرمایه‌گذاری باید رعایت گردد. احداث تاسیسات و استخدام افراد مورد نیاز از الزامات ایجاد چنین مراکزی است. انتخاب نژاد مناسب با توجه به بازار عرضه و تقاضا یکی از نکات مهم در پرورش سگ است، به گونه‌ای که سگ‌هایی مانند ژرمن‌شپرد به علت داشتن صفات مطلوب در کاربری‌های چندگانه از این دسته از سگ‌ها هستند.

در این جا به چند نژاد سگ ایرانی اشاره می‌شود:

سگ سرابی؛ از نوع ماستیف بوده و به علت داشتن اندام بزرگ به شپرد ایرانی معروف است.

سگ شاهسون یا قفقازی؛ که اکثرا در مناطق شمالی ایران، کشورهای آذربایجان و گرجستان و آن مناطق وجود دارد.

سگ سنگسری یا سگ تالشی؛ که دارای جثه بزرگ و در شمال ایران دیده می‌شود.

سگ فیندو؛ یک سگ گله بومی منطقه اصفهان.

سگ کردی؛ از نژاد ماستیف و در مناطق کردستان ایران و عراق دیده می‌شود.

سگ قهدریجانی؛ که از نژاد ماستیف بوده و نام آن از منطقه قهدریجان اصفهان گرفته شده است.

‍ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۷۲- اسفند ۱۴۰۱